Helgafell - 01.10.1953, Blaðsíða 55

BÆJARLEIKHÚS
53
gert Iðnó að leikhúsi í vitund allra bæjarbúa, þrátt fyrir ókostina, en með
skynsamlegri hagnýtingu kostanna. Með einföldum tölum verð'ur sýnt, að
bæjarbúar hafa síður en svo afrækt leikhúsið í Iðnó. Af viðfangsefnum
tveggja síðustu áratuga hafa 10 leikrít náð að meðaltali 52 sýningum, þ. e.
a- »• annað hvort ár að jafnaði nær eitt leikrit þessari sýningartölu. Á síð-
ustu þremur árum halda leikritin „Elsku Rut“ og „Ævintýri á gönguför“
í horfinu með 52 og 51 sýningu hvort (utanbæjarsýningar ekki taldar með),
en að auki koma leikrítin „Góðir eiginmenn sofa heima“ og „Pi-pa-ki“
nieð 41 og 40 sýningar hvort. Dæmið segir ekkert um stöðuga og jafna
leikhússókn, enda vita leikhúsmenn, að fyrirbærið er varla til nema á papp-
irnum, leikrit eru misjafnlega sótt, en tiltölulega auðvelt, þó að dýrt gam-
an sé, að búa til auglýsingatölur um sýninga- og áhorfendafjölda með gjafa-
imðum og afsláttarmiðum í stórum stíl. Dæmið' sýnir hins vegar það, sem
gefur hærri hlut í áhættusömu úthaldi eins og leikhúsrekstri, að happadrætt-
n’ gefast enn og þeim fjölgar síðustu árin hjá Leikfélagi Reykjavíkur.
Starfsemi sína hefur félagið fyrst og fremst byggt á Iieppilegu leikrita-
vali. Stóru happahlutirnir látnir standa undir því, sem minna gaf í aðra
hönd en oftast mikilvægara frá listrænu sjónarmiði. Þetta varð svo að vera
vegna þess að opinber styrkur frá bæ og ríki nam rétt rúmlega þeirri upp-
hæð, sem félagið greiddi í skemmtanaskatt til eflingar annarri leiklist í
bænum og til byggingar félagsheimila í sveitum. Þó var afkoman ekki verri
en það eftir þessi þrjú ár, að síðastliðið leikár gat félagið lagt nokkra upp-
hæð í húsbyggingarsjóð sinn. Er þetta mikið áfall fyrir þá, sem lausast
L’úa á verkefni og tilverurétt bæjarleikhúss Reykjavíkur. Og því mun
glæsilegri er árangurinn ef litið er á erfiðar aðstæður félagsins og það með,
að það greiðir fulla leigu fyrir húsnæð'i, en girt fyrir verulega gróðavon
m- a. af takmörkuðum sætafjölda. Vitanlega lítur Leikfélag Reykjavíkur
ehki á sjálft sig sem gróðafyrirtæki, enda margsannað í verki, að það kann
að tapa — á góðum verkefnum. Þetta er aðeins nefnt hér því til stuðnings,
að skynsamlega rekið leikhús þarf ekki að' leggjast upp á opinbera sjóði
Sem allt of þungur ómagi.
Því var spáð, þegar Leikfélag Reykjavíkur hóf starf sitt við breyttar
aðstæður haustið 1950, að framtíð félagsins væri þá bezt tryggð, að félagið
sýndi helzt eingöngu gamanleiki. Fyrsta verkefni félagsins, „Elsku Rut“,
vav gamanleikur og hlaut framúrskarandi vinsældir, svo að óneitanlega
ýnrtist þessi braut eklvi úr vegi. Samt varði félagið' gróða sínum eftir sýn-
mgar á „Elsku Rut“ til að koma upp þremur leikritum alvarlegs efnis og
markaði um leið þá stefnu, sem það hefur fylgt síðan. Enginn skyldi heldur
ætla, að gamanleikir séu einir líklegir til gangs, það er að minnsta kosti
eftirtektarvert, að af þremur gamanleikjum, sem félagið hefur sýnt síðan,
brugðust tveir algjörlega fjáröflunarvonum, en sá þriðji, „Góðir eigin-
menn sofa heima“, fór aðeins einni sýningu fram úr einu veigamesta verk-
efni félagsins, kínverska sjónleiknum „Pi-pa-ki“. En það er sannast að
*egja um sýningafjölda leikrita, að hann verð'ur aldrei mælikvarði á gildi