Læknablaðið

Árgangur

Læknablaðið - 15.05.1991, Blaðsíða 44

Læknablaðið - 15.05.1991, Blaðsíða 44
204 LÆKNABLAÐIÐ (1) J. Axelsson o.fl. Áhrif áreynslu á blóðþrýsting. Ráðstefna um rannsóknir í Læknadeild 1982. ALGENGI NOKKURRA ÁHÆTTUPÁTTA ÆÐASJÚKDÓMA MEÐAL ÍBÚA Á FLJÓTSDALSHÉRAÐI OG ÍBÚA INTERLAKEHÉRAÐS f MANITOBA SEM ERU EINGÖNGU AF ÍSLENSKU BERGI BROTNIR Höfundar: Jóhann Axelsson, GuSrún Pétursdóttir, Stefán B. Sigurðsson, Mikael Karlsson, Ólafur Ólafsson, Nikulás Sigfússon. Rannsóknastofa H. I í Lífeðslisfærði, Landlæknisembættið, Hjartavemd Á fyrri ráðstefnum um rannsóknir í læknadeild höfum við lýst aðdraganda, efniviði og aðferðum sem beitt hefur verið í þessari rannsókn. Einnig höfum við birt ýmsar niðurstöður varðandi fullorðna Héraðsbúa og böm og unglinga úr báðum hópum (sjá einnig útdrætti í þessu hefti). Hér verður fjallað um blóðfitugildi. Meðalgildi þríglýceríða í aldurshópum 6-19 ára var 30% hærra og í aldurshópnum 20-69 ára 47% hærra meðal Interlakebúa en Héraðsbúa. Heildarmagn kólesteróls var hinsvegar 30% lægra meðal vestur-íslenskra bama og unglinga og 7% lægra meðal fullorðinna Vestur-Islendinga en Héraðsbúa á sama aldri. Rannsókn á samsetningu kólesteróls Ieiddi í ljós að LDL-kóIesteról er 5% lægra og HDL-kólesteról nær 40% lægra meðal fullorðinna Interlakebúa en Héraðsbúa. Æðakölkunarstuðull skilgreindur sem hlutfall HDL-kólesteróls í heildarmagni kólesteróls er því 37% óhagstæðari Interlakebúum. Sú tilgáta hefur verið sett fram að nái HDL-kólesteról að verða 25% eða meira af heildarmagni kólesteróls í blóði einstaklinga þá veiti það nokkra vemd gegn kransæðasjúkdómi. 45% Héraðsbúa náðu því marki en aðeins 14% Interlakebúa. Þrátt fyrir minna heildarmagn kólesteróls á öllum æviskeiðum eru líkur á æðakölkun og fylgikvillum hennar að öllum líkindum meiri meðal Interlakebúa en Héraðsbúa. Styrkt af Alþingi og rannsóknasjóði Háskóla Islands ÁHRIF HEXAMETHONIUM Á BREYTTA HEILASTARFSEMI OG MINNKAÐ HEILABLÓÐFLÆÐI AF VÖLDUM LÆKKAÐS BLÓÐÞRÝSTINGS Höfundar: Jón Ólafur Skarphéðinsson, Svafa Sigurðardóttir. Rannsóknastofa H.I. í lífeðlisfræði Tilgangur þessara rannsókna var að kanna mikilvægi sympatíska taugakerfisins í stjómun blóðfiæðis um heila við aðstæður þar sem heilablóðflæði er skert vegna lækkaðs blóðþrýstings. Blóðfiæði var mælt með laser Doppler aðferð, ýmist í heilaberki, thalamus eða heilastofni, í chloralose-svæfðum rottum með of háan blóðþrýsting (SHR). Einnig var mælt vakið heilarafsvar (somatosensory evoked potential, SEP) til að fylgjast með heilastarfsemi, auk blóðþrýstings og hjartsláttartíðni. Blóðþrýstingur var lækkaður með blæðingu þar til sveifluvídd SEP hafði minnkað í um það 50% af viðmiðunargildum (vg). Þetta olli minnkuðu blóðflæði á öllum mælistöðum: í 65% af vg í heilberki, í 80% af vg í thalamus og í 85% af vg í heilastofni, auk þess sem viðbragðstími SEP lengdist. Hexamethonium- gjöf (gangliublokker) í bláæð við þessar aðstæður jók sveifluvídd SEP og viðbragðstími þess styttist. Einnig olli hún víkkun æða og örlítilli aukningu í blóðflæði í öllum mælipunktum. Hjartsláttartíðni minnkaði en leitast var við að halda meðalslagæðaþrýstingi stöðugum með þrýstijafnara. Einnig voru, í sérhópi, könnuð áhrif þess að klippa á sympatískar taugar til höfuðsins í stað hexamethonium-gjafar. Þetta inngrip olli aukinni sveifluvídd SEP, en blóðflæði um heilabörk var óbreytt, en blóðflæði var ekki mælt á öðrum stöðum. Við teljum ekki Iíklegt að hin smávægilega aukning í blóðflæði eftir hexamethonium-gjöf geti skýrt þá bættu heilastarfsemi sem aukningin á sveifluvídd SEP endurspeglar. Fremur virðast niðurstöður okkar benda til að starfsemi skynbrauta sé meðal annars undir stjóm frá sympatíska taugakerfinu. ÖRVUN ÓPÍÓÍÐKERFA VIÐ MINNKAÐ BLÓÐFLÆÐI UM HEILA Höfundar: Jón Olafur Skarpliéðinsson, Svafa Sigurðardóttir, Peter Thorén. Rannsóknatofa H.I. í lífeðlisfræði, Fysiologiska Inst., Göteborgs Universitet, Svíþjóð Tilgangur rannsóknanna er að kanna hlut ópíóíðkerfa (endorfín, enkefalín, dynorfín) í truflunum sem fram koma á starfsemi miðtaugakerfisins við minnkað blóðflæði um heila. Rannsóknir undanfarinn áratug hafa bent til að endógen ópíóíðkerfi gegni mikilvægu hlutverki í lífeðlismeinafræði heilablóðfalls, og að ópíóíð-hemjarar geti komið að gagni við meðhöndlun sjúklinga. Við höfum þróað módel þar sem skoða má starfsemi skynbrauta f svæfðum rottum með því að mæla vakin heilarafsvör (somatosensory evoked potentials, SEP) við minnkað blóðflæði um heila vegna lækkaðs blóðþrýstings sökum blóðmissis. Höfum við gert ítarlegar kannanir á svörun módelsins með tilliti til starfsemi ósjálfráða taugakerfisins, blóðflæði um skynbörk og uppsöfnun mjólkursýru og púrín-niðurbrotsefna í skynberki. Athuguð hafa verið áhrif ópíóíð-hemjara á mæliþættina. Höfðu slík efni bætandi áhrif á útlit SEP, en ekki urðu merkjanlegar breytingar á blóðflæði eða efnaskiptaþáttunum. Benda niðurstöðumar til þess að við minnkað blóðflæði um heila örvist ákveðin ópíóíðkerfi sem hemji boðflutning um skynbrautir í heila. Er hugsanlegt að hér sé um vamarviðbrögð miðtaugakerfisins að ræða, og að hluti þeirra taugalífeðlisfræðilegu einkenna sem sjúklingar með heilablóðfall sýna, eigi rætur sína að rekja til þessa og meðhöndlun þeirra með ópíóíð- hemjurum því varasöm. Framhaldsrannsóknir beinast að því að varpa nánara ljósi á meðal annars hvaða ópíóíðkerfi hér er um að ræða, auk þess að kanna lífeðlisfræði þeirra í vfðara samhengi. ERU NÝRNAHETTUR TAUGAÐAR AF POSTGANGLIONISKUM TAUGUM? Höfundar: Stefán Carlsson, Jón Ólafur Skarphéðinsson, Svafa Sigurðardóttir. Rannsóknastofa H.í. í lífeðlisfræði, Fysiologiska Inst., Göteborgs Universitet, Svíþjóð Samkvæmt klassískri lífeðlisfræði eru nýmahettumar (NH) einungis taugaðar af preganglioniskum sympatískum
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Læknablaðið

Gerð af titli:
Flokkur:
Gegnir:
ISSN:
0023-7213
Tungumál:
Árgangar:
110
Fjöldi tölublaða/hefta:
938
Skráðar greinar:
Gefið út:
1915-í dag
Myndað til:
2024
Útgáfustaðir:
Efnisorð:
Lýsing:
Undirtitill frá 59. árg. 1973: The Icelandic medical journal
Fylgirit:

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Læknablaðið
https://timarit.is/publication/986

Tengja á þetta tölublað: 5. tölublað (15.05.1991)
https://timarit.is/issue/364611

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.

5. tölublað (15.05.1991)

Aðgerðir: