Morgunblaðið - 19.03.2013, Síða 20

20 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 19. MARS 2013
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Þing Kýpur frestaði í gær atkvæða-
greiðslu um skilmála umdeilds
neyðarláns frá Evrópusambandinu
og Alþjóðagjaldeyrissjóðnum og
stefnt er að því að málið verði borið
undir atkvæði síðdegis í dag. Hag-
fræðingar hafa varað við því að skil-
málarnir geti leitt til kreppu á Kýpur
sem geti staðið í tvo áratugi.
Samkvæmt skilmálum Evrópu-
sambandsins og Alþjóðagjaldeyris-
sjóðsins á að leggja 6,75% skatt á inn-
stæður undir 100.000 evrum (16,3
milljónum króna) og 9,9% skatt á inn-
stæður umfram þá fjárhæð. Gert er
ráð fyrir því að skatturinn skili alls 5,8
milljörðum evra (tæpum 950 milljörð-
um króna).
Fjármálaráðherra og seðlabanka-
stjóri Kýpur sögðu í gær að verið
væri að ræða hugsanlegar breytingar
á skilmálunum, m.a. um að leggja
ekki skatt á innstæður undir 100.000
evrum. Markmiðið með skattinum er
að takmarka aðstoð ESB og AGS við
Kýpur, þannig að hún nemi ekki 17
milljörðum evra eins og Kýpurstjórn
óskaði eftir, heldur 10 milljörðum
evra.
„Eignaupptöku“ mótmælt
Sérfræðingar áætla að heildarinn-
stæðurnar í kýpversku bönkunum
nemi um 70 milljörðum evra og þar af
eigi Rússar a.m.k. 15,4 milljarða evra.
Rússnesk stjórnvöld hafa því mót-
mælt skattinum harðlega. Vladímír
Pútín, forseti Rússlands, sagði að
skatturinn væri „ósanngjarn“ og
„hættulegur“ og rússneski forsætis-
ráðherrann Dmítrí Medvedev sagði
að svo virtist sem markmiðið með
skattinum væri að „taka peninga ann-
arra manna eignarnámi“.
Nokkrir fréttaskýrendur sögðu að
samið hefði verið um skattinn til að
tryggja að Evrópusambandið þyrfti
ekki að verja milljörðum evra til að
tryggja bankainnstæður auðugra
Rússa, sem hefðu margir hverjir not-
að kýpverska banka sem skattaskjól
fyrir „illa fengið fé“. Kýpurstjórn hef-
ur neitað ásökunum um að bankar
landsins hafi verið notaðir til peninga-
þvættis og boðist til að heimila alþjóð-
lega rannsókn á starfsemi bankanna.
Hagfræðingar spáðu því að Rússar
myndu taka milljarða evra út úr kýp-
versku bönkunum. Kýpverski hag-
fræðingurinn Simeon Matsi sagði að
skilmálar neyðarlánsins væru dauða-
dómur yfir bönkunum á Kýpur og
taldi að þeir yrðu lokaðir í marga
daga vegna hættunnar á banka-
áhlaupi. „Kýpur kemst ekki út úr
kreppunni næstu 20 árin. Börnin okk-
ar eiga eftir að bera kostnaðinn af
þessum mistökum,“ hefur fréttaveit-
an AFP eftir hagfræðingnum Castas
Apostolides, sem sagði stjórnina hafa
samið illa af sér í viðræðunum við
Evrópusambandið.
Hagfræðingar sögðu að banka-
kreppan á Kýpur gæti dregið dilk á
eftir sér á evrusvæðinu og leitt til
bankaáhlaupa í löndum á borð við
Spán og Ítalíu. „Hafi þeir sem móta
stefnuna ætlað að finna leið til að
grafa undan traustinu, sem er grund-
völlur allra bankakerfa, þá hafi þeir
ekki getað staðið sig betur,“ hefur
AFP eftir Michael Hewson, breskum
sérfræðingi í fjármálamörkuðum.
AFP
Reiði Kýpurmenn ganga framhjá líkneskjum af Angelu Merkel, kanslara Þýskalands, og Nikos Anastasiadis, for-
seta Kýpur, í borginni Limassol. Mikil reiði er meðal íbúa Kýpur vegna skilmála neyðarláns Evrópusambandsins.
Óttast bankaáhlaup
í fleiri evrulöndum
 Spá tveggja áratuga kreppu á Kýpur vegna skilmála ESB
Hagvöxtur
(á ári + eða -
% af landsframleiðslu)
Fjárlagahalli
2008
2007 2008
2009
2010 2011
2009 2010
2008 2009 2010 2011 2012
2007 2008 2009 2010 2011
2012
2011
Opinberar skuldir
(% af landsframleiðslu)(% af landsframleiðslu)
Atvinnuleysi
(% af vinnuaflinu)
Áætlun um aðstoð við Kýpur
3,5
58,8
48,9
58,5 61,3
71,1
5,5 6,5
7,9
12,1*
3,8
3,6
-1,9
1,3
0,5
-2,4*
0,9
-6,1
-5,3
-6,3
Aðstoðin sem ESB hefur boðið er minni en fjárþörf Kýpur
Handhafar opinberra skulda Kýpur
Kýpverskir
bankar
48
Aðrir
kýpverskir
fjárfestar
3
Erlendir
fjárfestar
45
Kýpversk
trygginga-
félög og lífeyrissjóðir
4
(í % í lok ársins 2012)
Heimildir: Eurostat, BNP Paribas *áætlað
Hagkerfi Kýpur
Verg
lands-
framleiðsla
Fjárþörf
Kýpur
Fyrir-
hugað lán
(í milljónum evra)
10.000
17.000
25.000
Stórjuku umsvif sín
í Grikklandi
» Bankarnir á Kýpur stórjuku
umsvif sín fyrir fjármálakrepp-
una á evrusvæðinu og Alþjóða-
gjaldeyrissjóðurinn segir að
heildareignir þeirra, að með-
töldum öllum útlánum, hafi
numið um 835% af vergri
landsframleiðslu árið 2011.
» Bankarnir voru mjög um-
svifamiklir í Grikklandi og hafa
tapað miklu fé á útlánum
þangað vegna efnahagskrepp-
unnar í landinu.
Staðfest hefur verið að mál-
verk, sem hefur hangið á vegg
á virðulegu heimili í Bretlandi,
er sjálfsmynd eftir Rem-
brandt. Áður var talið að mál-
verkið væri eftir nemanda
hans en sérfræðingar hafa nú
komist að þeirri niðurstöðu að
það sé eftir meistarann sjálf-
an.
Verkið er nú metið á tæpa
fjóra milljarða króna. Sjálfs-
myndin er talin vera frá árinu
1635 og sýnir listamanninn
tæplega þrítugan í skikkju með hvítar strútsfjaðrir.
Málverkið verður á vegg í 700 ára gömlu klaustri í Devon í Englandi, en
klaustrið var áður heimili Francis Drakes, landkönnuðar sem var uppi á
sextándu öld. Eftir átta mánuði verður málverkið sett í hreinsun og nánari
rannsókn.
BRETLAND
Reyndist vera sjálfsmynd af Rembrandt
Sjálfsmyndin eftir Rembrandt.
AFP
Abdullah Öcal-
an, leiðtogi
kúrdískra upp-
reisnarmanna í
Tyrklandi, hefur
staðfest að hann
hyggist kalla
eftir vopnahléi í
yfirlýsingu á
fimmtudaginn
kemur þegar
nýtt ár gengur í garð hjá Kúrd-
um. Öcalan hefur síðastliðin fjór-
tán ár verið í haldi Tyrkja á Im-
rali-eyju.
Um 45.000 manns, flestir þeirra
Kúrdar, hafa beðið bana í átökum
uppreisnarmanna og tyrkneskra
öryggissveita frá því að uppreisn
Kúrda í Tyrklandi hófst árið
1984. Friðarviðræður hófust seint
á síðasta ári. Öcalan afhenti þing-
mönnum, sem heimsóttu hann,
bréf þar sem hann segir að yfir-
lýsing sín verði „söguleg“ og að
hann vilji leysa deiluna sem fyrst
og án frekari blóðsúthellinga.
Öcalan bað einnig tyrkneska
þingið um að tryggja það að
friðurinn yrði varanlegur þannig
að Kúrdar gætu lagt niður vopn
sín á næstu mánuðum.
TYRKLAND
Öcalan boðar ákall um vopnahlé
Abdullah Öcalan
Hestháls 6-8, 110 Reykjavík, www.frumherji.is
Söluskoðun
fasteigna
Tímapantanir í síma 570 9360
Ertu að kaupa eða
selja fasteign?
Viltu minnka áhættu
í fasteignakaupunum?
Hlutlaus söluskoðun og vönduð skýrsla
yfir almennt ástand eignarinnar
getur borgað sig margfalt.
Láttu skoðunarmenn fasteigna
hjá Frumherja fara yfir eignina áður
en gengið er frá viðskiptum.