Þjóðin: tímarit sjálfstæðismanna - 01.07.1938, Side 7

Þ J Ó Ð I N
107
komulag um það, að fresta megi
greiðslu vaxta og afborgana af rík-
isskuldum á þessu ári.
Ef lántökuheimildin liefir ekki
verið nægileg til þess að opna aug-
un á kjósendum stjórnarflokkanna
fyrir fjárhagsvandræðunum og
blekkingum fjármálaráðherrans og
stuðningsblaða bans, þá ættu þessi
málalok að gjöra það, ef það er ann-
ars mögulegt. Því að þessi málalok
sýna það svart á hvitu, að ísland
hefir misst alla fjárhagslega tiltrú
i fjármálaheiminum.
En hver ber ábyrgðina?
Stjórnarliðar lialda því fram öðru
bverju, að sökin sé Sjálfstæðis-
manna, því að þeir bafi skrifað og
rætt um fjárhagsástandið. Og það
bafi haft þær verkanir, að útlend-
ingar þori ekki lengur að lána hing-
að fé.
Og rauða liðið heldur að almenn-
ingur trúi þessu! Ekki gjörir það nú
ráð fvrir niiklum skilningi eða
þroska hjá kjósendum sínum!
Erlendir bankar, sem skii)ta við
Island, þekkja ástandið hér á landi.
Ársskýrslur íslenzku bankanna eru
í höndum þeirra. Kröfur, sem ekki
fást yfirfærðar, er þeim kunnugt
um af daglegu starfi sinu. Og ])egar
beðið er um lán, fara þeir ekki eft-
ir ræðum á Alþingi eða blaðaskrif-
um. Þeir taka ákvarðanir sínar í
samræmi við þær upplýsingar, sem
þeir sjálfir hafa eða fá frá öðrum
bönkum, og þær skýrslur, sem is-
lenzkir bankar og sendimenn í lána-
leit gefa þeim. — En þeir þurfa að
geta gefið nákvæmar skýrslur
og upplýsingar um það sem að er
spurt viðvíkjandi fjármálaástandi
ríkisins.
HITAVEITULÁNIÐ
Það sem hér hefir verið sagt um
ríkislánið, skýrir það að öllu leyti,
bversvegna lán til hitaveitunnar
liafi ekki fengizt, þegar þelta er
skrifað. Og verður því farið fljótt
yfir sögu þess að þessu sinni.
Enska stjórnin neitaði um leyfi til
þess að það yrði tekið í Englandi,
eins og kunnugt er. Lánveitandan-
um, félaginu, sem ætlaði að vinna
verkið leizt ágætlega á hugmyndina.
Það lauk miklu lofsorði á útreikn-
inga og áætlanir. Það lofaði að lána
féð, ef stjórnin vildi ekki leyfa að
það yrði l)oðið lit. En þetta fór út
um þúfur, þegar enska stjórnin
neitaði um að lánið væri veitt í Eng-
landi. Ilversvegna neitaði bún? Fé-
lagið, sem ællaði að vinna verkið,
taldi alveg öruggt, að bún mundi
ekki setja fótinn fyrir lánveiting-
una og hafði það eftir hinum beztu
heimildum.
En skömmu áður en neitun stjórn-
arinnar kom, var auglýst í Englandi
eftir kröfum, sem enskar stofnanir,
félög og kaupsýslumenn ættu á Is-
land og ekki hefðn fengizt yfir-
færðar. Þegar þessir „ófullnægðu
kröfuhafar“ höfðu gefið sig fram,
neitaði stjórnin. Ástæðan fyrir neit-
uninni er þvi augljós. Enska stjórn-
in hefir ekki treyst því, að ísland
hefði gjaldeyri til þess að greiða
vexti og afborganir af láninu.
Neitun Svía mun bvggjast á sömu
ástæðum. Þeim hefir sennilega held-
ur ekki orðið um sel, þegar sendi-