Læknablaðið - 15.12.1985, Qupperneq 9

LÆKNABLAÐIÐ
337
febrúar...« eða »Sjöunda mars...«. Hver
man upphaf föstunnar stundinni lengur?
Lestu aldrei beint úr handriti. Þú lærir
sjúkrasöguna utan að. Til vonar og vara
hefurðu minnisblöð, þar sem ritaðar eru
stórum stöfum dagsetningarnar og tímabilin,
sem að áður var minnst á og þær niðurstöður
rannsókna, sem þú ætlar að segja frá.
Greindu ekki í upphafi frá endanlegri
sjúkdómsgreiningu og heldur ekki frá árangri
meðferðar. Dálítil spenna sakar ekki og hún
heldur athyglinni vakandi. Oftast nægir að
segja frá þvi í upphafi, hvers vegna viðkom-
andi kom í stofnunina. Gerðu þá einnig grein
fyrir því, hvers vegna þessi einstaklingur og
sjúkrasaga hans voru valin.
Að loknum inngangi má leggja málið upp á
eftirfarandi hátt:
Sjúkrasagan er rakin og greint frá um-
kvörtunum sjúklings, sjúkdómseinkennum
(symptoms) og því sem fundist hefur við
skoðun, sjúkdómsteiknum (signs). Sé ástæða
til að sjúklingur sé nærstaddur, er kominn
tími til þess að hann birtist.
Þú gleymir því aldrei, að sjúklingur er
mannleg vera og þú lítur á hann sem skjól-
stæðing þinn. Hann þarf á stuðningi þínum að
halda, þegar þú dregur hann inn í veröld sem
honum er framandi. Sýndu þvi nærgætni og
láttu viðkomandi halda andlegri og líkamlegri
reisn sinni.
Góð regla er að kynna hópinn fyrir sjúkl-
ingi, en að sjálfsögðu er áður búið að útskýra
fyrir viðkomandi, hvað til stendur og fá
samþykki hans (informed consent). Nú hafa
viðstaddir tækifæri til þess að spyrja sjúkling
nánar og ganga úr skugga um sjúkdómsteikn.
Að þvi loknu er sjúklingi þökkuð koman.
Þessu næst greinir þú frá þeim sjúkdóms-
greiningum, sem fyrir liggja og þeim rann-
sóknaniðurstöðum, sem máli teljast skipta.
Ónauðsynlegt er að lesa upp langar runur
talna, sem liggja innan viðmiðunarmarka.
Oft er nóg að sýna á einni glæru upptalningu
rannsóknanna og segja: »Engin þessara gaf
neitt óeðlilegt til kynna«. Ef eitthvað hefir
reynzt óeðlilegt, má skrifa niðurstöður með
öðrum lit eða undirstrika heiti rannsókna og
draga þannig athygli viðstaddra að þeim.
Sleppir þú einhverju úr, sem áheyrendur
telja að skipt geti máli, geta þeir innt þig eftir
þeim atriðum í umræðu. Betra er að sleppa úr,
heldur en að ofhlaða efnið með smáatriðum.
Styttingar og skammstafanir geta fallið inn í
símskeytastílinn á stofugangi. Forðastu þær á
fundum. Þegar þú rekur niðurstöður blóð-
meina-, meinefna- og skyldra prófa, eiga
viðmiðunargildi að fylgja með. Ólíklegt er, að
allir viðstaddir muni öll slík.
Máli þínu lýkur þú á því, að draga aðalatrið-
in saman í örstuttu máli og eiga þau að renna
stoðum undir endanlega ályktun þína.
Hæfileg lengd erindis af þessu tagi er
fimmtán mínútur, en aðalatriðið er, að
áheyrendur hafi nægilegan tíma til þess að
spyrja um og ræða einstaka þætti.
Gættu þess að b/anda þér ekki um of í
umrœðuna. Þú kemur vel undirbúinn til leiks
og hefur nýjustu þekkingu á takteinum.
Stilltu þig um að vitna í nýjustu greinarnar eða
handbókina, nema að þörf krefjist eða að eftir
sé kallað. Þú átt annars á hættu að rífa niður,
það sem þú hefur vel gert áður.
Endurskoðaðu frammistöðu þína í hópi
jafningja þinna (peer-review). Fáðu jákvæða
gagnrýni og ábendingar um það, sem miður
fór í efni og framsetningu og hvernig betur
hefði mátt gera. Með slíkt vegarnesti munt þú
gera betur næst.
»Speaking is an art by itself.«
Clifford F. Hawkins (3)
UNDIRBÚNINGUR FYRIRLESTURS
Hverfum þá aftur að boðinu um að flytja
fyrirlestur. í bréfi er skilgreint, að þú eigir að
segja frá könnun, sem þú ert aðili að og að þú
færð tíu mínútur til þess að flytja mál þitt.
Jafnvel þó að þú hafir birt grein um efnið
eða um hluta efniviðarins, láttuþérekki detta
íhug að nota greinina tilþess að lesa beint upp
úr henni. Slíkt væri jafn fráleitt og það, að
ætla sér að fá erindið fullbúið birt óbreytt sem
grein. Þvílíkur er eðlismunur greina og fyrir-
lestra.
Fyrir þér liggur,
• að lýsa staðreyndum,
• að koma þeim í rökrétta skipan,
• að setja staðreyndirnar fram á mannamáli,
þannig að allir geti skilið þig,
• að leggja til aðrar staðreyndir, sem styðja
mál þitt ásamt nægjanlegum upplýsingum
og myndlýsingu og
• að draga ályktanir af þeim gögnum, sem
fyrir liggja. (Þar greinir þú á milli ályktana,