Læknablaðið - 15.02.1983, Blaðsíða 4

34
LÆKNABLADID
t
MINNING
Prófessor
E. A. V. BUSCH
f. 9.9.1899 - d. 18.10.1982
Eduard Axel Valdemar Busch er langt nafn og
óþjált, enda var hann aldrei kallaður annað af
samstarfsmönnum sínum en E.B.
Hann lagði grunninn að taugaskurðlækn-
ingum í Danmörku, kom peim til þroska í því
landi og var allan sinn starfsdag fremstur
maður í Danaveldi í þeirri grein. Sjúkradeild
hans naut álits hjá taugaskurðlæknum um víða
veröld og lögðu margir þeirra leið sína til
Hafnar til þess að heimsækja hana. Er mér
nær að halda, að sú deild hafi á þeim árum
verið ein um það í ríki Danakonungs, að teljast
í fremstu röð á alþjóðakvarða.
E.B. varð kandidat 1924 og fékk sérfræð-
ingsviðurkenningu í handlækningum 1932.
Á þessum árum bárust til Evrópu fréttir af
Harvey Cushing, að hann hefði byggt upp nýja
grein læknisfræði — neurochirurgia — einn á
báti að kalla.
Herbert Olivecrona hafði verið hjá Cushing
og síðan tekið til við taugaskurðlækningar í
Svíþjóð. Árið 1932 fór E.B. til hans og vann
þar í hálft annað ár, en heimsótti síðan
taugaskurðdeildir vestan hafs. Á útmánuðum
1934 byrjaði hann svo á æfistarfi sínu í
Kaupinhöfn.
Hann byrjaði í smáum stíl, hafði ellefu rúm
til umráða og einn kandidat til hjálpar. Sjálfur
var hann á vakt dag og nótt. Hann var
vinnuþjarkur, strangur húsbóndi, sem hlífði
engum og sjálfum sér síst. Þegar hann hætti
störfum 1962 hafði deildin um 80 rúm og var
vel skipuð starfsliði.
Sextíu og þriggja ára að aldri fékk hann
aðsvif; það stóð stutt. Samstarfsmenn hans
buðust til að létta af honum öllum vöktum og
vinnu á spítalanum, ef hann aðeins sinnti
kennslu og andi hans svifi yfir deildinni. Hann
sagði nei, ef hann gæti ekki unnið eins og hann
hefði gert, ætti hann ekkert erindi á spítalann
og kom þar aldrei síðan.
Frá stríðslokum og þar til taugaskurðlæknar
komu til starfa í Borgarspítala Reykjavíkur,
var þessi deild í raun taugaskurðdeild íslands.
Þangað voru allir sendir, sem þurftu aðgerða á
miðtaugakerfi, nema slys; fyrir þau var of löng
leið milli Reykjavíkur og Hafnar.
Það lágu þá ætíð íslenskir sjúklingar hjá E.B.
Þeim var vel tekið. Aldrei var svo þröngt, að
ekki væri rúm fyrir íslending. Vel mætti segja
mér, að enginn erlendur læknir hafi sinnt
jafnmörgum íslenskum sjúklingum og vanti
mikið á.
E.B. var sæmdur heiðursmerkjum frá ýms-
um löndum og sýndur margvíslegur sómi. Á
fimmtíu ára afmæli Háskóla íslands var hann
gerður að heiðursdoktor og vissi ég til, að
honum þótti vænt um þá sæmd og mat hana
mikils.
Hann var einn af brautryðjendum tauga-
skurðlækninga. Hann varð í lifanda lífi þjóð-
sagnapersóna á íslandi og skipar veglegan
sess í læknasögu Dana. Kannske finnst sumum
skrítið, að hann skuli nú fyrst vera að kveðja
þennan heim. Hann settist í helgan stein og sat
utan við straumköst tímans í tvo áratugi.
Og nú er hann allur.
Bjarni Jónsson