Sveitarstjórnarmál - 01.04.1975, Blaðsíða 30

ið gott, hvað snertir gæði vatnsins. Góðar vatns-
veitur eru sennilega sem betur fer víðar til á
iandinu metið eftir þeim sýnum, sem frá þeim
hafa borizt, en þau eru í flestum tilfellum alltof
fá. Séu talin þau sveitarfélög utan veitusvæðis
Reykjavíkur, þaðan sem komið hafa 8 sýni eða
fleiri á árunum 1973—1974, þá lítur út fyrir, að
vatnið sé einnig gott í Hafnarfirði, Njarðvíkum
og Keflavík.
TAFLA II.
Mat á neyzluvatni.
Fjöldi sýna árin 1973 og 1974.
Sveitarfdlög Fjöldi sýna
Landsliluti Fjöldi Alls Notliæf Athugaverð
Reykj avík-Kópavogur 2 285 260 25= 8.8%
Hafnai'fj.-Grindavík 8 81 67 14=17.3%
Þorlákshöfn-Höfn 8 36 23 13=36.1%
Dj úpivogur-Rau farli. 12 52 23 29=55.8%
Húsavík-Hvammst. 14 53 31 22=41.5%
Borðeyri-Pati eksfj. 14 27 4 23=85.2%
Búðardalui'-Akranes 8 75 43 32=42.7%
Alls 66 609 451 158
Taka þarf fleiri sýni
Það er sýnilegt, að taka þarf mun fleiri sýni
af vatninu á þéttbýlissvæðum hérlendis, svo og
á veitingastöðum, í gistihúsum og í skólum í
dreifbýlinu. Flest vatnsból eru háð veðurfari
og árstíð, auk þess sem bilun getur orðið á
mannvirkjum. Á það skal sérstaklega bent, að
Gerladeild Rannsóknastofnunar fiskiðnaðarins
sendir Heilbrigðiseftirliti ríkisins afrit af rann-
sóknarniðurstöðum allra þeirra sýna af vatni,
sem berast frá heilbrigðisnefndum, heilbrigðis-
fulltrúum og héraðslæknum, hvaðan sem er á
landinu, svo að Heilbrigðiseftirlitið getur fylgzt
nákvæmlega með þessum málum. Það skal enn-
fremur tekið fram, að umræddar rannsóknir eru
gerðar hlutaðeigandi sveitarfélagi að kostnaðar-
lausu.
Gjörbreytt aðstaða
til gerlarannsókna
Því er ekki að neita, að oft er erfitt að koma
sýnum af vatni utan af landi til rannsóknar í
Reykjavík, svo að þau ekki taki breytingum á
leiðinni. Þetta vandamál hefur verið rætt í sam-
bandi við þau útibú, sem ráðgert er, að Rann-
sóknastofnun fiskiðnaðarins komi á fót úti um
land. Þar verður m.a. sköpuð aðstaða til gerla-
rannsókna á vatni og matvælum, og ætti að
geta orðið að þvx ómetanleg hjálp fyrir heil-
brigðiseftirlitið í hlutaðeigandi landshlutum.
Það er með val og mat á vatnsbólum svo og
með eftirlit með vatnsveitum, að mestu skiptir
þar athygli og árvekni þeirra manna, sem til
þessara starfa eru settir. Þessir menn þurfa að
þekkja hinar náttúrlegu leiðir vatnsins ásamt hin-
um mörgu og stundum krókóttu leiðum þeirrar
mengunai', sem helzt ber að varast. Glöggur mað-
ur, sem skilur þessa hluti, getur veitt mikilvægar
upplýsingar með því að skoða vatnsbólið og um-
hverfi þess og á að geta sagt fyrir um það, hvar
og hvenær eigi að taka sýni af vatninu.
Umhverfi vatnsbóla
Umhveifi vatnsbóla þarf að veita miklu meiri
athygli hér en nú er gert. Stöðugt vaxandi um-
ferð og vöruflutningar, jarðiask vegna mann-
virkjagerðar og uppsetning alidýrabúa og verk-
smiðja, allt þetta getur haft mengun í för með
sér fyrir nærliggjandi vatnsból. Einnig má í
þessu sambandi minna á þá hættu, sem stafað
getur af ferðafólki, ekki sízt erlendu, sem leggur
leið sína um byggðir og óbyggðir landsins og
leitar þar gjarnan uppi hreinustu vatnasvæðin.
Og að síðustu þetta! Það er ekki nóg að taka
eitt sýni á ári af vatnsbólinu eða vatnsveitunni.
Það verður að gerast oftar og undir mismun-
andi veðurskilyrðum. Fullnægi vatnið ekki sett-
um kröfum, þá verður að halda áfram og gera
ítarlegri athugun og leita úrbóta.
SVEITARSTJÓRNARMÁL