Morgunblaðið - 20.08.2013, Blaðsíða 12

BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Formenn þriggja stéttarfélaga iðn-
aðarmanna gera þá kröfu fyrir
kjarasamningana í haust að laun
hækki að minnsta kosti til jafns við
verðbólgu á samningstímanum.
Spáð er talsverðri verðbólgu á
næstu misserum og felur krafan því
í sér væntingar um töluverðar
launahækkanir hjá iðnaðarmönn-
um.
Hilmar Harðarson, formaður
Samiðnar, sambands iðnfélaga, seg-
ir kröfu verða gerða um aukinn
kaupmátt félagsmanna í kjarasamn-
ingunum í haust en alls eru á sjö-
unda þúsund manns skráðir í Sam-
iðn.
„Við verðum með kjara-
málaráðstefnu í síðari hluta sept-
ember. Þangað til munu aðild-
arfélögin vinna að sínum málum.
Afstaða okkar er ekki fullmótuð.
Við undirbúning kjaraviðræðna í
vor var miðað við óvissuástand í
efnahagslífinu og að gera frekar
stuttan kjarasamning en langan.
Við höfum alltaf verið harðir á því
að við leitum eftir kaupmáttaraukn-
ingu en ekki endilega háum pró-
sentum við hækkun launa. Við mið-
um einnig við að okkar hlutur sé
ekki rýrari en annarra.“
Rannsaka brottflutninginn
Hilmar segir aðildarfélög Sam-
iðnar að fara af stað með könnun á
því hversu margir félagsmanna hafi
flutt frá landinu og leitað atvinnu-
tækifæra á Norðurlöndum, einkum
í Noregi. Ljóst sé að atvinnuleysi á
Íslandi væri meira ef svo margir
hefðu ekki flutt frá landinu eftir
efnahagshrunið. Hann kveðst ekki
vilja gefa út hvað Samiðn geri kröfu
um miklar launahækkanir í pró-
sentum talið en upplýsir að ekki
komi til greina að láta kaupmátt
félagsmanna skerðast vegna verð-
bólgu.
„Það gefur augaleið að ef kaup-
máttur á að aukast þurfum
við að vera með launahækk-
anir sem eru umfram verð-
bólgu.“
Kristján Þórður Snæ-
bjarnarson, formaður Raf-
iðnaðarsambands Íslands,
segir væntingarnar miklar.
„Ég skynja að væntingar
til kjarasamninga séu mjög
miklar. Það er uppi mikil
óvissa í efnahagslífinu.
Verðbólguspár eru mjög háar,
miklu hærri en við eigum að sætta
okkur við. Auðvitað þurfum við að
horfa til þess að laun fylgi að
minnsta kosti verðlagsþróun. Við
viljum sjá kaupmáttaraukningu og
þá þurfa laun að hækka umfram
verðbólgu. Væntingarnar eru því
töluvert miklar.“
Ráðstefnur í september
Kristján Þórður segir sína félags-
menn að hefjast handa við að móta
kröfugerðina. Haldnar verði ráð-
stefnur á vegum trúnaðarmanna
átta aðildarfélaga sambandsins í
september þar sem farið verði yfir
málin. Þá verði leitað til félags-
manna í RSÍ en þeir eru um 5.500.
Flestir, eða 1.700, eru rafvirkjar. Þá
eru um 1.100 tæknimenn í rafiðnaði.
„Menn velta því fyrir sér hvort
hægt sé að gera kjarasamning til
langs tíma. Okkur sýnist á öllu að
það verði ekki hægt. Ég held því að
menn horfi til þess að semja til
skamms tíma, í ljósi þeirrar
óvissu sem er í efnahagslíf-
inu. Nú er spáð talsverðri
verðbólgu á næstu miss-
erum og við þær aðstæður
er mjög erfitt að semja til
langs tíma.“
Að sögn Kristjáns Þórðar
er atvinnuleysi meðal raf-
iðnaðarmanna nú um 1,5%.
„Það skekkir þá mynd að
margir rafiðnaðarmenn
hafa farið utan í leit að vinnu. Ég
held að það sé ekkert að dragast
saman, heldur færist slíkt í vöxt ef
eitthvað er,“ segir Kristján Þórður.
Guðmundur Ragnarsson, formað-
ur VM – Félags vélstjóra og málm-
tæknimanna, segir að undanfarið ár
hafi hópar á vegum félagsins unnið
að undirbúningi kjaraviðræðna, en
um 3.700 félagsmenn eru í VM.
„Það verður farið yfir niðurstöð-
una og síðan verður tekin afstaða til
þess hvort við ætlum að fara inn í
samræmda launastefnu með aðilum
vinnumarkaðarins eða hvort við för-
um sjálfir fram með kröfur varðandi
launaliðinn. Okkar afstaða mun ekki
liggja fyrir fyrr en laugardaginn 5.
október,“ segir Guðmundur.
Launataxtar verði leiðréttir
„Það vantar fólk í málm- og vél-
tæknigreinar en samt eru nem-
endur í þessum fögum alltof fáir.
Við teljum að kjörin í þessum grein-
um séu ekki samkeppnishæf. Það er
ekki hægt að bíða lengur, heldur
verður að bæta kjörin þannig að það
verði hægt að snúa þróuninni við.
Launahækkanir verða að minnsta
kosti að halda í við verðbólgu, jafn-
framt því sem ráðast þarf í leiðrétt-
ingar á ákveðnum töxtum. Þolin-
mæði okkar félagsmanna er brostin
og menn sjá ekki tilganginn í því að
ætla enn einu sinni að axla ábyrgð
með of hógværum kröfum og upp-
skera fyrir vikið ekki neitt.“
Laun hækki umfram verðbólgu
 Formenn fjölmennra stéttarfélaga iðnaðarmanna krefjast hækkana í kjarasamningum í haust
 Spáð er um 4% verðbólgu 2014-15 og er því meiri hækkana krafist en í síðustu samningum
Morgunblaðið/Ómar
Viðgerðir í Slippnum Formaður VM segir brýnt að hækka laun véltækni- og málmiðnaðarmanna.
Hilmar
Harðarson
Kristján Þórður
Snæbjarnarson
Guðmundur
Ragnarsson
Ríflega 11% hækkun
» Samið var um launahækk-
anir í þremur lotum í kjara-
samningunum í maí 2011.
» Laun hækkuðu fyrst 1. júní
2011 um 4,25%, svo um 3,5%
1. febrúar 2012 og loks um
3,25% 1. febrúar sl.
» Samningarnir renna út um
næstu áramót.
» Ein forsenda þeirra var að
12 mánaða verðbólga yrði
undir 2,5% í desember 2012
en hún mældist þá 4,2%.
» Alls eru vel á annan tug
þúsunda félaga í Samiðn, VM
og Rafiðnaðarsambandi Ís-
lands.
» Innan Rafiðnaðarsambands
Íslands er að finna um 800
rafeindavirkja og svipaðan
fjölda símamanna.
12 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 20. ÁGÚST 2013
Álfheimum 74, 104 Rvk, sími 568 5170
20% afsláttur af
öllum snyrtivörum í
verslun okkar í ágúst
40% afsláttur af töskum
Eins og sjá má á grafinu hér fyrir
ofan spá greiningardeildir stóru
bankanna þriggja talsverðri verð-
bólgu út árið 2015. Má til saman-
burðar rifja upp að verðbólgu-
markmið Seðlabankans er 2,5%.
Verði verðbólgan á því bili sem
bankarnir spá mun það hafa víð-
tæk áhrif í efnahagslífinu. Nær-
tækast er að líta á Íbúðalánasjóð
en fyrr í sumar kom fram að hátt
í 1.000 af 52.000 heimilum sem
eru í viðskiptum við sjóðinn eiga í
mjög erfiðum skuldavanda. Þá
voru 3.755 heimili í vanskilum hjá
sjóðnum í maí sl. Öll lán sjóðsins
eru verðtryggð og mun 3,8-4,7%
verðbólga því hafa nokkrar verð-
bætur í för með sér. Gæti það
komið niður á einkaneyslu lántaka
sem hafa nú þegar lítið borð fyrir
báru.
Það sama gildir um þá lántaka
sem nýttu sér 110%-leiðina en
mikil verðbólga minnkar líkur á
að raunhækkun verði á húsnæð-
inu, þannig að neikvætt eigið fé
verði jákvætt.
Verðbætur gætu einnig ógnað
uppbyggingu eiginfjár nýrra lán-
taka íbúðalána en eins og Morgun-
blaðið sagði nýverið frá eru verð-
tryggð íbúðalán aftur orðin
algengari en óverðtryggð.
Verðbólguspár stóru bankanna
5,0%
4,5%
4,0%
3,5%
3,0%
2,5%
2,0%
1,5%
1,0%
0,5%
0%
2013 2014 2015
*Verðbólga að meðaltali á tímabilinu frá desember til desember.
**Verðbólga að jafnaði á fjórða ársfjórðungi. Heimildir: Greiningardeildir bankanna þriggja.
4,
5%
3,
8%
4,
4%
3,
9% 4,
1%
4,
1% 4% 4
,3
% 4,
7%
* * **
Ógnar heimilum í
greiðsluerfiðleikum