Helgafell - 01.07.1943, Síða 49

GÓÐ LJÓSMYND
309
næstum óhæf til Ijósmyndatöku, og er
þá ekkert heppilegra við ljósmyndavél-
ina gert en læsa hana niður, unz gang-
ur sólar hækkar aftur og skilyrði til
myndatöku batna.
Hér að framan hef ég eingöngu vik-
ið að landslagsmyndum í örfáum höf-
uðatriðum. En það eru til óendanlega
miklu fleiri viðfangsefni fyrir ljósmynd-
ara en landslagsmyndir, og þarf ekki
annað en nefna mannamyndir, dýra-
myndir, jurtamyndir, húsamyndir,
götumyndir, atburðamyndir, íþrótta-
myndir, samstillingamyndir (stille-
ben), þjóðlífsmyndir, atvinnumyndir,
vísindamyndir o. s. frv. Hér er því
miður ekki rúm til að fara út í þá sálma
nánar, enda mætti skrifa langt mál um
hverja myndgrein fyrir sig. Allt geta
þetta verið bráðskemmtileg viðfangs-
efni, ef vel er á haldið, enda mættu
ljósmyndarar vorir taka sér fram um
fjölbreytni í efnisvali. Sérstaklega vil
ég benda þeim á, að hér er að mestu
leyti óleyst stórmerkilegt viðfangsefni,
þar sem þjóðlífsmyndirnar eru. íslend-
ingar standa á krossgötum hins gamla
°g nýja tíma, en þokast óðfluga úr
forneskju til framfara. — Því er ekki
seinna vænna að festa hið hverfandi
líf, siðu og háttu á ljósmyndaplötuna,
áður en það hverfur að fullu í gleymsk-
unnar djúp.
En víkjum nú andartak að hinni al-
gildu, ,,góðu“ ljósmynd, af hverju sem
hún er. ,,Góð“ er myndin því aðeins,
að hún tali til manns, hvórt sem hún
gerir það með yndisleik sínum, ein-
faldleik eða stórfelldni. Stundum hafa
myndir líka ákveðinn tilgang, þær geta
verið táknrænar eða sagt sögu um eitt-
hvað, sem gerzt hefur eða er að gerast.
Dæmi um vel gerðar myndir eru birt
hér j heilsíðustærð. Til leiðbeiningar
t>eim, sem lítið hafa skoðað ljósmynd-
ir og gera sér ekki fyllilega grein fyrir
myndverkun, vil ég reyna að skýra
þessar myndir í örfáum dráttum, ef
það mætti á einhvern hátt hjálpa sjón
og skilningi myndskoðenda.
Myndin ,,Á mörkum lífs og dauða“
segir sögu, ömurlega sögu um eyði-
leggingu uppblástursins. Hún sýnir
tré, sem enn er í fullum blóma, en
rætur þess naktar og dauðastríðið haf-
ið. Til enn skýrari fullvissu um enda-
lokin er lík trésins, kalkvisturinn,
sýndur við rofbakkann, og öll athygl-
in beinist að honum, sem lokatakmarki
þess, sem í vændum er. Auk þess sem
myndin segir í örfáum, einföldum
dráttum álíka mikið og heil ræða gæti
gert, er hún jafnframt ímynd vel gerðr-
ar Ijósmyndar, bæði um ljós og bygg-
ingu. Maðurinn og tréð mynda mót-
vægi hvort gegn öðru, staða manns-
ins og látbragð er auk þess gott dæmi
þess, hvernig hægt er að leiða athygli
myndskoðandans að aðalatriði mynd-
ar með hreyfingu eða ákveðinni stöðu
manns á myndfleti. Skýið á bak við
manninn gerir hvorttveggja í senn, að
mótast í samræmi við stöðu hans á
myndinni og fylla upp auðan him-
inflötinn, sem annars hefði orðið of
stór og tómlegur. Tægjuþústin gefur
forgrunninum líf, og myndverkunin
verður sterkari fyrir það, hve mynd-
in er einföld og hversu tiltölulega lít-
ið er um aukaatriði í myndinni.
Myndin ,,Á Reykjavíkurhöfn“ sýn-
ir mynd, sem er alveg andstæð hinni.
Gildi hennar er ekki fyrst og fremst
fólgið í byggingu hennar né heldur í
því, að hún segi sögu né hafi ákveð-
inn tilgang. Hún er ekkert annað en
falleg ljósmynd, en líka eins og þær
geta verið glæsilegastar, yndislegast-
ar og ákjósanlegastar til að gera sér
fagra augnablikssýn ógleymanlega. —