Læknablaðið - 15.12.1993, Síða 7

LÆKNABLAÐIÐ
379
■ AStenolol (70% of beta blocker
use in 1992)
° Diltiazem (62% of calcium antagonists
use in 1992)
Fig. 3. The mean doses of atenolol and diltiazem for
angina pectorís in 1983, 1988 and 1992.
notkun nítróglýcerín tungurótartaflna minnkaði
úr 0,44 kg í 0,41 kg (-7%).
Loks er að geta gagna um kransæðaþræðingar,
útvíkkunaraðgerðir á kransæðum og
græðlingsaðgerðir. Mynd 4 sýnir að
Islendingar eru í fararbroddi í Evrópu hvað
varðar kransæðaþræðingar. Mynd 5 sýnir að
svipuðu máli gegnir um græðlingsaðgerðir,
þar sem aðeins Hollendingar eru ofjarlar
okkar meðal Evrópuþjóða. Þó eru aðgerðir
gerðar í Bretlandi á Islendingum ekki taldar
með. Einungis meðal þriggja þjóða er fjöldi
útvíkkunaraðgerða meiri, það er Belga, Frakka
og Þjóðverja.
UMRÆÐA
Niðurstöður þessarar rannsóknar sýna
að lyfjameðferð hjartakveisu hefur tekið
umtalsverðum breytingum á undanförnum
áratug. Arið 1983 voru betablokkar ríkjandi,
annar hver sjúklingur tók langvirk nítröt, en
fáir kalsíumblokka og notkun aspiríns við
hjartaöng vart hafin. Arin 1988 og 1992
hafði dregið úr notkun betablokka, notkun
langvirkra nítrata var svipuð, en notkun
kalsíumblokka hafði aukist frá 1983. A
þessu tímabili jókst notkun aspiríns í 78%.
Ekki liggur fyrir marktækur samanburður
frá nágrannaþjóðunum, en almennt hefur
verið álitið að Svíar og Bretar styddust
mest við betablokka, en Danir fremur við
kalsíuntblokka í meðferð hjartakveisu.
Lyfjaflokkarnir tveir eru taldir álíka virkir
(3). Hins vegar eru betablokkar en ekki
kalsíumblokkar þekktir af því að lengja
líf sjúklinga eftir hjartadrep (4) og vegur
það líklega þungt í lyfjavali margra lækna.
Dagskammtar atenólols hafa minnkað injög
með árunum og kemur þeim læknum ekki
á óvart sem hafa þurft að glíma við alltíðar
hjáverkanir lyfsins, lágþrýsting og hægatakt.
Vaxandi skammtar diltíazems benda hins
vegar til þess að lyfið hafi fyrstu árin verið
vanskammtað. Líklegt er að svo sé oft enn í
dag, enda þurfa margir sjúklingar að minnsta
kosti 240 mg á dag, ef viðunandi árangur á að
nást.
A síðari árum eru læknar einnig ódeigari
að gefa saman beta- og kalsíumblokka, en
það var áður talið mjög varhugavert. Notkun
langvirkra nítrata með öðrum lyfjum virðist
Angiography/mill population
Europe 1991
IS D NL A CH N EM H S I DK TU LIT PL
Fig. 4. Tlte number of patients admitted for coronary
angiograplty / million population in Europe in 1991.
IS: lceland, D: Germany, NL: Nelheríands, A: Austria,
CH: Switzerland, N: Norway, EM: Mean of Europe, H:
Hungary, S: Sweden, 1: Italy, DK: Denmark, TV: Turkey,
LIT: Lithuania, PL: Poland.
Comparison PTCA-ACBP/mill population
Europe 1991
■ PTCA
□ ACBP
Fig. 5. A comparison of PTCA and coronary bypass
surgery / million population in Europe in 1991. B:
Belgium, F: France, D: Germahy, 1S: Iceland, CH:
Switzerland, A: Austria, N: Norway, S: Sweden, GB:
Great Britain, 1: Italy, E: Spain, DK: Denmark, ÍRE:
lreland, H: Hungary, PL: Poland.