Morgunblaðið - 19.06.2012, Blaðsíða 6

Stefán Gunnar Sveinsson
sgs@mbl.is
Þegar minkur komst í fyrsta sinn í Vigur í febr-
úar 2010 náði hann að veiða 40 teistur og leggja
þær í bælið sitt á um það bil einni viku áður en
hann var drepinn. „Þar sem ekki ber mikið á
teistum við landið á þessum árstíma sést vel
hvað minkurinn er glúrinn að veiða, og mikill
vargur, að hafa náð því,“ segir Salvar Bald-
ursson, bóndi í Vigur og bætir við að ef mink-
urinn hefði komið síðar um sumarið hefði hann
getað valdið miklu meiri skaða, þar sem nóg æti
sé í eyjunni fyrir hann. Síðan minkurinn var
felldur hefur ekki orðið vart við mink í eynni:
„Hins vegar er stutt í land og bæði minkur og
refur eru hreinir skaðvaldar fyrir æðarvarpið,
þeir taka stóran toll af ungaframleiðslunni.“
„Yndislegasti tími ársins
orðinn að martröð“
Sigurbjörg Helgadóttir, æðarbóndi í Borg-
arbyggð, segir að ásókn tófu í varpið hafi aldrei
verið eins slæm og í vor: „Hér áður fyrr þótti
það fréttnæmt ef það sást í tófu í fjalli í leitum á
haustin, en svo fór hún að fikra sig nær og fara
í varpið hérna í flóanum og núna er hún nánast
komin heim að bænum.“ Sigurbjörg hefur vak-
að lengi undanfarinn mánuð til þess að verja
varpið fyrir tófunni, og beitt til þess ýmsum
ráðum, þar á meðal gasbyssum og útvarpi. Þá
hafi verið girt fyrir, og nemi það á um annan
kílómetra. Þá voru refaskyttur að veiðum fyrr í
sumar, en nú hafi þær fyllt upp í kvótann sinn
og séu því hættar. 40 tófur hafa verið felldar í
vor. Þó að sveitarfélagið hafi samþykkt auka-
fjárveitingu á dögunum sé ekki nóg að gert:
„Borgarbyggð hefur ekki staðið sig sem skyldi í
þessu máli.“
Sigurbjörg segir að hún sé komin að því að
gefast upp fyrir áganginum: „Þegar tófan hefur
gert út um varpið hjá mér mun hún líklega fara
út í eyjarnar rétt hjá, enda leitar hún þangað
sem ætið er.“
Sigurbjörg segir að ágangurinn hafi farið
mjög illa með fuglalífið í sveitinni og að sveit-
arstjórnin geri sér ekki grein fyrir því hverjar
afleiðingarnar verði af óbreyttu ástandi. Það
gæti tekið fuglalífið mörg ár að jafna sig, jafn-
vel þó að tekið yrði strax á vandanum: „Þetta
var yndislegasti tími ársins hér áður fyrr, en
hefur núna breyst í hreina martröð.“
Ljósmynd/ Björn Baldursson
Veiðibráð vargsins Hér sést veiðibráð minksins sem komst út í eyna Vigur í febrúar árið 2010. Hann
náði að veiða 40 teistur og draga þær í bæli sitt á skömmum tíma áður en hann var sjálfur felldur.
Vargur skæður í Vigur
 Minkur drap 40 teistur á einni viku þegar hann komst í Vigur í febrúar 2010
 Tófan núna „hrein martröð“ að sögn æðarbónda í Borgarbyggð
6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 19. JÚNÍ 2012
Vegna umræðu um tíðar ránsferðir í
hnakkageymslur hesthúsa að und-
anförnu á Suður- og Suðvesturlandi
og hugmyndir um að örmerkja
hnakka til að auðvelda auðkenni
þeirra hafði Jón Baldur Lorange,
sviðsstjóri tölvudeildar Bænda-
samtaka Íslands, samband við blað-
ið. Hann sagði málið hafa áður verið
rætt og einhverjir séu þegar farnir
að merkja hnakka sína auk þess sem
sumir söðlasmiðir merki sína
hnakka með númeri.
Jón Baldur segir að það sé til
skoðunar að Worldfengur taki vist-
un þessara upplýsinga að sér. „Við
erum sérfræðingar í miðlægum
gagnagrunnum og það væri lítið mál
að bæta inn í Worldfenginn þeim
möguleika að menn geti skráð
hnakkinn og örmerkið og vera með
miðlæga skráningu á þeim. Menn
gætu þá flett upp eigendum að
hnökkunum. Það er mjög auðveld
leið. Þarna eru allir innviðir tilbúnir.
Þarna eru allir skráðir og allir fé-
lagar í LH og í Félagi hrossabænda
hafa aðgang að Worldfeng,“ segir
Jón Baldur. Hann segir að búið sé að
ræða við nokkrar verslanir og trygg-
ingafélög um aðkomu að þessu verk-
efni, en tvö tryggingafélög eru nú
þegar með aðgengi að Worldfeng
vegna hrossatrygginga. ipg@mbl.is
Örmerktir
hnakkar í
Worldfeng
 Er í skoðun hjá BÍ
Baldur Arnarson,
Kjartan Kjartansson og
Hjörtur J. Guðmundsson
Veiðigjald á næsta fiskveiðiári verður
frá 12,7-13,8 milljarðar króna og verð-
ur vinnu við frumvarp um breytingar
á fiskveiðistjórnunarkerfinu fram
haldið með það að markmiði að ljúka
tillögum á næstu mánuðum.
Svo má draga saman veigamestu at-
riðin í samkomulagi allra flokka á
þingi um þinglok en það er með fyr-
irvörum sem raktir eru hér til hliðar.
Steingrímur J. Sigfússon, formaður
VG og sjávarútvegsráðherra, segir
veiðigjaldið taka mið af aðstæðum.
„Það er mjög erfitt að áætla þetta
nákvæmlega á þessu stigi mála. Það er
í raun ekki hægt. Við vitum það ekki
fyrr en búið er að mæla loðnuna og
endanlega liggur fyrir hvað verður
veitt af henni og hverjir þorskígildis-
stuðlarnir verða,“ segir Steingrímur
og víkur að lækkun veiðigjalds frá
frumvarpsdrögum í vor.
Viðráðanlegt fyrir útgerðina
„Það er alveg ljóst að það er búið að
milda þetta umtalsvert fyrir útgerð-
ina. Það hlýtur nú að skipta einhverju
máli. Við erum búin að mýkja þetta
mjög. Það er bæði farið af stað með
miklu lægra hlutfall af umframrent-
unni á næsta ári og ferillinn sem fylgir
er mildari. Þetta er á allan hátt orðið
mýkra fyrir útgerðina. Ég trúi ekki
öðru en að það finnist menn í þeirra
röðum sem viðurkenni það.
Ég tel að þetta sé orðið mjög vel við-
ráðanlegt fyrir fyrirtækin og með
þeim ráðstöfunum sem gerðar eru
gagnvart þeim skuldugu þá held ég að
það eigi ekki að vera margir sem þurfa
að hafa áhyggjur af því
að þeir komist
ekki gegnum
næsta ár miðað við
hve horfurnar
eru góðar fyrir
sjávarútveg-
inn,“ segir Steingrímur sem
telur þjóðina þurfa „að taka af þol-
inmæði á því að hún [fái] mun lægra
hlutfall umframrentu í sinn hlut“ en
færa mætti „gild rök fyrir“.
Munu grafa göng fyrir gjaldið
Kristján Möller, þingmaður Sam-
fylkingar og formaður atvinnuvega-
nefndar, segir að tekjur af almenna
veiðigjaldinu muni fara til reksturs
grunnstofnana í sjávarútvegi, á borð
við Hafrannsóknastofnun.
„Hvað sérstaka veiðigjaldið varðar
hefur verið boðað í fjárfestingaáætlun
ríkisstjórnarinnar strax á næsta ári
að hluti þess verði notaður til að bæta
samgöngur úti á landi … Þá er ég að
tala um Norðfjörð, Seyðisfjörð og
sunnanverða Vestfirði, þ.m.t. Dýra-
fjarðargöng. Við erum að sjá Norð-
fjarðargöng til útboðs á haustinu og
að framkvæmdir hefjist strax næsta
vor og Dýrafjarðargöng í beinu fram-
haldi af því.“
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson,
formaður Framsóknarflokksins,
sagði flokkinn fallast á þinglok í
trausti þess að veiðigjaldið yrði
endurskoðað fyrir næsta sumar.
Höskuldur Ólafsson, bankastjóri
Arion banka, segir millileik á ferð.
„Það er alltaf ánægjulegt þegar
menn ná samkomulagi. Þetta lítur
hins vegar út fyrir að vera millileikur.
Málinu er hvergi nærri lokið. Það
verður áfram óvissa um skipan mála í
sjávarútvegi í framtíðinni sem aftur
mun hamla framþróun í greininni.
Fyrirhugað veiðigjald yrði að
óbreyttu mjög íþyngjandi fyrir grein-
ina,“ segir Höskuldur.
Landsbankinn og Íslandsbanki
boðuðu viðbrögð næstu daga.
Gjöldin allt að 13,8 milljarðar
 Hluti af samkomulagi um þinglok  Gildir út næsta fiskveiðiár  Formaður VG telur útgerðina vel
ráða við nýja gjaldið  Bankastjóri Arion banka telur gjaldið munu verða íþyngjandi fyrir útgerðina
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Dagróður með Aðalbjörgu RE 5 Sjávarútvegsráðherra telur að útgerðirnar geti staðið undir gjaldinu.
Fram kemur í yfirlýsingu vegna samkomulagsins um
meðferð sjávarútvegsfrumvarpa að sérstaka veiði-
gjaldið verði 23,20 krónur á kílóið af botnfiski og 27,50
krónur á uppsjávarafla. „Áætlaðar tekjur ríkissjóðs eru
miðað við þetta á bilinu 12,7-13,8 milljarðar króna. Ef
nettótekjur ríkissjóðs af veiðigjaldi fara yfir 13,8 millj-
arða á árinu 2013 skal taka tillit til þess til lækkunar
sem nemur því sem umfram er, við upphaf fiskveiðiárs-
ins 2013/2014 (á fyrsta gjalddaga),“ segir í yfir-
lýsingunni og er svo kveðið á um að gjalddagar sér-
staka veiðigjaldsins verði fjórir í stað þriggja.
Þá er sá fyrirvari hafður á
að „verði óvæntur afla-
brestur, verðfall á
mörkuðum eða ef
veiðigjaldanefnd upp-
götvar skekkju í for-
sendum við mat á auðlindarentu
verður álagning endurskoðuð fyrir þriðja eða í síðasta
lagi fjórða gjalddaga næsta fiskveiðiárs.“
Hvað varðar frumvarpið um stjórn fiskveiða kemur
fram í yfirlýsingunni að trúnaðarhópur stjórn-
málaflokkanna sem hafi unnið að frumvarpinu muni
starfa áfram og ljúka störfum með greinargerð.
„Jafnframt skal við þá vinnu hafa til hliðsjónar sam-
spil upphæðar veiðigjalda og útfærslu á stjórn fisk-
veiða með það að markmiði að tryggja stöðugt lagaum-
hverfi fyrir stjórn fiskveiða til framtíðar. Náist
samkomulag á þessum vettvangi mun það verða lagt til
grundvallar framlagningu frumvarps um stjórn fisk-
veiða af hálfu stjórnarflokkanna á nýju þingi næsta
haust,“ segir m.a. í textanum sem má nálgast í gegnum
kóða hér til hliðar.
Fram kemur í öðru fylgiskjali að kvótaþing verði
16.000 þorskígildistonn á fyrsta fiskveiðiári, 18.000
tonn á því næsta og 20.000 tonn á því þriðja.
Fyrirvari um endurskoðun
VERÐI AFLABRESTUR EÐA VERÐHRUN VERÐUR VEIÐIGJALDIÐ LÆKKAÐ
Skannaðu kóðann
til að lesa yfir-
lýsingu um gjöldin.