Læknablaðið - 15.11.1997, Síða 43

MÆNUKYLFA
Doligan dregur úr verkjum
með því að:
1. Bindast ópíat viðtökum
2. Auka styrk serótóníns og noradrenalíns
við taugamót
Ópíat viðtakar
Serótónín

I H 1 /ssp
'] 1
Noradrenatín
Doligan (tramadól) er verkjalyf sem
hefur áhrif á áðurnefndar boðleiðir til
verkjahömlunar.
Doligan binst ópíat viðtökum svipað og
ópíöt og dregur þannig úr verkjum.
Doligan hefur þann eiginleika umfram
önnur ópíat verkjalyf að hemja
endurupptöku boðefnanna serótónín og
noradrenalín í taugaendum. Aukning
boðefnanna við taugamót eykur
verkjahamlandi áhrif. Þetta tvennt vinnur
saman að því að gera Doligan að
kröftugu verkjalyfi. Lyfið hefur einnig
hóstastillandi verkun en áhrif á öndun,
þarmahreyfingar og blóðrásarkerfi eru
mjög lítil eftir venjulega skammta.
Hverfandi líkur eru taldar á þolmyndun og
ávanahættu.
Heimildir:
Baumann T.J. Pain Management. Pharmacotherapy. a
pathophysiologic approach (önnur útgáfa). New York: Elsevier Science
Publishing Co.. Inc. 1992. bls 924-941.
Gibson T.P. Pharmacokinetics. efficacy. and safety of analgesia with a
focus on tramadol HCI. The American Joumal of Medicine 1996.
Vol 101 (suppl 1A):47S-53S.
Lee C.R.. McTavish D„ Sorkin E.M.: Tramadol
Verkjahamlandi
kerfi líkamans
Myndin sýnir á mjög einfaldan hátt tvær
brautir í miðtaugakerfi sem eru
mikilvægar í miðlun verkjahamlandi áhrifa
frá miðtaugakerfi út í líkamann.
Önnur brautin liggurfrá kjarna í miðheila
um taugamót í mænukylfu og niður í
mænu þar sem serótónín er boðefni. Hin
brautin liggur úr kjarna í heilabrú niður í
mænu og er noradrenalín boðefni þeirrar
brautar.
Svæði í bakhorni mænu og kjarnar í
mænukylfu og miðheila eru rík af ópíat
viðtökum. Á þessa viðtaka verka eigin
ópíöt líkamans (endorfín) til
verkjahömlunar auk annarra ópíata, s.s.
morfín og kódein. Ennfremur miðla
serótónín og noradrenalín verkjahamlandi
áhrifum um viðtaka í mænu.
A preliminary review ofits pharmacodynamic and pharmacokinetic
properties, and therapeutic potential in acute and chronicpain states.
■Drugs 1993.46{2):313-340.
Raffa R.B. A novel approach to the pharmacology of analgesics.
The American Journal of Medicine 1996. Vol 101 (suppl 1A):40S-46S.
Sérlyfjaskrá 1997.