Læknablaðið - 15.09.1988, Blaðsíða 18

266
LÆKNABLAÐIÐ
Þátttakendur voru spurðir um almennar
neysluvenjur og beðnir að breyta þeim í engu á
rannsóknartímanum. Sjúklingar komu til eftirlits
og blóðtöku á tveggja vikna fresti. Tveggja
sólarhringa Holterrit voru skráð í lok beggja sex
vikna tímabilanna. Enginn sjúklingur neytti
áfengis innan þriggja daga fyrir blóðtöku. Lesið
var úr Holterböndum á tölvu Landspítalans,
Reynolds Pathfinder III. Blóðsýni voru
rannsökuð á Raunvísindastofnun Háskóla
íslands. EPS var mælt m.a. til að ganga úr skugga
um að sjúklingar neyttu lýsis eins og fyrir þá var
lagt. Fitan í blóðvökvanum var dregin út í
klóróform-metanól lausn (vol/vol 2:1) og
aðgreind með þunnlagsskilju (TLC). Hlutfall (%)
fitusýra þar á meðal EPS í fosfólípíðum var
ákveðið með gasvökvaskilju (GLC). T-próf
Students var notað við tölfræðilega útreikninga.
NIÐURSTÖÐUR
Fyrir rannsóknina var búist við því, að fjöldi
aukaslaga frá sleglum (sleglaslaga) yrði næmasti
mælikvarði á hugsanleg áhrif lýsis á takttruflanir,
Fig. 2. The In number of ventricular extrasystoles
during the study periods.
In extrasystoles 24/h ±SEM
Without Cod liver oil
cod liver oil T
3 - T ----------
2 -
1 -
0 - ------------------------------- ---------
Fig. 3. The total number of ventricular extrasystoles
during and without cod liver oil ingestion.
enda reyndust allir sjúklingarnir hafa einhver
sleglaslög við Holterskráningu. Vegna þess að
dreifingarkúrfa slagafjöldans á 24
klukkustundum var mjög teygð til hægri (til hærri
gilda), var tekinn lógariþmi (ln) af
slagafjöldanum. Mynd 2 sýnir In slagafjölda
(± staðalfrávik meðaltals) í hópunum tveimur.
Engin marktæk breyting varð á slagafjölda
meðan á rannsókninni stóð. Meðalfjöldi ln
sleglaslaga/24 klst. var 2.61 ±0,35 fyrir lýsistöku
(n = 52), 2.95 ±0,51 (n = 36) meðan á lýsistöku
stóð og 2.63 ±0,30 á öllum Holterritum (n = 72),
sem skráð voru meðan lýsis var ekki neytt (mynd
3). Meðalmunur á slagafjölda (ln) fyrra og síðara
24 klst. Holterrits sem skráð voru í upphafi
rannsóknarinnar var 0,95 og fylgni slagafjölda á
ritunum tveimur var r = 0,87, og gefur það
hugmynd um endurtekningagildi (reproducibility)
skráningar. Einn sjúklingur virtist fá mun fleiri
sleglaslög meðan á lýsistöku stóð. Hann var því
rannsakaður aftur með sama hætti og áður og
snerist þá niðurstaðan við, slagafjöldi minnkaði
við lýsistöku. Aðeins fyrri rannsóknin var tekin
með í heildarniðurstöðu. Tveir sjúklingar fengu
hraðatakt frá sleglum (3 slög í runu), báðir meðan
á lýsistöku stóð. Tólf sjúklingar fengu tvö
sleglaslög í röð eða tvíburatakt (bigemini), 8
þeirra bæði með og án lýsis, þrír fyrir
rannsóknina og einn aðeins meðan lýsis var neytt.
Aðrar takttruflanir fundust ekki. Mynd 4 sýnir
EPS gildi í fosfólipíðum blóðvökva á
rannóknartímanum. Þegar borið er saman
meðaltal mælinga fyrir lýsistöku og meðan á
lýsistöku stendur er aukningin í EPS um að bil
230% við lýsisneyslu.
UMRÆÐA
íslendingar hafa löngum talið, að lýsi væri hollt.
Þó hefur til skamms tíma vafist fyrir
vísindamönnum að sanna í hverju hollustan er
fólgin fyrir utan alþekktar vítamínverkanir.
Danskir læknar (1) hrundu af stað mikilli
rannsóknalotu er þeir bentu á, að EPS i lýsi og
fiskfitu dregur úr samloðun blóðflagna og eykur
blæðingarhættu. EPS neysla stuðlar að
framleiðslu thromboxan A3, sem verkar ekki á
blóðflögur gagnstætt thromboxan A2, sem
myndast við neyslu arakídonsýru, en hún er
algengari í fitu landdýra. Þótti þetta hugsanleg
skýring á því, að Ínúítar fá síður
kransæðasjúkdóm en íbúar Vestur-Evrópu.
Kromhout og félagar könnuðu fiskneyslu og
dánartölu 852 Hollendinga um 20 ára skeið (2).
Töldu þeir að jafnvel smávægileg fiskneysla, einu