Sveitarstjórnarmál - 01.04.1975, Blaðsíða 39

annam félagslegri þjónustu stóð því verulega fyrir
þrifum.
ASur var að því vikið, að þungamiðjan í störfum
barnaverndarnefndar hefði liorfið til félagsmálaráðs.
í reynd felst í þessu, að fjölskyldudeild Félagsmála-
stofnunarinnar, búin sérhæfðum starfskröftum, hefur
tekið við veigamiklum hlutverkum barnaverndarnefnd-
ar. Þessar breytingar tel ég að hafi orðið til góðs, og
enn meira megi af þeim vænta með eflingu fjöl-
skyldudeildar og stofnun útibúa Félagsmálastofnun-
ar úti í hverfum borgarinnar.
um aðilum gert að hafa eftirlit með einu og sama
heimilinu. Fer ég ekki nánar út í þá sálma, en hér tel
ég mikillar samræmingar og endurskipulagningar þörf.
Margt fleira mætti segja um eftirlitshlutverk barna-
verndarnefndar, en niðurstaða mín er sú, að þetta
hlutverk eitt nægi ekki til að sanna tilverurétt nefndar-
innar.
Umsagnir í
ættleiðingar- og
forræðismálum
Hlutverk
barnaverndarnefndar
En þá er mál til komið að víkja sérstaklega að
barnaverndarnefnd og hlutverki hennar.
Samkvæmt reglugerðinni um verkaskiptingu kemur
í hlut barnaverndarnefndar í fyrsta lagi að annast
eftirlit með uppeldisstofnunum, t. d. dagheimilum
og leikskólum, sumardvalarheimilum, sé eftirlitið ekki
falið öðrum samkvæmt sérstökum lögum. í öðru lagi
skal barnaverndamefnd veita umsagnir í ættleiðinga-
og forræðismálum. í þriðja, og síðasta lagi, skal barna-
verndarnend kveða upp úrskurði um meiri háttar
mál, er varða ráðstafanir gagnvart börnum eða for-
ráðamönnum þeirra.
Skal nú nánar vikið að hverju þessara hlutverka.
Barnaverndarnefnd Reykjavíkur hefur um margra
ára bil ekki séð ástæðu til þess að framkvæma nákvæmt
eftirlit með starfsemi dagvistunarstofnana, sem borg-
in sjálf lætur reka. Þessi starfsemi hefur mótazt í sam-
ræmi við þær faglegu kröfur, sem til hennar eru gerð-
ar. Barnaverndarnefnd hefur fylgzt með þróuninni,
heimsótt stofnanirnar, en í rauninni eru tengsl fjöl-
skyldudeildar Félagsmálastofnunarinnar við þær mun
virkari en nefndarinnar.
Barnaverndarnefnd gefur út leyfi til daggæzlu barna
á einkaheimilum. Eftirlit með þessari starfsemi ein-
staklinga á heimilum sínum er bráðnauðsynlegt.
Könnun umsókna um leyfi sem og eftirlit er í höndum
fóstru með mikla reynslu að baki í starfi. Þessu eftir-
liti er vel borgið á þennan hátt, en það mætti efla
með auknu starfsliði. Engin knýjandi rök sé ég hins
vegar til þess, að barnaverndarnefnd hafi síðan eftir-
lit með eftirlitinu. Þá yfirumsjón mætti allt eins fela
félagsmálaráði.
Rétt er að minnast aðeins á eftirlit með sumardval-
arheimilum fyrir börn. Samkvæmt núgildandi lögum
og reglugerð er að jafnaði minnst þrernur, en oft fleir-
Barnaverndarnefnd skal veita umsagnir í ættleið-
inga- og forræðismálum. Þetta er annað meginhlutverk
hennar. Mál af þessu tagi berast sem kunnugt er frá
dóms- og kirkjumálaráðuneytinu. Þau eru tímafrek og
vandmeðfarin, einkum forræðismálin, en þá deila
foreldrar um forráðarétt yfir barni eða börnum vegna
hjónaskilnaðar. Barnaverndarnefnd Reykjavíkur hef-
ur sér til fulltingis í þessum málum sérhæfðan full-
trúa í fjölskyldudeild Félagsmálastofnunarinnar, sem
annast alla könnun málsatvika og leggur síðan niálið
fyrir nefndina með ítarlegri greinargerð. Oft á tíðum
eru fleiri sérfræðingar kvaddir til, t. d. sálfræðingar
og læknar. Eg legg mikla áherzlu á, að ég tel faglega
athugun slíkra mála sjálfsagða. En ég bendi aðeins
á, að þeirri faglegu athugun er að jafnaði lokið, þegar
málið er lagt fyrir barnaverndarnefnd. Nefndin er
þá í þeirri stöðu að vera óþarfa milliliður á milli könn-
unarstigs málsins, sem er hjá sérhæfðum starfsmönn-
um, og úrskurðarstigs þess, sem er hjá ráðuneytinu.
Úrskurðarmálin
Að lokum er komið að þriðja og eflaust umdeild-
asta meginhlutverki barnaverndarnefndar, úrskurðar-
málunum.
SVEITARSTJÓRNARMÁL