Sveitarstjórnarmál - 01.06.1992, Blaðsíða 37

SKIPULAGS- OG BYGGINGARMÁL
söfn og upplýsingar um hvaöeina,
sem vera skal. Leggja þaö á kort-
grunn í þeim mælikvaröa, sem
menn óska sér, nákvæmlega af því
svæöi, sem unnið er meö hverju
sinni. Menn losna úr viðjum sein-
legrar handavinnu og geta varið
tíma sínum I skapandi starf meö
hraövirkum, afkastamiklum og til-
tölulega ódýrum tækjabúnaði.
Hægt er aö velja saman þær upp-
lýsingar, sem hverju sinni þarf aö
vinna meö, en sleppa ööru, sem
gjarnan þvælist fyrir [ hefðbundinni
vinnslu.
Framsetning efnisins veröur
þægileg, skýr, hagkvæm og fljót-
leg.
Landfæöilegt upplýsingakerfi,
sem vikiö er að í þingsályktuninni,
er nýlegt hugtak í málinu. Á ensku
er talaö um Geographical In-
formation System, skammstafaö
GIS. íslenzka skammstöfunin hefur
vafizt fyrir, sumir nota LUK, og
þekkt er LUKR, sem stendur fyrir
landfræöilegt upplýsingakerfi fyrir
Reykjavík. Þykir ýmsum þaö fremur
óþjált.
Innihald hugtaksins hefur Ingrid
Allard oröaö þannig:
„Landfræðilegt upplýsingakerfi
er hjálpartæki á tölvugrunni, þar
sem hægt er að fá svæðisbundnar
upplýsingar úr landfræðilegum
tölvubanka. Til þessa þarf tækni-
legan útbúnað og forrit meö aö-
gerðalykla fyrir innslátt, vistun,
meöhöndlun, greiningu og kynn-
ingu tölvugagna, svo og á því,
hvort persónuleg stýring aðgerð-
anna felst í eöa tengist kerfinu."
(Þýö.: Helgi Jónsson).
Til þess aö viö getum nýtt okkur
þessa tækni verðum viö aö byrja
á byrjuninni. Það er nýtt fast-
merkjakerfi og stafrænn kort-
grunnur af landinu, sem allir eiga
að geta nýtt sér með búnaöi, sem
telst ekki dýr nú. Á móti sparast
ekki tvíverknaöur, heldur marg-
verknaður, þegar hver um sig þarf
ekki aö standa fyrir upplýsingaöfl-
un (kortagerð og mælingum) upp
á eigin spýtur, oft í snarhasti með
tilheyrandi „hraðkostnaði11.
Rætt er um, aö íslendingar séu
á krossgötum um þessar mundir.
Sumir segja, aö viö séum það
alltaf. Víst er um þaö, aö þróunin í
kringum okkur á þessu sviði mun
taka hús á okkur sem öörum. Þaö
verður hluti lífskjara okkar og
menningar. Spurningin er aöeins,
meö hvaða hætti þetta gerist.
Þræðum við alla pyttina á leiöinni,
eöa tekst okkur aö láta annarra víti
veröa okkur til varnaöar?
Stærstu notendur þessara kerfa
í framtíðinni verða sveitarfélögin og
stofnanir ríkisins. Það er því eðli-
legt, að þessir aðilar hafi forgöngu
um þróun málsins.
Nokkurt fé þarf aö leggja fram,
ef úr þessu á aö verða. Rætt er um
100 til 200 millj. kr. árlega í 10 til 20
ár. Hinn kosturinn er aö láta kylfu
ráða kasti, en þaö veröur mun
dýrara. Það er deginum Ijósara.
Þaö, sem ef til vill er enn verra, er,
aö þá höfum viö nánast ekkert vald
á þróuninni, hvorki hvaö kostnað
varöar né tækni.
Ályktun Alþingis lofar góöu, en
hvernig reiðir henni af?
Munum við eignast kortaupplýs-
ingar....i lighed med de andre ci-
viliserede stater...."? - Vonandi!
163