Læknablaðið - 15.04.1988, Qupperneq 37

LÆKNABLAÐIÐ
147
mun minni en hún er einnig lægst á íslandi 1,5
lítri en hæst í Svíþjóð 1,9 litrar.
Ef litið er til ystu pólanna, þeirra sem drekka
minnst og þeirra sem drekka mest, sést að þá sem
drekka minnst er að finna í hópi eldri kvenna og
þetta á við um öll löndin. Þeir sem drekka mest
eru ungir karlar á aldrinum 20-29 ára, nema í
Finnlandi þar sem stórdrykkjumennina er líka að
finna í aldurshópnum 30-49 ára.
Nánari greining á dreifingu áfengisneyslunnar
leiðir í ljós, að hún er ákaflega ójöfn. Hlutfall
stórdrykkumanna þ.e. þeirra sem drekka 10 lítra
af 100% áfengi á ári er hærra því meiri sem
heildarneyslan er í viðkomandi landi. Þessar
niðurstöður styðja það að út frá heildarneyslunni
megi meta fjölda stórdrykkjumanna.
Það var ekki aðeins munur á milli landanna hvað
varðar það hversu mikið er drukkið heldur líka
hvað er drukkið. Á töflu IV má sjá að í öllum
löndunum er mest drukkið af sterku áfengi. En
bjórdrykkjan er líka töluvert mikil, sérstaklega í
Finnlandi og Noregi.
Hér hefur ísland sérstöðu þar sem áfengur bjór er
bannaður. Bjór sem er drukkinn hér á landi er því
heimatilbúinn eða bjór sem kemur inn í landið
með áhöfnum skipa og flugvéla. Bjórdrykkja
íslendinga er þó nokkru meiri en búast hefði mátt
við. Létt vín skipta minnstu máli í neyslu
karlanna en víndrykkja er hlutfallslega útbreidd
meðal kvennanna, einkum þeirra sænsku.
Ölvun. Auk þess að spyrja um hversu oft og
hversu mikið fólk drykki í hvert skipti af hinum
ýmsu tegundum var einnig spurt hve oft fólk
hefði fundið fyrir áfengisáhrifum. Á töflu V má
sjá tíðni ölvunar í löndunum fjórum.
Ölvunartldni
0- 50- 100- 200- 400- 800- 1.600
50 100 200 400 800 1.600
Árleg medalneysla af 100% áfengi i centilitrum
o ísland ♦ Finnland ■ Noregur «Svíþjód
Mynd 1. Árlegt meðaltal ölvunartíðni eftir árlegri
meðatneyslu áfengis.
Á töflu V kemur fram verulegur munur sem sýnir
sérkenni sérstaklega íslendinga en að nokkru leyti
einnig Finna hvað varðar neysluvenjur. í þessum
löndum er neyslan fyrst og fremst ölvunarneysla.
Fram kom eins og sjá má á töflu V að
ölvunartíðnin er hæst meðal íslendinga, 57%
íslenskra karla sem neyta áfengis urðu ölvaðir
mánaðarlega eða oftar og 30% íslenskra kvenna á
móti 30% sænskra karla og 9% sænskra kvenna.
Öfugt kom fram að aðeins 4% karla og 13%
kvenna sem neytt höfðu áfengis hér á landi á
síðustu 12 mánuðum fyrir rannsóknina höfðu
ekki orðið ölvaðir á móti 29% sænskra karla og
57% sænskra kvenna.
Þetta er alveg öfugt við heildarneysluna.
Heildarneyslan var minnst á íslandi, þar sem
ölvunartíðnin er hæst, en ölvunartíðnin er lægst
meðal Svía en heildarneysla þeirra er tiltölulega
Áfengur bjór Létt vín Sterkt áfengi Alls
Karlar Konur Karlar Konur Karlar Konur Karlar Konur
Finnland.. .. 2,39 0,43 0,80 0,42 2,57 0,54 5,76 1,39
ísland .... .. 0,51 0,10 0,77 0,41 2,74 0,70 4,02 1,21
Noregur .. .. 1,95 0,32 0,56 0,64 2,15 0,77 4,66 1,73
Svíþjóð ... .. 1,58 0,30 1,23 1,00 2,16 0,66 4,96 1,96
Tafla IV. Meðalársneysla
áfengis eftir þvi hvort þess var
neytt íformi áfengs bjórs,
léttra vína eða sterks áfengis.
Mánaðarlega eða oftar Sjaldnar Ekki ölvaðir á síðustu 12 mán.
Karlar Konur Karlar Konur Karlar Konur
Finnland 43 13 39 45 18 42
ísland 57 30 39 57 4 13
Noregur 35 11 47 46 19 43
Svíþjóð 30 9 42 34 29 57
Tafla V. ölvunartíðni karla
og kvenna á Norðurlöndum.