Læknablaðið - 15.12.1985, Blaðsíða 69

LÆKNABLAÐIÐ
377
VIÐAUKI IV
LEIÐBEININGAR FYRIR RITDÓMARA
HLUTVERK RITDÓMARA
Það er hlutverk ritdómara,
• að gefa ritstjórum ráð um það, hvernig með
greinar skuli farið,
• að meta það, hvort vinnan er frumleg, vel
unnin og í samræmi við nýjustu þekkingu,
• að ganga úr skugga um það, hvort efni-
viðnum er nægilega vel lýst, þannig að
lesendur geti fylgt röksemdafærslunni eða
endurtekið rannsókn þá, sem um er rætt
(D-
Sá sem tekur að sér slíkt verkefni, þarf að
kunna vel til verka. Þess vegna má velta því
fyrir sér, hvort réttlætanlegt væri, að setja
saman leiðbeiningar af því tagi, sem hér eru
birtar, ef einasti tilgangurinn væri sá, að
leiðbeina dómendum. Hin hlið málsins er sú,
að ungir höfundar eiga rétt á því, að vita á
hvaða atriði er lögð áhersla, þegar verk þeirra
eru metin.
VINNUBRÖGÐ RITSTJÓRNAR
Ritdómari lætur ritstjórn umsögn sína í té í því
formi, að hægt er að senda ljósrit af textanum
til höfundar. Öll auðkenni, sem rofið gætu
nafnleynd gagnrýnanda, eru að sjálfsögðu
falin.
Sá ritstjóra, sem ber ábyrgð á greininni, fer
yfir umsögnina og greinina. Hann bætir við
þeim athugasemdum og leiðbeiningum, sem
hann telur nauðsynlegar.
Skráð er, hvenær grein berst frá höfundi,
hvenær hún er send dómanda, hvenær hún
berst aftur og endanlega er skráð, hvenær hún
er samþykkt til birtingar. Það er því höf-
undum í hag að bregðast fljótt og vel við
gagnrýni og ábendingum. Ritstjórnar er að
sjá um að velja þá til dómarastarfa, sem vinna
verk sín skjótt og af alúð.
NAFNLEYNDIN
Ritdómarar njóta fullrar nafnleyndar gagn-
vart höfundum, en hins vegar fá dómendur
alltaf að vita, hverjir höfundar eru.
Því hefir verið haldið fram, að nafnleynd
leiddi af sér strangari, jafnvel óvæga dóma
(2). Mótvægið gegn þessu er réttur höfunda til
þess að svara gagnrýni og rökstyðja andmæli
sín.
LEIÐBEININGAR
Ritstjórn Læknablaðsins hefir enn ekki gefið
út leiðbeiningar til ritdómara, en ef af yrði,
myndu þær verða eitthvað í áttina við það,
sem hér er á eftir:
1. Ritdómari umgengst óprentað handrit
sem friðhelgt plagg.
2. Ritdómari tekur meðvitað jákvæða, óvil-
halla afstöðu til þess verks, sem honum er
falið að gagnrýna. Hann gerist banda-
maður höfundar, í því skyni að stuðla að
birtingu gagnlegrar og nákvæmrar
fræðigreinar.
3. Ritdómari, sem ekki treystist til að fjalla
hlutlaust um tiltekna grein, á strax að
skila handritinu til ritstjórnar.
4. Ritdómari hefir rétt til þess að neita að
lesa yfir handrit og þarf enga skýringu að
gefa á þeirri neitun.
5. Ritdómari á að vinna verk sitt hratt og
vel. Venjan er, að ætla eina til tvær vikur
til þess að dæma grein.
6. Ritdómari skal skila áliti innan þess tíma,
sem tiltekinn er. Komist hann að raun
um, að hann sé að lenda í tímahraki, ber
honum umsvifalaust að hafa samband
við þann úr ritstjórn, sem er ábyrgur fyrir
verkinu og ráðfæra sig við hann, hvað
gert skuli í málinu.
7. Ritdómara er óheimilt að ræða greinina
við höfundinn eða nokkurn annan, að
undanskildum þeim ritstjóra, sem ber
ábyrgð á verkinu.
8. Ritdómari á að forðast að setja fram
fullyrðingu í umsögn sinni um það, hvort
hann telji greinina birtingarhæfa eða
ekki. Þá skoðun getur hann látið í ljósi í
bréfi til ritstjórnar.
9. Ritdómari þarf að svara eftirfarandi