Helgafell - 01.07.1943, Qupperneq 38

304
HELGAFELL
nægja að taka myndir í endurminning-
arskyni. Það raðar förunautum sínum
upp við skógarhríslu, stóran stein eða
skjöldóttan kassabíl, hleypir af og
tryggir sér þar með ljúfa endurminn-
ingu úr ferðinni. Svo eru fleiri aðferðir
til, t. d. sú, að ljósmyndarinn tildrar
ástvini sínum upp á háa þúfu eða hól,
gætir þess e. t. v. að símastaur, sem
sýnist vaxa beint upp úr hvirflinum á
honum, beri á bak við, skipar honum
að brosa, miðar og hleypir af. Síðar
er myndin hengd fyrir ofan rúm eða
látin á náttborð, þar sem hægt er að
brosa til hennar í svefnórunum kvölds
og morgna.
Ég játa það hreinskilnislega, að ég
öfundast yfir þessari nægjusemi í ljós-
myndagerð. Þeir, sem leita ekki ann-
arra viðfangsefna, fá alla þá ljós-
myndakunnáttu, sem þeir þurfa á að
halda, hjá kaupmanninum, er selur
þeim myndavélina.
Hinum, sem lengra leita og viðleitni
sýna til að ná meiri árangri í ljós-
myndagerð, mætti benda á ýmislegt,
sem þeim gæti ef til vill orðið að liði.
Mestöll markverð starfsemi íslenzkra
áhugaljósmyndara hefur miðazt við
landslagsmyndatöku. Þetta er ekki
óeðlilegt. Landið býr yfir fjölmörgum
sérkennum og töfrum frá sjónarmiði
ljósmyndarans. Auk þessa er loftið
tærara en í flestum öðrum löndum og
því einkar hentugt til Ijósmyndatöku.
Einkenni góðra mynda og þ. á m.
landslagsljósmynda er það, að þar sé
um að ræða eitt meginviðfangsefni,
sem jafnframt verður aðalatriði mynd-
arinnar. Hins vegar er nokkurn veginn
sama, hva<$ tekið er til meðferðar, —
fjall, foss, bóndabær, sveitakirkja,
skógarhrísla eða eitthvað annað, sé það
aðeins svo verulegt á myndinni, að það
dragi athygli myndskoðandans að sér.
í landslagsmynd þurfa helzt að vera
bæði bakgrunnur og jorgrunnur. Oft-
ast verður bakgrunnurinn aðalatriði
myndarinnar, þótt til séu margar und-
antekningar, og er forgrunnurinn þá
látinn lífga eða fylla myndflötinn og
undirstrika tilgang myndarinnar. For-
grunnur getur verið mjög marg, átt-
aður, og sé hann notaður á mism \n-
andi hátt, getur einn og sami bt k-
grunnur orðið ljósmyndaranum i.Ö
ærnu viðfangsefni. Sem forgrunn n
nota kletta, vörður, rofbakka, tjarnir,
hvannir, sef, tré, hesta, kindur, menn
o. s. frv. Benda má á það, að skepn-
ur sóma sér oft sérstaklega vel á lands-
lagsmyndum, þær eru óþvingaðar og
eðlilegar, enda getur enginn ljósmynd-
ari sagt þeim að brosa né setjast upp
á klett með spekingsvip og sparifasi.
Stundum fer fullt svo vel á því, að
forgrunnurinn sé klofinn, þ. e. að ekki
komi nema nokkur hluti hans fram á
myndinni. í þessu verður þó að gaeta
fullrar varúðar, og hér kemur fyrst
og fremst smekkvísi til greina. T. d.
fer ekki sérstaklega vel á því að skera
kú sundur í miðju og sýna bakhluta
hennar tvífættan á myndinni. Yfir-
leitt gildir sú regla, að dýr eða menn
má aldrei skera í sundur, hvorki langs
né þvers. Hins vegar getur einstaka
forgrunnur, sé hann tekinn allur, orðið
of áberandi á myndinni og dregið at-
hyglina frá því, sem annars er ætlað
að vera aðalatriði hennar. Þannig er
stundum betra að nota aðeins kletta-
brún, fremur en klettinn allan. Sama
máli gegnir um skógarhríslur. Heilir
runnar eða rjóður fara oftast illa a
myndum, en aftur á móti getur ein
hrísla, jafnvel kræklóttur kvistur, vax-
inn upp úr stórgrýti eða utan í moldar-
barði, verið áhrifamikill og kveðið að
tilgangi myndarinnar. Þó skal tekið