Morgunblaðið - 05.04.2013, Blaðsíða 14

14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 5. APRÍL 2013
inum í sumar eru við vestanverðan
Dettifoss í Eldgjá og í Drekagili við
Öskju. Mest stendur til við Dettifoss
en Þórður segir að þar sé áríðandi
að hefjast handa sem fyrst, bæði til
að koma í veg fyrir átroðning og
ekki síður til að tryggja öryggi
ferðamanna.
Klakabrynja að vetri
Áður komu flestir ferðamenn
austan að fossinum en með nýjum
heilsársvegi vestan við hann er lík-
legt að flestir muni koma vestan
megin að fossinum. Búið er að
leggja veginn frá hringvegi niður að
Dettifossi og árið 2015 á að ljúka við
kaflann frá fossinum og niður í
Kelduhverfi. Við aðkomuna vestan-
megin þarf að hefja uppbyggingu
nánast frá grunni, að sögn Þórðar.
Brýnast er að koma fyrir salernum
því Þórður bendir á, í léttum dúr, að
þegar ferðamenn komi að stöðum
sem þessum sé alltaf fyrst spurt
hvar snyrtingin sé. Þá þarf að leggja
göngustíga og byggja útsýnispalla.
Þetta er krefjandi verkefni því um
leið og heilsársvegurinn er tilbúinn
má gera ráð fyrir að Dettifoss verði
afar vinsæll viðkomustaður að vetri
til og við vetraraðstæður getur verið
stórvarasamt að fara að fossinum.
Þórður bendir á að úðinn frá foss-
inum myndi gríðarlega klakabrynju
umhverfis fossinn og aðkomuna og
aðstöðuna verði að skipuleggja með
tilliti til þess. Þegar snyrtingar, stíg-
ar og pallar verða komnir á sinn
stað má gera ráð fyrir enn frekari
uppbyggingu á svæðinu. Samtals
muni þessar framkvæmdir kosta
nokkur hundruð milljónir. Þórður
telur að heilsárvegurinn muni
marka þáttaskil. „Að mínu mati á
þetta eftir að gjörbreyta ferða-
mannastraumnum um þetta svæði,“
segir hann. Vetrarferðamennska
mun aukast og nýr vegur þarna
bjóði upp á ýmsa möguleika á hring-
ferðum, t.d. um Dettifoss, Ásbyrgi
og Mývatn, bæði að sumri og að
vetri.
Mun gjörbreyta straumnum
 Getur verið varasamt að heimsækja Dettifoss að vetri
 Framkvæmt fyrir 200 milljónir í Vatnajökulsþjóðgarði
Morgunblaðið/RAX
Myndrænn Gert er ráð fyrir að vel á annað hundrað þúsund manns muni
koma að Dettifossi árlega þegar lokið verður við nýja veginn.
Vinsæll þjóðgarður
» Talið er að í fyrra hafi
235.000 manns komið í
Skaftafell og að alls hafi um
350.000 manns heimsótt
Vatnajökulsþjóðgarð.
» Í Eldgjá á að byggja útsýnis-
palla og bæta salernisaðstöðu
og í Drekagili við Öskju er
áætlað að byggja hús fyrir
landverði.
BAKSVIÐ
Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
„Við teljum okkur hafa haldið í við
fjölgunina en við verðum að hafa
ermarnar uppbrettar til að vera á
undan með uppbyggingu á innvið-
unum,“ segir Þórður H. Ólafsson,
framkvæmda-
stjóri Vatnajök-
ulsþjóðgarðs.
Hann fagnar
þriggja ára átaki
til framkvæmda á
ferðamannastöð-
um, 2013-2015, en
segir að miðað
við fjölgun ferða-
manna veiti ekki
af því að láta
átakið standa a.m.k. í tvö ár til við-
bótar.
Mikið er nú rætt um hættu á að
átroðningur ferðamanna leiði til
þess að ferðamannastaðir spillist.
Þórður segir að í þjóðgarðinum hafi
tekist að byggja upp aðstöðu í ágæt-
um takti við fjölgunina og þannig
koma í veg fyrir skemmdir. Það
þurfi samt sem áður að spýta í lóf-
ana.
Umfangsmestu framkvæmdirnar
sem fyrirhugaðar eru í þjóðgarð-
Þórður H. Ólafsson
Heimir Snær Guðmundsson
heimirs@mbl.is
Formaður Félags leiðsögumanna
segir að álag á helstu ferðamanna-
staði sé merkjanlegt. Því minna sem
svæði séu búin undir þann fjölda sem
þangað kemur því verra sé ástandið.
„Margir af þessum stöðum líða
kannski helst fyrir það að enginn
eftrlitsaðili er á staðnum. Maður sér
ferðamenn við náttúruperlur vaða
yfir girðingar og það er enginn til að
stoppa þá ef leiðsögumaður er ekki
með í för,“ segir Örvar Már Krist-
insson, formaður Félags leiðsögu-
manna.
Örvar segir að leiðsögumenn sem
hafi farið í gegnum menntun í faginu
ítreki áður en farið er út úr rútum að
virðing sé borin fyrir slóðum, stígum
og merkingum, sérstaklega við
hættuleg svæði eins og hveri og
fossa.
Örvar nefnir að svæðið í kringum
Barnafossa sé gott dæmi, þar hafi
allt verið að traðkast niður vegna
ágangs, engir stígar eða pallar hafi
verið þar. „Þar voru byggðir upp
góðir stígar og góðir pallar og í kjöl-
farið er gróður tekinn að ná sér aft-
ur,“ tekur Örvar fram.
Sumir á eigin vegum
Spurður um vopn í baráttunni fyr-
ir verndun ferðamannastaða gegn
skemmdum vegna ágangs og átroðn-
ings nefnir Örvar betra eftirlit. Eft-
irlit verði að vera öflugra því ekki
séu allir ferðamenn í fylgd með leið-
sögumönnum, margir ferðist á eigin
vegum um landið. „Það þarf einhver
að vera á staðnum og sjá til þess t.d.
að ekki sé gengið utan stíga og
merkingar séu virtar. Stígar þurfa
líka að vera miklu greinilegri.“
Morgunblaðið/ÞÖK
Hver Geysissvæðið er gríðarlega
vinsælt meðal erlendra ferðamanna.
Segir eftirlit skorta
við náttúruperlur
 Dæmi um að
ferðamenn virði
ekki girðingar
Þær framkvæmdir sem standa til í
Vatnajökulsþjóðgarði í ár eru þær mestu
hingað til en alls er áætlað að þær muni
kosta rúmlega 200 milljónir króna.
Meðal framkvæmda eru fyrsti áfangi
salernisaðstöðu við Dettifoss að vestan,
opnuð verður ný fræðslusýning í Gömlu-
búð á Höfn í Hornafirði. Unnið verður að
lagfæringum á ferðamannaaðstöðu við
Lakagíga, salerni komið fyrir í Morsár-
dal, skálar lagfærðir og haldið áfram að
undirbúa nýja gestastofu á Kirkjubæjar-
klaustri.
Þórður H. Ólafsson, framkvæmda-
stjóri þjóðgarðsins, segir að undirbún-
ingur að framkvæmdum sem þessum
taki oft drjúgan tíma og megi ekki van-
meta. Nú sé t.d. verið að undirbúa fram-
kvæmdir sem byrjað verður á eftir tvö
til þrjú ár.
Mestu framkvæmdirnar hingað til
MIKIÐ STENDUR TIL Í VATNAJÖKULSÞJÓÐGARÐI Í SUMAR
Formfegurð Lakagígar.
VORHREINSUN
avegur 40, 101 Reykjavík
olcano@volcanodesign.is
www.volcanodesign.is
S: 5880100
Laug
v40%