Helgafell - 01.10.1953, Síða 12

10
HELGAFELL
Þetta er ekki meðal veigamein verka tónskáldsins, enda sumpart steypt
úr gömlu brotasilfn. En sem leikmússík nær það fyllilega tilgangi sín-
um og mun eiga sinn þátt í þeirn vinsældum, sem ,,Gullna hliðið“ hefur
átt að fagna innan lands og utan.
Túnhst við leikntið „Veizlan á Súlhaugum“ eftir Ibsen, sem Páll
samdi og flutt var við sýningar á leikritinu húr árið 1943, virtist þá vera
tilþrifameiri og frumlegri, en sú músík hefur ekki heyrzt síðan, og er
því erfitt um samanburð.
Af öðrum túnverkum Páls, sem kunn hafa orðið, má nefna nnk-
inn fjölda einsöngslaga, og eru meðal þeirra nokkrar skærustu perlurnar
í íslenkri sönglagagerð, nokkur kúrlög, píanúlög, sem mundu súma sér
á túnleikaskrá hvaða píanúleikara sem væri, sálmaforspil fyrir orgel og
fleira. Auk þess mun hann eiga í handriti allmörg verk, sem honum hef-
ur annaðhvort ekki unnizt tími til að fullgera, eða hann af öðrum ástæð-
um hefur ekki úskað að láta að svo stöddu koma fyrir almenningssjúnir.
Stíllinn í túnverkum Páls ber talsverð merki skúla hans í Leipzig,
en þar naut hann að sjálfsögðu ágætrar kennslu í túnsmíðum, m. a. hjá
túnskáldinu Max Reger, sem á undraverðan hátt sameinaði stíleinkenm
barok-tímans og rúmantíkurinnar. Stærri verk Páls eru rúmantísk að yfir-
bragði og hljúmbyggingu en klassísk að formi. Svipur þeirra er norrænn
og karlmannlegur, og stundum verða áberandi áhrif frá íslenzkum þjúð-
lögum.
Páll hefur stundum sagzt ekki telja sig túnskáld og helzt ekki semja
lög öðruvísi en tilneyddur. Þessi húgværð er alveg að úfynrsynju, og bet-
ur hefðu aðstæðurnar ,,neytt“ hann til meiri afkasta á þessu sviði. En
ennþá er tími til stefnu, og vonandi á hann mörg og mikil túnverk enn
úsamin.
Persúnuleiki Páls ísúlfssonar er mikill og sérstæður að ýmsu leyti.
Hann mútaðist í bernsku á heimili, þar sem fagrar listir og búkmenntir
voru iðkaðar og í hávegum hafðar, þútt kjörin væru stundum kröpp, í
umhverfi, sem gaf ímyndunaraflinu byr undir vængi, og í næsta nágrenni
við þann stað, sem á þessum árum, í kring um aldamútin, var eitt mesta
menmnCTarsetur á íslandi. Sá staður var Eyrarbakki. — Eftir stutta við-
dvöl í Reykjavík settist hann svo beint að háborði túnmenmngarinnar í
Þýzkalandi, þar sem hann sat í sjö ár á bekk með mönnum, sem voru
þá eða urðu síðar heimskunmr snillingar á ýmsum sviðum túnlistarinn-
ar. Þar öðlaðist hann víðan yfirsýn, heimsborgaralegn viðhorf og raunhæf-