Morgunblaðið - 12.07.2013, Qupperneq 44

Færeyska tónlistarkonan Eivör
Pálsdóttir kom til Íslands í gær og
heldur tónleika á Gamla Gauknum
í kvöld. Húsið er opnað kl. 21 og
um upphitun sér fær-
eyska söngkonan
Dorthea Dam. Á
morgun heldur
Eivör norður
og verður
með hljóm-
leika á Græna
hattinum á
Akureyri kl.
20.
Eivör Pálsdóttir með
tvenna tónleika
FÖSTUDAGUR 12. JÚLÍ 193. DAGUR ÁRSINS 2013
VEÐUR » 8 www.mbl.is
5 6 9 1 1 0 0
Ritstjórn: ritstjorn@mbl.is
Auglýsingar: augl@mbl.is
Áskrift: askrift@mbl.is | sími 5691100
mbl.is: netfrett@mbl.is
Í LAUSASÖLU 425 ÁSKRIFT 4680 HELGARÁSKRIFT 2900 PDF Á MBL.IS 4470 I-PAD ÁSKRIFT 4470
1. Ryan Gosling reyndist vera Júlíus
2. Bjarni sláandi líkur Gosling
3. Flugmaðurinn blindaðist …
4. Lýst eftir Karen Björk
»MEST LESIÐ Á mbl.is
FÓLK Í FRÉTTUM
 Helgi Rafn Ingv-
arsson tónsmiður
og söngvari held-
ur þrenna tón-
leika í Kópavogi í
ágúst í samstarfi
við Bartholdy
strengjakvartett-
inn frá Royal Aca-
demy of Music.
Á efnisskránni eru m.a. tíu ný óraf-
mögnuð dægurlög eftir Helga Rafn
fyrir raddir og strengi, sem höfundur
frumflytur með Bartholdy.
Helgi Rafn frum-
flytur ný verk í ágúst
Bárujárn og Jón Þór
koma fram á Hressó
 Hljómsveitirnar Bárujárn og Jón Þór
leiða saman hesta sína á tónleikum á
Hressó í kvöld kl. 22.30. Bárujárn
sendi nýverið frá sér sína fyrstu breið-
skífu í fullri lengd sem ber sama nafn
og sveitin. Á plötunni eru átta frum-
samin lög ásamt einu tökulagi.
Á laugardag Sunnan og suðvestan 5-10 m/s og rigning eða súld,
en úrkomulítið norðaustanlands. Hiti 8 til 13 stig.
Á sunnudag Suðvestlæg átt, 5-10 m/s syðra, en norðlægari fyrir
norðan. Víða dálítil rigning eða skúrir. Hiti 5 til 13 stig.
SPÁ KL. 12.00 Í DAG Suðvestan og vestan 8-13 m/s og skúrir.
Hægt kólnandi veður og hiti 7 til 16 stig, hlýjast austanlands.
VEÐUR
Óttar Magnús Karlsson, sex-
tán ára leikmaður Víkings
Reykjavíkur, skrifaði í gær
undir samning til þriggja ára
við hollenska meistaraliðið
Ajax. Hann mun spila með
unglingaliðum liðsins til að
byrja með en vonast til að
spila fyrir aðalliðið í fram-
tíðinni. Fyrir er hjá Ajax
framherji íslenska lands-
liðsins, Kolbeinn Sigþórs-
son, sem einnig ólst upp hjá
Víkingi. » 1
Sextán ára gamall
til meistara Ajax
„Þetta gerist ekki mikið sætara. Við
erum hrikalega stoltir Eyjamenn og
eigum eftir að muna þetta í langan
tíma,“ sagði Hermann Hreiðarsson
þjálfari ÍBV sem sló út HB í Þórshöfn
í gær á eftirminnilegu Evrópukvöldi
fyrir íslenska knattspyrnu.
»4
Hrikalega stoltir eftir
magnað Evrópukvöld
Stjarnan komst í gærkvöld upp að
hlið Íslandsmeistara FH, í 2.-3. sæti
Pepsi-deildarinnar í knattspyrnu,
með 2:1-sigri í Garðabænum. Gunnar
Örn Jónsson skoraði sigurmark
Stjörnunnar með þrumuskoti í upp-
bótartíma eftir að Atli Guðnason
hafði jafnað metin fyrir FH rétt áður.
Stjarnan á leik til góða en bæði lið
eru tveimur stigum á eftir KR. »2
Gunnar Örn kom
Stjörnunni að hlið FH
ÍÞRÓTTIR
Skannaðu
kóðann með
símanum þínum
og fylgstu með
veðrinu á
Lára Halla Sigurðardóttir
larahalla@mbl.is
„Þetta var félagsskapur sem átti að
standa vörð um íslenskan heimilis-
iðnað,“ segir Solveig Theódórs-
dóttir, formaður Heimilisiðn-
aðarfélagsins, um stofnun þess hinn
12. júlí árið 1913. Í gegnum árin hef-
ur félagið meðal annars haldið ótal
námskeið og gefið út tímarit, en eitt
af markmiðum félagins er að miðla
þekkingu á ýmsu íslensku hand-
verki.
Varðveita menningararf
Á Norðurlöndunum er að finna
samskonar félög og Heimilisiðn-
aðarfélagið, félög sem hafa það
markmið að vernda þjóðlegt hand-
verk. „Þetta var bylgja sem átti sér
stað á þessum tíma og byrjaði á
Norðurlöndunum,“ segir Solveig og
bætir við að íbúar landanna hafi átt-
að sig á því að þeir bjuggu yfir þekk-
ingu sem myndi glatast ef ekki yrði
brugðist við með viðeigandi hætti.
„Gamli íslenski útsaumurinn var
horfinn á Norðurlöndunum en
fannst hér á landi,“ segir hún og
hófst kennsla í aðferðinni þegar í
stað árið 1913 eftir að félagið hafði
verið stofnað.
Karlmennirnir vilja tálga
„Við kennum meðal annars bal-
dýringu, orkeringu, allar gerðir út-
saums, víravirki og sauðskinnsskó-
gerð,“ segir Solveig, en fjöldinn allur
af fólki hefur sótt námskeið félagsins
undanfarin hundrað ár.
Námskeiðin eru sívinsæl að sögn
hennar og sækja þau bæði konur og
karlar á öllum aldri. Kvenþjóðin hef-
ur þó vissulega ætíð verið í meiri-
hluta á námskeiðunum. „Karlmenn-
irnir sækja einkum námskeið í
víravirkisgerð, spjaldvefnaði og
tálgun,“ bætir Solveig við.
Kennarar námskeiðanna eru
reyndir og þekkja handverkið vel, en
í haust verður boðið upp á 54 nám-
skeið. „Við höfum mikill metnað fyr-
ir því að hafa góða og hæfa kennara
sem kunna sitt fag,“ segir Solveig.
Á þessum miklu tímamótum kem-
ur út bókin Faldar og skart eftir Sig-
rúnu Helgadóttur. Í bókinni má
finna fróðleik um íslenska þjóð-
búninginn ásamt myndum. „Fald-
búningurinn getur verið svo fjöl-
breyttur, það getur verið margt
handverk sem notað er í hvern
búning,“ segir Solveig.
Í dag verður opið hús kl. 16 í
tilefni af aldarafmæli félagsins í
húsnæði þess í Nethyl 2e í
Reykjavík. Þar verður hægt að
kynnast starfsemi félagsins,
skoða handverk og fólk sem
verður klætt í íslenska þjóð-
búninga.
Standa vörð um handverkið
 Heimilisiðnaðarfélagið er hundrað ára í dag  Kenna þjóðbúningasaum,
sauðskinnsskógerð og útsaum  Miðla og varðveita íslenskan menningararf
Morgunblaðið/Rósa Braga
Handverk í heila öld Sólveig Ólafsdóttir og Guðbjörg Hrafnsdóttir eru báðar starfsmenn Heimilisiðnaðarfélagsins,
en það fagnar 100 ára afmæli sínu í dag. Félagið var stofnað til að auka og efla íslenskan heimilisiðnað.
Til eru fimm klæðagerðir
sem taldar eru til þjóð-
búninga kvenna; faldbún-
ingur, peysuföt, upp-
hlutur, kyrtill og
skautbúningur.
Faldbúningurinn
þekktist frá 17. öld og er
jafnvel enn eldri. Hann var
notaður langt fram eftir
19. öldinni og er nafn
hans dregið af höfuðfatinu sem er
langt og bogið blað.
Peysufötin eiga upphaf sitt að
rekja til 18. aldar meðal vinnandi
kvenna sem tóku að klæðast peys-
um karla og húfum við störf sín,
enda þótti það heldur þægilegri
klæðnaður en faldbúningurinn.
Peysufötin urðu að dæmigerðum
fatnaði almúgakvenna á 19. öld en
eru notuð við hátíðleg tilefni í dag.
Faldbúningur og peysuföt
VARÐVEITA TÍSKU FYRRI TÍMA