Læknablaðið - 15.02.1983, Blaðsíða 26

48
LÆKNABLADID
Tafla i. Skipting lifandi og látinna sjúklinga eftir kyni og sjúkdómsgreiningu.
Karlar Látnir (0/0) Konur Látnir (0/0) Alls
Látnir Lifandi Látnir Lifandi Látnir Lifandi (0/0)
Depressio endogenica .... ... 20 19 (51) 36 55 (40) 56 74 (43)
Alii depressiones ... 10 15 (40) 18 48 (27) 28 63 (31)
Alls 30 34 (46) 54 103 (34) 84 137 (37)
Tafla II. Andlátstíðni sjúklinga og áætluð andláts-
tíðni meðal pjóðarinnar miðað við 1000 manns og
hlutfall pessara talna (S/P).
Aldur Karlar Konur
Sjúklingar Þjóðin S/Þ Sjúklingar Þjóðin S/Þ
55-59 23,1 11,2 2,1 19,7 7,9 2,5
60-64 42,9 17,7 2,4 31,1 12,9 2,5
65-69 78,9 27,5 2,9 35,9 20,8 1,8
70-74 77,8 41,6 1,9 63,4 32,7 2,0
Tafla II sýnir, að dánartíðni í þessum hópi er
mun hærri en meðal jafnaldra þeirra og er hún
að meðaltali 2,3 svar sinnum hærri. Tölur um
áætlaða dánartíðni á rannsóknartímabilinu
voru fengnar hjá Hagstofu íslands. Dreifing á
dánartíðni sýnir engan marktækan mun. Svip-
aðar tölur um dánartíðni hafa komið fram
við rannsóknir á þunglyndu fólki á sama aldri
(8).
Af 221 sjúklingi í rannsókninni frömdu 6
sjálfsmorð (2,7 %), 4 karlmenn og 2 konur. Við
samanburð á tíðni sjálfsmorða hjá íslending-
um á sama aldursskeiði reyndist sjálfsmorðs-
hættan u.þ.b. 16-18 sinnum meiri hjá þessum
hópi. Þessar tölur virðast háar, en eru sam-
bærilegar við það, sem fram hefur komið í
öðrum rannsóknum. Talið er að u.þ.b. sjötti
hver einstaklingur með þunglyndi (psychosis
manio-depressiva) fremji sjálfsmorð fyrr eða
síðar og sé 14-17 % af dauðsföllum hjá fólki
með þennan sjúkdóm (9). í rannsóknarhópn-
um voru 7 % af 84 dauðsföllum af völdum
sjálfsmorðs.
í árslok 1979 voru 137 einstaklingar lifandi
og verða þeim nú gerð nánari skil.
A mynd 1 sést að meðal lifandi einstaklinga
í árslok 1979 voru karlar hlutfallslega fleiri á
aldrinum 55-64 ára, en konur hlutfallslega fleiri
eftir það. Meðalaldur í lok rannsóknarinnar
var 72 ár.
Tafla III. sýnir, að áberandi margar konur
verða ekkjur. Hjúskaparbreytingar dreifðust á
allt rannsóknartímabilið, en voru þó nokkuð
fleiri fyrstu árin. Taflan sýnir að ógiftar konur
eru u.þ.b. sex sinnum fleiri en ókvæntir karlar.
Einnig er um minni breytingu að ræða á
hjúskaparstöðu hjá körlum en konum eða hjá
35 % karla og 60 % kvenna. í rannsókninni
kemur fram að ekkjur voru tíu sinnum fleiri en
ekklar 1966-67 og fimmtán sinnum fleiri 1979.
Meðal þjóðarinnar eru hlutföllin 1,2 ekkjur á
móti hverjum ekkli. Niðurstöður benda til
þess, að breytingar á heilsu maka eða dauði
maka stuðli að því að konur leiti til geðlækna
vegna punglyndis.
Tafla V. sýnir að af þeim 137 sjúklingum,
sem á lífi voru í lok rannsóknarinnar lögðust
mun fleiri konur inn á geðdeild (konur 20 %,
karlar 9 %). Hins vegar lögðust hlutfallslega
fleiri karlar eða 53 % þeirra á aðrar deildir, en
43 % kvennanna.
Á mynd 2 má sjá yfirlit yfir fjölda þeirra
sjúklinga, er lögðust inn með tveggja ára
millibili. Aðeins ein innlagning hvert ár er talin
á sjúkling. Myndin sýnir, að flestar innlagning-
ar á geðdeildir voru fyrstu tvö árin. Síðari árin
komu fáir, eða innan við 5 % ár hvert. Á aðrar
Tafla III. Dreifing peirra sem lifa við lok rannsóknar eftir kyni og hjúskaparstöðu árin 1966-67 og 1979.
Karlar Konur
1966-67 1979 Breyting 1966-67 1979 Breyting
í hjónabandi ............................. 27 21 ( — 6) 58 27 (—31)
Ókvæntir/Ógiftar.......................... 4 4 0 23 23 0
Ekklar/Ekkjur ............................ 2 3 (+1) 19 46 ( + 27)
Fráskildir/Fráskildar..................... 1 6 ( + 5) 3 7 ( + 4)
ALLS 34 103