Læknablaðið - 15.10.1996, Page 40

716
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82: 716-7
Nýr doktor í læknisfræði
Þann 25. maí síðastliðinn varði Jóhannes
Kári Kristinsson doktorsritgerð við Háskóla
íslands. Ritgerðin nefnist DiabeticRetinopathy.
Screening and prevention of blindness. Agrip úr
ritgerðinni fer hér á eftir.
Augnsjúkdómar vegna sykursýki eru ein al-
gengasta orsök blindu á Vesturlöndum og jafn-
framt meðal alvarlegustu fylgikvilla sykursýki.
Sjóndepra í sykursýki er langoftast vegna sjón-
himnusjúkdóms. Þær sjónhimnuskemmdir sem
einkum valda sjónskerðingu eru nýæðamynd-
un og bjúgur í sjónhimnu, sem einkum mynd-
ast á makúlusvæði (makúlubjúgur). Leysimeð-
ferð við nýæðamyndun og makúlubjúg minnk-
ar verulega líkur á blindu í sykursjúkum, sé
henni beitt á réttum tíma á þróunarskeiði
augnsjúkdómsins. Til að slíkt sé mögulegt, þarf
að skoða augu sykursjúkra reglulega.
Arið 1980 hófst reglubundin augnskimun
sykursjúkra á Landakotsspítala, en fram að því
fór hún fram á göngudeild sykursjúkra á
Landspítala. Fjöldi sykursjúkra í reglubundnu
augneftirliti hefur aukist jafnt og þétt, en 70-
80% týpu 1 sykursjúkra á landinu voru í reglu-
legu eftirliti árið 1990, en yfir 90% fjórum árum
síðar. Um fimmtungur týpu 2 sykursjúkra í
landinu var í reglubundnu augneftirliti á augn-
deild Landakotsspítala árið 1990. Sykursjúkir
fara að jafnaði árlega í skoðun og augnbotna-
myndir eru teknar í hvert sinn. Leysimeðferð
er beitt við nýæðamyndun og makúlubjúg sam-
kvæmt alþjóðlega viðurkenndum reglum.
Árið 1990 gerðum við þverskurðarrannsókn
til að ákvarða algengi sykursýkisskemmda í
sjónhimnu og sjónskerðingar hjá týpu 1 og týpu
2 sykursjúkum sem voru í reglulegri augnskim-
un á þessum tíma.
Á þessum tíma voru 205 insúlínnotendur,
sem greindust með sjúkdóminn fyrir þrítugt, í
reglubundnu augneftirliti á augndeild Landa-
kotsspítala. Af þeim voru 106 (52%) með sjón-
himnuskemmdir, 26 (13%) með nýæðamynd-
un og 19 (9%) með makúlubjúg. Sjón 196 syk-
ursjúkra (96%) var 6/12 eða betri á betra auga,
6 (3%) voru með sjón 6/18-6/36 á betra auga og
2 (1%) voru með sjón 6/60 eða verri á betra
auga, eða lögblindir. Við ályktum að algengi
sykursýkisskemmda í sjónhimnu og sjónskerð-
ingar hjá týpu 1 sýkursjúkum á íslandi er lágt
miðað við önnur lönd.
Af 245 týpu 2 sykursjúkum einstaklingum í
reglubundu eftirliti voru 100 (41%) með syk-
ursýkisskemmdir í sjónhimnu, þar af 17 (7%)
með nýæðamyndun og 24 (10%) með makúlu-
bjúg. Sjón 6/12 og betri á betra auga mældist
hjá 224 (91%) sykursjúkra, 17 (7%) voru með
sjón 6/18-6/36 á betra auga og fjórir (1,6%)
voru lögblindir. Við ályktum að algengi sjón-
skerðingar í íslenskum týpu 2 sykursjúkum sem
eru í reglulegu augneftirliti sé lágt miðað við
þýðisbyggðar rannsóknir frá öðrum löndum.
Árið 1992 könnuðum við leiðir til að gera
augnskimun sykursjúkra hagkvæmari með því
að skilgreina undirhópa sem væru í lítilli hættu