Helgafell - 01.07.1943, Qupperneq 18

Helgafell - 01.07.1943, Qupperneq 18
JÓHANN GUNNAR ÓLAFSSON: Öbótamál Jóns Hreggviðssonar á Rein A LDA RFA RSLÝSING I. Sagnfræðingar hafa auðkennt svo 17. öldina og upphaf hinnar 18., að þá hafi mest verið niðurlæging íslendinga. Þá hafi verið öld fáfræði, galdra og gjörninga, efnaleg afkoma á völtum fótum, mergsogin af heillar aldar ein- okunarverzlun, og löggæzla hin hörmulegasta. Höfðingjar landsins hund- flatir fyrir hinum dönsku valdhöfum. En undir lokin var eins og rofaði til fyrir nýjum degi. Þá risu upp menn, sem höfðu þrótt til að ganga í berhögg við ósóma aldarinnar. Frásögn sú, er hér fer á eftir, er ágætt dæmi um óöldina, sem þá var, raunar aðeins eitt af mörgum, en þó einna sögulegast, af því að persónurnar, sem þar eiga hlut að máli, eru stórbrotnastar og vettvangurinn víðastur. Halldór Kiljan Laxness skáld hefur valið sér að yrkisefni ævi Jóns Hreggviðssonar í síðustu skáldsögu sinni, er hann nefnir íslandskJukkan- Skáldið tekur að vísu fram, að bókin sé ekki „sagnfræðileg skáldsaga“, en þó verður ljóst við lestur hennar, að um flest er stuðzt við raunverulega atburði, en eðlilega hvikað allvíða frá upphaflegri tímaröð. Islandskhikkurmi lýkur þar sem Jón Hreggviðsson hefur fengið konungsleyfi í Kaupmanna- höfn til að áfrýja máli sínu til hæstaréttar, en samkvæmt heimildum var það ári síðar en dauðadómur hafði verið kveðinn upp yfir honum á Alþingi. Þegar þess er gætt, að alsýknaður var Jón Hreggviðsson ekki fyrr en nálægt 30 árum síðar, má ætla að H. K. L. láti hér ekki staðar numið, heldur sé isIandskJukkan upphaf að miklum skáldsagnaflokki um ævi og samtíð Jóns Hreggviðssonar. Bókin virðist og bera þetta með sér á ýmsan hátt að öðru ieyti, þótt vissulega sómi hún sér hið bezta sem sjálfstæð heild. II. Um 1680 bjó að Fellsöxl í Skilmannahreppi í Borgarfjarðarsýslu bóndi, sem Jón Hreggviðsson hét. Hann var uppalinn í hreppnum, fæddur árið 1650, en ókunnugt er um ætterni hans. Honum er svo lýst, að hann hafi verið ,,í lægra lagi en að meðalvexti, réttvaxinn, þykkvaxinn, fótagildur,
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86

x

Helgafell

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Helgafell
https://timarit.is/publication/1076

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.