Læknablaðið - 15.09.1988, Blaðsíða 17

LÆKNABLAÐIÐ 1988; 74: 265-8
265
Þórður Harðarson, Árni Kristinsson, Guðrún Skúladóttir, Hanna Ásvaldsdóttir, Snorri P.
Snorrason
LÝSISNEYSLA OG TAKTTRUFLANIR EFTIR
HJARTADREP
INNGANGUR
Nokkrar nýlegar rannsóknir benda til þess, að
fiskneysla dragi úr tíðni kransæðasjúkdóms (1-3),
þótt ekki beri öllum saman um það (4, 5).
Tilraunadýr sem alin eru á þorskalýsi fá síður
æðakölkun en samanburðardýr (6, 7) og neysla
fiskfitu er talin minnka blóðfitu, einkum
þríglyseríð og ýmis apóprótein, sérstaklega apó B,
hjá fólki (8, 9). Fiskneysla lækkar blóðþrýsting í
rottum (10) og dregur úr seigju (viscosity) blóðs
(11). Edda Benediktsdóttir og Sigmundur
Guðbjarnason hafa nýlega sýnt fram á, að rottur
sem fengu lýsi urðu síður skyndidauðar eftir
ísóprenalín gjöf, en þær sem fengu maísolíu (12).
Gulp og félagar hafa kynnt, að hjartadrep verður
minna en ella og takttruflunum fækkar í hundum
með bráða kransæðastíflu ef þeir eru fóðraðir
meðal annars á fiskfitu (13). Skýringin er ef til vill
sú, að eikósapentaenóínsýra (EPS) veldur minni
sókn hvítkorna inn í hjartadrepið og minni
levkotríen myndun (14, 15). Mun yfirleitt talið,
að EPS sé að þakka flest eða öll hin jákvæðu
áhrif, sem að framan greinir. Mikilvægt var að
rannsaka, hvort lýsi hefði bein áhrif gegn
takttruflunum hjá fólki. Til slíkrar rannsóknar
var valinn hópur sjúklinga, sem nýlega hafði
fengið hjartadrep, enda eru takttruflanir tíðar í
slíku þýði og stundum mikilvægt að uppræta
þær.
EFNIVIÐUR OG AÐFERÐ
Til rannsóknarinnar völdust 18 karlar á aldrinum
33 til 70 ára (meðalaldur 56 ár). Allir lágu á
Landspítalanum vegna hjartadreps. Allir höfðu
fótavist og 8 dagar liðu að meðaltali frá innlögn
til upphafs rannsóknar. Staðsetning dreps var í
framvegg hjá sjö sjúklingum, undirvegg,
8 sjúklingum, bakvegg hjá einum sjúklingi,
hliðarvegg einum og innra vegglagi hjá einum.
Allir bjuggu sjúklingarnir á
höfuðborgarsvæðinu. Enginn hafði tekið lýsi að
staðaldri eða notað áfengi í óhófi, en 13 töldust
neyta þess í hófi. Enginn hafði lífshættulegar
takttruflanir eða þarfnaðist lyfja vegna þeirra.
Barst 15/04/1988. Samþykkt 09/06/1988.
Enginn hafði gangráð og enginn fór í
hjartaþræðingu eða skurðaðgerð á
rannsóknartímanum. Enginn hafði langvarandi
sjúkdóm í öðrum líffærakerfum en blóðrás.
Rannsóknin fór fram frá apríl 1986 til febrúar
1988. Hæð sjúklinganna var 164-191 cm
(meðaltal 179 cm) og þyngd 71 til 103 kg
(meðaltal 87 kg). Sjö sjúklinganna reyktu fyrir
innlögn. Enginn hafði háþrýsting, þrettán höfðu
aukaslög frá sleglum í legunni þar af 5 stuttar
runur (3 slög), tveir höfðu tímabundna
hjartabilun, þrír fengu lungnarek og einn
lágþrýsting. Ellefu sjúklingar tóku betablokka
meðan á rannsókninni stóð, 11 tóku nitröt, 6
dicumarol, tveir nífedipín, einn diltíasem og tveir
þvagræsilyf. Engin breyting varð á lyfjagjöfinni
meðan á rannsókninni stóð. Fráfallsbrot vinstra
slegils var mælt við upphaf rannsóknar og
reyndist vera 33-66% (meðaltal 51%, neðri mörk
heilbrigðra 55%). Hæsta kreatínkínasa gildi í
blóði sjúklinganna var 335-7.744 ein/ml
(meðaltal 2.159 ein/ml). Þremur dögum fyrir og
við útskrift voru teknir 25 ml af blóði, blóðflögur
skildar frá blóðvökva (plasma) og hvort tveggja
geymt við —80°C. Blóðsýni voru síðan tekin á
tveggja vikna fresti (mynd 1). Holterrit var tekið í
48 klukkustundir samfleytt.
Rannsóknin var útskýrð og samþykkis sjúklinga
aflað. Síðan fór fram slembiröðun í tvo hópa,
hóp A, sem tók 20 ml af þorskalýsi á dag í sex
vikur og síðan ekki lýsi aðrar sex vikur, og hóp B,
sem byrjaði fyrst að taka Iýsi eftir sex vikur
(mynd 1), en tók síðan lýsi í sex vikur.
Cod liver oil 20 ml/day Group B (n = 8)
t t Ai ! t t }\
B B HBW B B H B
} 2 week's A
H / L_ Group A (n = 10)
tt t t }\ t t }\
B B B H B B B H B
H = 48 h Holter
B = Blood sample and control
Fig. 1. The study protocol.