Læknablaðið

Årgang

Læknablaðið - 15.08.1995, Side 35

Læknablaðið - 15.08.1995, Side 35
LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81 611 Væntanlega má fá svar við þessum spurningum þegar niðurstöður frá hinum ýmsu rannsóknar- stöðum Evrópukönnunarinnar verða kannað- ar sameiginlega. í okkar könnun voru hlutfallslega fleiri reyk- ingamenn meðal þeirra sem ekki höfðu of- næmi. Hvernig ber að túlka þetta? Varla á þann veg að reykingar veiti vernd gegn of- næmi. Ofnæmiseinkenni byrjar oftast hjá börn- um og unglingum og í íslenskri könnun höfðu 65% fengið fyrstu einkenni við 15 ára aldur (18). í sömu könnun var tóbaksreykur það ár- eiti sem oftast olli óþægindum. Það er því sennilegt að ofnæmiseinkenni snemma á æv- inni eigi þátt í að forða sjúklingnum frá tóbaks- notkun. I okkar könnun voru reykingar foreldra á æskuárum þátttakenda ekki áhættuþáttur. Áður hafa birst misvísandi niðurstöður um þetta efni. Ein könnun sýndi að reykingar for- eldra voru áhættuþáttur hjá drengjum (19), önnur að reykingar mæðranna voru áhættu- þáttur (20) og í þeirri þriðju fannst ekkert sam- band milli reykinga foreldra og ofnæmis hjá börnunum (21). Niðurstöður úr Evrópukönnuninni frá öðr- um löndum hafa ennþá ekki birst í tímaritum svo okkur sé kunnugt. Hins vegar hafa nokkrar niðurstöður verið birtar á þingum. Bráða- birgðaniðurstöður úr RAST prófum frá 32 stöðum voru eftirfarandi: Mesta tíðni jákvæðra prófa víðvíkjandi vallarfoxgrasi var 35%, minnsta tíðni 8% en meðaltíðni 19%. Mesta tíðni vegna katta var 15%, minnsta tíðni 3% en meðal tíðni 9%. Mesta tíðni vegna rykmaura var 25%, minnsta tíðni 7% en meðaltíðni 21% (22). Þannig sést að tíðni jákvæðra RAST prófa fyrir vallarfoxgrasi og rykmaurum hér- lendis var með því lægsta sem gerist, en vegna katta álíka há og annars staðar. í Svíþjóð var Evrópukönnunin framkvæmd á þremur stöðum. Tíðni ofnæmis var þar um helmingi hærri en hér á landi, nema vegna birkis um fimm sinnum hærri (23). Einnig má nefna niðurstöður frá Antwerp- en, þar sem rykmauraofnæmi var 27% í mið- borginni en 17% í úthverfi (24), og frá Ástralíu þar sem tíðni ofnæmis mældist 50% (25). Ef miðað er við þessar fáu niðurstöður, sem þegar hafa birst úr Evrópukönnuninni, er tíðni ofnæmis lág á íslandi. Áð einhverju leyti má skýra það með einhæfu gróðurfari og litlu frjó- magni í andrúmsloftinu og að rykmauraof- næmi er fátítt á íslandi miðað við önnur lönd, ef mið er tekið af niðurstöðum RAST prófa í Evrópukönnuninni. Skýringar á því eru ekki handbærar, en lágt rakastig í húsum er álitið draga úr viðkomu mauranna og gæti verið or- sökin (26). Ekkert mat verður laj>t á það hvort tíðni ofnæmis fari vaxandi á Islandi, enda ekki til sambærilegar eldri kannanir. Rannsóknin mun fyrst og fremst sýna stöðu okkar gagnvart öðr- um þjóðum, þegar fleiri niðurstöður verða birtar úr Evrópukönnuninni. Auk þess leggur hún grunn að samanburðarrannsóknum á of- næmi og sjúkdómum þeim tengdum í framtíð- inni. Þakkir Höfundar færa eftirtöldum aðilum bestu þakkir fyrir fjárstuðning við rannsóknina: Heilbrigðisráðuneytinu, Vísindaráði og SÍBS. HEIMILDIR 1. Gíslason D. Astmi-bráðaofnæmi: Vaxandi heilbrigðis- vandamál? Læknablaðið 1991; 77: 349-56 . 2. Wiithrich B. In Switzerland pollinosis has really in- creased in the last decade. ACI News 1991; 3/2: 41-4. 3. Miyamoto T, Takafuji S, Suzuki S, Tadokoro K, Mura- naka M. Allergy and changing environment — industrial /urbanpollution. Progress in Allergy Clinical Immunol- ogy. Toronto: Hogrefe & Huber Publisher, 1989: 265- 70. 4. Flemning DM, Crombie DL. Prevalence of asthma and hay fever in England and Wales. Br Med J 1987; 294: 279-83. 5. Ninan TK, Russel G. Respiratory symptoms and atopy in Aberdeen Schoolchildren: Evidence from two surveys 25 years apart. Br Med J 1992; 304: 873-5. 6. Áberg N. Asthma and aUergic rhinitis in Swedish con- scripts. Clin Experim Allergy 1989; 19: 59-63. 7. Burney PGJ, Luczynska C, Chinn S, Jarvis D. The European Community Respiratory Health Survey. Eur Respir J 1994: 7; 954-60. 8. Gíslason Th, Gíslason D, Blöndal Th, Helgason H, Rafnsson V. Öndunarfæraeinkenni íslendinga á aldri- num 20-44 ára. Læknablaðið 1993; 79: 343-7. 9. Belin L, Dreborg S, Einarsson R, Halvorsen R, Hol- gersson M, Lund B, et al. Phazet — a new type of skin prick test: Caiibration and stability. Allergy 1985; 40/ Suppl 4: 60-3. 10. Leimgruber A, Mosimann B, Claeys M, Seppey M, Jaccard Y, Aubert V, et al. Clinical evaluation of a new in-vitro assay for specific IgE, the Immuno CAP System. Clin Experim Allergy 1991; 21: 127-31. 11. Freidhoff LR. Epidemiology of atopic allergy. In: Ge- netic and Environmental Factors in Clinical AUergy. Minneapolis: University of Minnesota Press, 1990. 12. Cookson W, Young R, Sandford A, Moffat M, Shiraka- wa T, Sharp P, et al. Maternal influence of atopic IgE responses on chromosome llq. Lancet 1992; 340: 381-4. 13. Collof MJ, Ayres J, Carswell F, Howarth P, Merett T, Mitchell E, et al. The control of allergens of dust mites and domestic pets: a position paper. Clin Exp AUergy 1992; 22/Suppl. 2: 1-28.

x

Læknablaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Læknablaðið
https://timarit.is/publication/986

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.