Læknablaðið - 15.12.1985, Síða 20

344
LÆKNABLAÐIÐ
4.3 Skoðun á því, hvernig beita megi
niðurstöðum.
4.4 Efnið dregið saman í örstutt mál (hæfileg
endurtekning).
Inngangur
skiptist í aðfaraorð og kynningu.
í aðfaraorðum reynir þú að grípa athygli
áheyrenda.
Þetta má gera með ýmsu móti. Til dæmis
með
• Yfirlýsingu
• Spurningu
• Tilvitnun
• Smásögu (örstuttri að sjálfsögðu), jafnvel
• Umdeilanlegri fullyrðingu.
Aðalatriðið er að hrífa áheyrendur með frá
byrjun.
í kynningu greinir þú frá því, um hvað þú
ætlar að tala og hversu lengi. Þú notar sömu
tækni og fyrr: Segir í nokkrum setningum,
það sem þú vilt að áheyrendur hafi í huga.
Meginefni
Þar sem þú leitast ávallt við að halda athygli
þeirra út i gegn, þarft þú að taka mið af því,
hver er þekking áheyrenda. Ert þú að fræða
sérfræðinga, aðstoðarlækna í framhalds-
námi, Iæknastúdenta, annað heilbrigðis-
starfsfólk, leikmenn?
Á heilbrigðisstofnun mátt þú búast við, að
hópurinn sé mjög blandaður. Reyndu því að
komast eins nærri því og þú getur, hvert er
áhuga- og þekkingarsvið þessa hóps. Þú þarft
að halda að þér höndum við upplýsinga-
miðlun, ef flestir í hópnum standa þér
jafnfætis á sameiginlegu þekkingarsviði. Þú
átt hins vegar á hættu, að boðskapur þinn fari
fyrir ofan garð og neðan, ef þú ekki skýrir
tiltekin hugtök á opnum fundi á sjúkrahúsi.
Við leikmenn forðastu að vera of tæknilegur
og talar auðskilið mannamál.
Forðastu að hella yfir áheyrendur tækni-
legum smáatriðum og miklu upplýsinga-
magni. Hins vegar setur þú fram hugmyndir
og gefur til kynna, hvar menn geta aflað
sér frekari þekkingar.
Taktu mið af því, að áhugi áheyrenda er
mestur fyrstu tuttugu mínúturnar. Talaðu því
í byrjun um flóknari atriði og þau, sem
krefjast óskiptrar athygli.
í síðari hluta erindisins notar þú mynd-
efnið. Þá læturðu dempa ljósin og sýnir allar
myndirnar í Iotu. Þá læturðu tendra ljós á ný
og lýkur erindinu. Meðan þú ert að sýna
myndirnar og segja frá efniviðnum eru áheyr-
endur/áhorfendur undir tvenns konar áhrif-
um. Af rödd þinni og ljósadýrðinni, sem fylgir
myndunum (light and sound show, son et
lumiére). Sé rödd þín daufleg, átt þú á hættu,
að menn verði dauðsyfjaðir og sumir jafnvel
falli i svefn. Þú sækir þess vegna í þig veðrið,
breytir um hljómfall og vegur þannig upp á
móti minnkandi athygli.
Niðurlag
Hafir þú byrjað á umdeilanlegri fullyrðingu,
er timi til kominn að renna stoðum undir hana
eða að draga hana til baka. Ef þú byrjaðir á
spurningu, svarar þú henni nú. í báðum
tilvikum ert þú búinn að loka hringnum.
Þú gefur til kynna, að komið sé að
leiðarlokum og dregur niðurstöður þinar
saman í nokkrum setningum. Hér ber aðeins
að árétta nauðsyn þess, að mæla niðurlags-
orðin fram af festu og öryggi.
/ samrœmi við ráðleggingar til þín, hlýðir nú
að rifja upp nokkur meginatriði til þess að
styrkja minni þitt:
Upphaf og niðurlag hvers erindis eru alltaf
erfið viðfangs. Þess vegna skrifarðu þau niður
frá orði frá orði til orðs og lærir þau síðan
utan að. Þá ert þú alltaf viss um það, að þú
kemst vel af stað. Þegar kominn er tími til að
ljúka erindinu, geturðu undið þér beint í það,
að draga meginefnið saman í örstutt mál,
einfaldlega vegna þess að textinn er tiltækur.
Enginn er eins brjóstumkennanlegur og sá
fyrirlesari, sem segir oftar en einu sinni: Að
lokum þetta...
Hér er mál að linni ráðleggingum til þín.
Að lokum er þá rétt að benda þér á ágæta
bók þeirra Calnan og Barabas (4). Þar mátt þú
gjarnan sækja þér hugmyndir og þar er að
finna eftirfarandi boðorð:
1. Komdu vel fyrir og láttu þér líða vel.
Vertu virkur og árvakur, en aldrei
dramblátur.
2. Talaðu greinilega og lestu ekki úr hand-
riti.