Læknablaðið - 15.05.1991, Blaðsíða 8

174
LÆKNABLAÐIÐ
með aðra fæðingargalla. Fjörtíu og átta böm (50%)
greindust með hjartagalla fyrir útskrift af fæðingarstofnun
og 90% bamanna höfðu greinst innan sex mánaða. I
ungbamaeftirliti fundust 17 böm með hjartagalla, og átta
böm við innlögn á spítala eða á stofum hjá sérfræðingum
í bamalækningum. Sjötíu og fimm böm hafa farið í
hjartaaðgerð, en fyrirsjáanlegt er að um 85% bamanna
munu fara í aðgerð vegna hjartagalla ýmist einu sinni eða
oftar. Sextán böm létust þar af öll bömin með HLHS (5)
og fimm af níu bömum með SFH. Sjötíu og níu af 95
bömum (83%) fædd með meiriháttar missmíð á hjarta lifa
eðlilegu lífi án einkenna frá hjarta en tvö (2%) hafa hlotið
varanlegan heilaskaða í kjölfar meðferðar.
Meðfæddar meiriháttar missmíðar á hjarta eru meðal
algengustu fæðingargalla hérlendis og em horfur góðar
ef ekki er um að ræða SFH eða HLHS.
ALGENGI HYPERTROPHISKRAR
CARDIOMYOPATHIU MEÐAL KVENNA
Höfundar: Uggi Agnarsson, Þórður Harðarson, Nikulás
Sigfússon
Tilgangur þessarar rannsóknar var að meta algengi
hypertrophiskrar cardiomyopathiu (HCM) meðal kvenna.
I úrtaki hóprannsóknar Hjartavemdar IV. áfanga gerðum
á árunum 1981-83 tóku þátt 3922 konur. Af þeim
reyndust 358 konur eða 9.1% hafa hjartalínurit utan
eðlilegra marka (hópur A) samkvæmt Minnesota Code.
Árið 1989 vom þessar konur boðaðar til þátttöku í
rannsókn með ein- og tvívíddarómum ásamt doppler.
Einnig var 100 kvenna viðmiðunarhópi (hópi B) úr sama
þýði með eðlilegt hjartarit boðin þátttaka. HCM var
greind með staðbundinni eða útbreiddri ofþykknun (> 15
mm) á septum eða bakvegg eða öllum vinstri slegli þar
sem þekktar orsakir hypertrophiu höfðu verið útilokaðar.
Blóðflóðrannsókn með doppler var gerð hjá öllum konum
með HCM og borin saman við fiæðirannsókn hjá hópi 33
kvenna úr hópi B sem reyndust ekki hafa hjartasjúkdóm
samkvæmt ómskoðun.
Ur hópi A mættu 274 konur eða 77%, meðalaldur 59
ár, og úr hópi B mættu 89, meðalaldur 64 ár. Úr hópi A
höfðu til 01.12.88 13 konur látist en engin úr hópi B. Var
farið yfir krufningamiðurstöður hjá sex og dánarvottorð
hjá sjö til að finna konur með HCM.
Niðurstöður: Við greindum fimm konur af 274 skoðunum
úr hópi A með HCM og ein kona hefur sennilega
haft HCM samkvæmt krufningu þótt vefrænt útlit hafi
ekki verið dæmigert. Ekkert tilfelli fannst í hópi B. í
þremur tilfellum var um að ræða útbreidda hypertrophiu
og var svo einnig um þá konu sem látist hafði úr
sjúkdóminum. Einungis ein kona hafði áður verið greind
með sjúkdóminn. Hjartaritsbreytingar voru af ýmsu
tagi en í þremur tilfellum fannst vinstri hypertrophia.
Hjartaóhljóð greindust hjá fjómm af fimm konum og
þóttu dæmigerð fyrir HCM í þremur þeirra. Reiknað
algengi sjúkdómsins meðal kvenna á íslandi er 0.17%.
BREYTINGAR Á MAGNI LIPOPRÓTÍNA í SERMI
VEL PJÁLFAÐRA ÍÞRÓTTAMANNA
Höfundar: Leifur Franzson, Ingibjörg H. Jónsdóttir,
Stefán Carlsson, Gunnar Þ. Jónsson. Rannsóknadeild- og
slysadeild Borgarspítalans, Lífeðlisfræðistofnun HÍ
Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna breytingar á
heildarþéttni kólesteróls, HDL-kólesteróls, apo A - I
og apo(a) í velþjálfuðum íþróttamönnum fyrir og eftir
langa og stranga þrekþjálfun. Af kunnáttumönnum og
liðsmönnum er viðurkennt að liðið hafi verið ofþjálfað.
Framh’œmd: Tekin voru blóðsýni úr 23 íþróttamönnum,
sem valdir höfðu verið í Iandslið Islands í handknattleik
fyrir Olympíuleikana í Seul 1988. Sextíu og sex dagar
liðu á milli sýnatakanna, það er fyrir og undir lok
undirbúningstímabilsins. Á tímabilinu var æft 9-11
sinnum í viku tvo tíma í senn og leiknir 14 landsleikir.
Niðurstöður: Heildarþéttni kólesteróls og apo(a) tóku
engum breytingum, en HDL kólesteról og apo A - I
lækkuðu marktækt og hlutfallslega jafnmikið meðan á
þjálfun stóð.
Alyktun: Við mikla líkamlega áreynslu verður að öllum
líkindum breyting á framleiðslu HDL á þann veg að
smærri og eðlisþyngri HDL einingar myndast með breyttri
flutningsgetu. Leiða má líkum að því að breytingamar
séu ákveðin vfsbending um ofþjálfun, en jafnframt að
orsakanna sé að leita í of orkusnauðu fæði meðan á
þjálfun stóð, nema hvom tveggja sé.
EINSTAKLINGAR SEM HAFA VERIÐ
MEÐHÖNDLAÐIR MEÐ AMIODARONE í AÐ
MINNSTA KOSTI EITT ÁR HAFA BRENGLUN Á
UNDIRFLOKKUM EITILFRUMNA
Höfundar: Björn Rúnar Lúðvíksson, Ásbjöm Sigfússon,
Kristján Erlendsson. Rannsóknastofa Háskólans í
ónæmisfræði
Athugaðir vom 12 einstaklinar sem hafa verið
meðhöndlaðir með amiodarone í að minnsta kosti eitt
ár. Eitilfrumur þeirra voru skoðaðar í fmmuflæðisjá með
tilliti til yfirborðsvækjanna CD3 (T fr.), CD4 (T hjálpar),
CD8 (T bæli), DR (virkjaðar T eitilfr. og B fr.), CD19 (B
fr.) og CD56 (NK fr.). Einnig var hlutfallið CD4/CD8
reiknað. Sermi einstaklinganna var athugað fyrir anti-
thyroglobulini, anti-microsomal og ANA mótefnum,
jafnframt var CH 50 mælt. Samanburðarhópur vom 11
einstaklingar frá göngudeild háþrýstideildar Hjartavemdar.
Helstu niðurstöður vom að einstaklingar á
amiodarone vom með færri B fr. og fleiri NK fr. en
samanburðarhópur (p<0.05, Mann-Whitney U test).
Auk þess var tilhneiging í þá átt að fólk á amiodarone
hafði aukið hlutfall DR+ virkjaðra T eitilfr., því sex
einstaklingar á amiodarone höfðu þetta hlutfall > 10%
miðað við tvo af samanburðarhópi. Jafnframt höfðu sex
einstaklingar CD4/CD8 hlutfallið <1.0 en eingöngu tveir
af samanburðarhópnum. Einstaklingar á amiodarone sem
vom með brenglað hlutfall höfðu einnig DR+ T fmmur
>10%.
Af þessu drögum við þá ályktun að amiodarone tmfli
stjómun og örvi ónæmiskerfið. Þetta getur að hluta til
skýrt aukaverkanir amiodarons. Við stingum upp á því að
amiodarone ræsi ónæmiskerfið beint og leiði þannig til
sjálfsofnæmisfyrirbæra.
SCLERODERMA Á ÍSLANDI
Höfundar: Arni J. Geirsson, Vigfús Sigurðsson, Ingileif
Jónsdóttir. Lyflækningadeild Landspítalans, rannsóknastofa
Háskólans í ónæmisfræði