Læknablaðið - 15.05.1991, Blaðsíða 16

180
LÆKNABLAÐIÐ
Þótt japanskir læknar hafi birt meira en helmingi betri
árangur í skurðlækningum við magakrabbameini en náðst
hefur á Vesturlöndum, og þakkað hann öðrum þræði
brottnámi aðlægra eitla, hafa margir efast.
Með því að nema eitlana vandlega brott ásamt meininu
verða (1) litlar líkur á endurvexti á skurðsvæði, (2) minni
líkur á að meinið taki sig upp löngu síðar og deyði
sjúklinginn, og (3) árangur lyfjagjafar betri; þetta er
tilgátan, og árangur í Japan virðist staðfesta hana.
Við höfum athugað, hvemig hin »japanska aðferð«
reyndist við íslenskar aðstæður. Til þess að stefna að svari
við spumingu um gagnsemi skurðaðgerðar með þessu
sniði þarf að bera niðurstöður saman við útlendan efnivið
til dæmis:
Fimm ára lifun
Ekki
Eitlameinvörp eitlameinvörp
Fielding, U.K. (1989) 0.13 0.45
Eigin efniviöur (1971-1989) . . 0.32 (0.54) 0.90
Maruyama, Japan (1989).... 0.43 0.91
í erindinu reynum við að leiða rök að tilraun til svars við
spumingunni um gagnsemi brottnáms aðlægra eitla við
skurðaðgerðir gegn krabbameini í maga.
ATHUGUN Á AUGNSÉRHÆFÐUM LDHasa
í LJÓSVIÐTÖKUM OG STOÐFRUMUM
SJÓNHIMNUNNAR
Höfundar: Jón M. Einarsson, Y. Kunz-Ramsay, P.
Joyce. Rannsóknarstofa f lífeðlisfræði, Háskóla Islands,
Department of Zoology, University College, Dublin,
Ireland
Uppbygging og niðurbrot ásamt dagsveiflum ísóensfmsins
C4-LDH voru athuguð í sjónhimnu beinfisks. Menn
hafa hingað til álitið að ísóensím þetta væri staðsett í
keilum eingöngu og hugsanlega í Muller fmmum, sem
em stoðfmmur í sjónhimnu. Notað var sérvirkt mótefni
sem tengdist ensíminu. Þannig var hægt að fá fram litun
sem sýndi staðsetningu ensímsins í vefjasneiðum sem
skoðaðar vom í ljós- og rafeindasmásjá. Niðurstöður
okkar sýndu að C4-LDH var til staðar í stöfum, keilum
og örtotum Muller fmmnanna (Muller microvilli). Með
því að beita Immuno-gold tækni og þétlnimælingum
fengust niðurstöður sem sýndu að dagsveifla ísoensímsins
virtist eingöngu vera bundin við örtotur Mullers. Engin
dagsveifla fannst í sjálfum ljósviðtökunum það er í keilum
og stöfum.
SLÉTTIR VÖÐVAR í BARKA OG BERKJUM MEÐ
TILLITI TIL ASTMA
Höfundar: Stefán B. Sigurðsson, W. Kepron, N.L.
Stephens. Rannsóknastofa í lífeðlisfræði, Háskóla íslands,
Department of physiology, University of Manitoba,
Winnipeg, Mb, Canada
Mikið af þekkingu okkar á uppbyggingu og starfsemi
öndunarvega er fengin með rannsóknum á barka og
barkavöðvum (tracheal smooth muscle) frá ýmsum
dýrategundum. Þetta módel hefur hingað til verið
álitið nothæfur fulltrúi fyrir þá starfsemi sem fram fer
í berkjum. Ofnæmisviðbrögð í öndunarvegum koma
þó nær eingöngu fram sem þrenging í miðlægum
berkjum. Við höfum notað öndunarvegi úr tveimur
hópum hunda þar sem annar hópurinn hefur verið
gerður næmur gagnvart ragweedfrjókomum, sem víða
er einn algengasti frjómæðivaldurinn, en hinn notaður
sem viðmiðun. Barkavöðvi úr næmum hundum sýndi
sterk samdráttarviðbrögð gagnvart 100-300 ug/ml
af ragweedseyði. Engin viðbrögð fengust með lægri
styrkleika og engin viðbrögð fengust í vöðvum úr
viðmiðunarhópnum. Á rannsóknastofunni í Winnipeg
þróuðum við aðferð til að ná sléttum vöðvum (bronchial
smooth muscle) úr miðlægum berkjum hunda, 3-6
greining sem eru unt 0.5-2.5 mm í þvermál. Niðurstöður
rannsókna okkar sýna meðal annars að berkjuvöðvar
hunda sem gerðir hafa verið næmir gagnvart ragweed
eru um 100.000 sinnum næmari er barkavöðvar og ekki
þarf nema um 0.001 ug/ml af seyðinu til að fá fram
sterka svörun. Sú samdráttarsvörunin sem fékkst kemur
yfirleitt fram sem taktbundinn samdráttur í um 10-30
mín. Einungis var hægt að fá fram eitt svar frá hverju
vöðvasýni. Hægt var að hemja svörunina nær alveg
með Hi -hemjara (Pyrilamin) og um þriðjung með Ach-
hemjara (atropin). Engin svörun við ragweed fékkst í
berkjuvöðvum úr viðmiðunarhópnum.
Við ályktum að nota verði slétta vöðva úr berkjum en
ekki barka við rannsóknir á ofnæmissvörunum í berkjum
til dæmis við allergic bronchospasm og astma. Einnig
að þrenging berkjanna sé orsökuð af losun á histamini
úr nærliggjandi mast frumum ásamt óbeinum áhrifum á
kólinerga taugaþræði og þar af leiðandi losun á Ach.
Styrkt af rannsóknasjóði H.Í. og Medical Research of
Canada
SÚREFNISÞRÝSTINGUR í GLERHLAUPI AUGNA f
SJÚKLINGUM MEÐ DIABETÍSKA RETINOPATIU
Höfundar: Einar Stefánsson, R. Machemer, E.deJuan,
B.W. McCuen, J. Petersen. Læknadeild Háskóla íslands,
Duke University, NIH, USA
Blóðflæðitruflanir og súrefnisskortur í sjónhimnu eiga þátt
í sjónhimnusjúkdómi í sykursýki (diabetic retinopathy).
Dýratilraunir benda til þess, að leysi-aðgerðir bæti
súrefnisbúskap sjónu og í því felist lækningamáttur
þessara aðgerða. Þetta hefur ekki fyrr verið kannað í
mönnum.
Sjúklingum, sem höfðu áður ákveðið að fara í
glerhlaupsaðgerð á augum, var boðið að taka þátt í
rannsókn, þar sem súrefnismælir var settur inn í glerhlaup
augans meðan á aðgerð stóð.
Súrefnisþrýstingur var mældur í glerhlaupi og yfir
tilteknum hlutum sjónhimnu. Niðurstöður voru þessar:
Miöja glerhlaups (21 auga) ... 83±37 torr (meðalt. S.D.)
Sjóna án leysimeöferöar
(15 augu)................. 110±42torr
Sjóna meö leysimeöferö
(12 augu)................. 140±59torr
Sjónhimnulos (8 augu) 98±38 torr
Súrefnisþrýstingur er hærri þar sem leysi-meðferð er
til staðar og er munurinn marktækur (p er 0.004) með
pöruðu Student t-prófi. Þetta er í samræmi við fyrri
niðurstöður í dýratilraunum.