Læknablaðið - 15.08.1995, Síða 7

LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
587
úrræði. Innlögnum, öðrum en bráðainnlögn-
um, er þó stundum unnt að fresta og hefur það
verið gert þegar ýmsum öðrum sjúkradeildum
en geðdeildum er lokað, þótt það sé öllum til
baga.
Innlögn á geðdeild er nær aldrei hægt að
fresta. Starfsfólk geðdeildanna hefur lagt á sig
mikið erfiði á undanförnum árum til að halda
þeim opnum yfir sumarmánuðina. Skortur á
faglærðu starfsfólki varð til þess að þjónustan
minnkaði. Betra var þó að veifa röngu tré en
engu.
Stöðugur niðurskurður á fjárveitingum hef-
ur orðið til þess að nú er ekki unnt að ráða það
faglærða fólk, sem þó er völ á og ekki er unnt
að halda deildum opnum með sama hætti og
áður, en grípa verður til lokana eins og lýst
hefur verið. Langvarandi aðhaldsaðgerðir á
geðdeild Landspítalans hafa leitt til þess, að
áætluð meðallaun á hverja starfsmannaheimild
eru um 14% lægri en á Ríkisspítölunum í heild.
Hlutfall faglærðra og ófaglærðra starfsmanna
samkvæmt heimildum er svipað á geðdeildinni
og Landspítalanum í heild. Hlutfall milli fjölda
starfsfólks og legudaga er heldur óhagstæðara
en á öðrum deildum. Pannig eru heldur fleiri
dvalardagar á hvern faglærðan starfsmann á
geðdeildinni. Það gefur auga leið að á geðdeild
sem veitir sólarhringsþjónustu, auk dag- og
göngudeildaþjónustu, ætti launakostnaður á
hvern starfsmann að vera svipaður og á öðrum
deildum. Fyrirsjáanlegt er að lokanir á geð-
deildum verði víðtækari, ef ekki verður bætt úr
þessu fjársvelti.
Sjúklingar og aðstandendur kvarta oft með
réttu undan því að fá ekki nægan tíma til að
tala við faglærða starfsmenn. Þó að ný lyf hafi
gert ómetanlegt gagn til að lækna og bæta líðan
sjúklinganna má ekki gleymast, að aðallækn-
ingatæki geðdeildanna í hátæknilæknisfræði
nútímans er vel menntað starfsfólk, sem hefur
nægan tíma til að rannsaka og veita hverjum
einstökum sjúklingi góða meðferð. Fjársvelti
geðdeildar Landspítalans er ekki fallið til að
greiða fyrir þessu og draga úr réttmætri gagn-
rýni sjúklinga og aðstandenda þeirra.
Alvarlegum geðsjúkdómum, sem leiða til
innlagna á sjúkrahús, er yfirleitt þannig háttað
að meðferð þolir enga bið. Viti sjúklingar og
aðstandendur að erfitt er að fá innlögn og
ástand á sjúkradeildum og skortur á starfsfólki
leiði til ófullnægjandi þjónustu, leita sjúkling-
arnir ekki meðferðar fyrr en allt er komið í
óefni eða hafa jafnvel skaðað sig svo að þeir
hafi þurft að leita til slysadeildar eða annarra
deilda spítalanna. Meðal þeirra sem landlækn-
ir telur að fái ófullnægjandi geðlæknisþjónustu
á sjúkrahúsum er einmitt fólk sem hefur gert
sjálfsvígstilraunir. Auk þeirra, sem þegar hafa
verið nefndir eru fjölmargir aðrir sjúklinga-
hópar sem lokun geðdeildanna bitnar á, svo
sem geðsjúk börn og ungmenni. Það er ekki
aðeins að sjúkradeildum sé lokað, heldur bitn-
ar lokunin og fækkun starfsmanna einnig á
göngudeildum, dagdeildum og þjónustu við
sjúklinga á öðrum spítaladeildum.
Niðurskurðurinn og lokanir sjúkradeilda
verða landsmönnum dýr í bráð og lengd, ekki
aðeins vegna þjáninga sjúklinganna og að-
standenda þeirra, heldur einnig vegna þess að
hætta er á að bata seinki, fleiri verði fatlaðir til
langs tíma, fleiri þurfi að dvelja lengur á
sjúkrahúsi og fleiri þurfi örorkulífeyri og fé-
lagslega aðstoð.
Tómas Helgason