Helgafell - 02.12.1943, Blaðsíða 38

420
HELGAFELL
að nokkru leyti við Mývatn, í Vogum
og Reykjahlíð. Og þar var hún fermd.
Við þá athöfn kom kirkjufólki óvart,
að presturinn, sr. Jón Þorsteinsson í
Reykjahlíð, nefndi Guðrúnu Jónsdótt-
ur, þegar hann staðfesti hana. Eftir
messu vakti granni prestsins og vinur
máls á því í eintali þeirra, að presti
hefði mismæli á orðið við ferminguna.
En hann svaraði: ,,Átti eg að ljúga
fyrir altarinu ?“
Á æskuárum var Guðrún í vist hjá
Gísla skáldi Gíslasyni, bónda í Skörð-
um. Varð Guðrún barnshafandi og í
vanda stödd þar á heimili. Þá varð
til þess bróðir hennar, Pétur Jónsson
1 Reykjahlíð, að sækja systur sína og
flytja heim til sín. Dvaldist Guðrún
upp frá því í Mývatnssveit.
Barn þeirra Gísla í Skörðum og Guð-
rúnar var Marja, kona Jóns Jónssonar
á Skútustöðum, Helgasonar, Marja
var tápmikil og hæfileikum búin, og
er mikill ættstofn af þeim hjónum
kominn. Elztur barna þeirra var snilld-
arbóndinn og fjárræktarmaðurinn Sig-
fús á Halldórsstöðum í Reykjadal, fað-
ir Sigurðar Bjarklind og þeirra syst-
kina. — Guðrún giftist Jóni Jónssyni
bónda á Arnarvatni. En hann lézt eftir
stutta sambúð þeirra. Þau eignuðust
eina dóttur, Sigríði að nafni. Hún varð
síðasta kona Jóns skálds Hinrikssonar
og móðir Sigurðar skálds á Arnarvatni
og alsystkina hans.
Fám árum eftir lát Jóns á Arnar-
vatni giftist Guðrún Stefáni á Skútu-
stöðum, og fluttust þau innan skamms
að Geirastöðum og bjuggu þar. Farn-
aðist þeim vel búskapur og voru vin-
sæl og mikilsvirt í sveitinni. En Guð-
rún dó á miðjum aldri af ,,innvortis-
sjúkdómi'*. Var Jón sonur hennar þá
9 ára. Jón saknaði móður sinnar mjög,
missti með henni það, sem aldrei varð
aftur fundið. Þess minntist hann um
móður sína, að hún var stjórnsöm á
heimili og þó hóglát, guðhrædd og
bókfróð, að minnsta kosti um það, sem
þar að laut. Lét móðir hans hann lesa
í ritningunni, svo að hann varð fróður
um hin sögulegu atriðin. Þá kenndi
hún honum sálma og bænir og inn-
rætti svo, að hann sagðist hafa verið
,,heittrúað barn, þó að fjörvilltur
væri“. Kunnað hafði hún og kvæði
og kviðlinga samtíðar sinnar.
Stefán faðir Jóns var þrekmaður,
greindur og dagfarsprúður, smiður góð-
ur og afkastamaður í verki. Smíðaði
hann ljái og dengdi fyrir sveitunga
sína. En sjálfum sér gerði hann ljá
nokkru lengri en öðrum, og þótti hann
slá að því skapi meira en samtíðar-
menn. En jafnframt var Stefán tals-
verður bókamaður, átti rímur og forn-
sögur, Snorra-Eddu þá, sem Lestrar-
félag Mývetninga eignaðist síðan, o. fl.
Jón minntist þess, að faðir sinn hefði
verið einkennilegur og skörulegur
kvæðamaður, kunnað mikið af sögn-
um og rímum, verið kenningafróður
og skilningsglöggur. Ungur að aldri
las Jón Eddu með skýringum föður
síns, þegar þurfti. Honum skildist, að
þetta var frásögn um trúarbrögð heið-
ingjanna. Og barnið vissi, að þau
voru ,,ósönn“. En hann sagðist ekki
hafa getað að því gert, að þetta leitaði
í hug hans og festist í minni við hlið-
ina á því, sem hann trúði og vissi,
að hann mátti trúa.
Jón Stefánsson sagðist í bernsku
hafa ,,drukkið eins og þyrstur maður
allar sögur“, sem hann náði til þess
að lesa. ,,En foreldrarnir kunnu bæði
að greina sögur eftir efni og meðferð
þess“. Því lærðist honum þegar í æsku
að skipa trölla- og riddarasögum ann-