Morgunblaðið - 07.10.2013, Qupperneq 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 7. OKTÓBER 2013
Skógarhlíð 18 sími 595 1000 www.heimsferdir.is
Birt með fyrirvara um prentvillu. Heimsferðir áskilja sér rétt til leiðréttinga á slíku. Ath. að verð getur breyst án fyrirvara.
• •
Budapest
Haustið er einstakur tími til að
heimsækja borgina. Bjóðum örfá
herbergi á völdum gististöðum á
frábærum sértilboðum. Fararstjórar
Heimsferða gjörþekkja borgina og
kynna þér sögu hennar og heillandi
menningu.
Ótrúleg sértilboð
Frá kr. 49.900
23. október í 4 nætur
Verð frá kr. 69.900
Netverð á mann, m.v. gistingu í
tvíbýli á Hotel Mercure Duna ***
í 4 nætur með morgunverði.
Verð frá kr. 49.900
Flugsæti á mann.
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Á næstu árum gætu sveitarfélögin
lent í erfiðleikum með að veita lög-
bundna félagsþjónustu vegna fjár-
skorts og aukins félagslegs vanda.
Þetta segir Unnur V. Ingólfsdótt-
ir, framkvæmdastjóri fjölskyldu-
sviðs Mosfellsbæjar, sem vísar til
vaxandi þarfar atvinnulausra ung-
menna fyrir félagslega aðstoð.
Verði ekkert að gert geti vandi
þessa hóps undið upp á sig, þannig
að úrlausn hans verði að óbreyttu
sveitarfélögunum ofviða.
Má í þessu efni rifja upp að í for-
sendum fjárlagafrumvarpsins fyrir
árið 2014 er því spáð að atvinnuleysi
verði 4,5% á næsta ári, 4,2% árið
2015, 3,8% 2016 og 3,7% árið 2017
en allar teljast þessar tölur háar í
sögulegu samhengi á Íslandi.
Um þriðjungur 18-24 ára
Að sögn Unnar var 31% þeirra
sem þáðu framfærslu frá sveitar-
félögunum árið 2011 á aldrinum 18-
24 ára. Þá hafi verið 14% atvinnu-
leysi hjá þessum hóp í ágúst sl., bor-
ið saman við um 4% atvinnuleysi að
meðaltali á landinu öllu.
Alls voru 859 einstaklingar á
aldrinum 20-24 ára án vinnu á land-
inu öllu í ágúst og 1.184 á aldrinum
25-29 ára, samtals 2.043 einstak-
lingar af þeim 6.958 sem voru að
meðaltali án vinnu í mánuðinum,
skv. skýrslu Vinnumálastofnunar.
Þýðir það að um 30% atvinnulausra
voru þá á þrítugsaldri.
„Vandi þessara einstaklinga get-
ur orðið það mikill að hópur ungra
einstaklinga lendi í mjög erfiðri
stöðu og eigi erfitt með að horfa til
framtíðar. Við vitum vel hvaða
hættu það býður heim. Þeim er m.a.
hættara við því en öðrum að leiðast
út í óreglu,“ segir Unnur. Hún
bendir á að í lögum um félagsþjón-
ustu sveitarfélaga frá 1991 er m.a.
kveðið á um að grípa skuli til að-
gerða til að koma í veg fyrir fé-
lagsleg vandamál og að tryggja
skuli þroskavænleg uppeldisskil-
yrði barna og ungmenna.
Tæpir 35 milljarðar 2011
Unnur fór yfir stöðuna á fjár-
málaráðstefnu sveitarfélaganna og
kom fram í máli hennar að þau
veittu 34,6 milljarða króna til fé-
lagsþjónustu 2011. Aðstoðin jókst
um 89% tímabilið 2006 til 2011.
Unnur rakti þar einnig hvernig
atvinnuleysi, fjárhagserfiðleikar og
óöryggi á húsnæðismarkaði geti
valdið rótleysi meðal ungs fólks sem
er án vinnu og er orðið háð sveitar-
félögum um framfærslu. Hluti
þessa fólks sé barnafólk.
„Því fylgir rótleysi þegar ungt
fólk sem á orðið börn þarf að flytja á
milli hverfa og bæjarfélaga vegna
þess að tekjur þeirra standa ekki
undir leigu. Það þarf ekki mikla
spekinga til að sjá hvaða hætta bíð-
ur þeirra einstaklinga,“ segir hún.
Nýti sér aðstoðina
Halldór Halldórsson, formaður
Sambands íslenskra sveitarfélaga,
segir mikilvægt að þrýst sé á þiggj-
endur fjárhagsaðstoðar að nýta til-
tæk úrræði sem ætlað er að auka
möguleika þeirra á vinnumarkaði.
„Það skiptir máli að það sé ákveð-
inn þrýstingur á þá sem fá fjárhags-
aðstoð að nýta sér þau námskeið og
þá atvinnu sem möglega er í boði til
þess að þurfa ekki að fá hjálp úr
fjárhagsaðstoðinni, að þeir nýti sér
hjálp til að hjálpa sér sjálfir. Þessir
einstaklingar hafa ekki alltaf áhuga
á því. Við ræddum þetta við fyrrver-
andi velferðarráðherra en náðum
þessu ekki í gegn þá,“ segir Halldór
og vísar til Guðbjarts Hannessonar.
„Þessi vandi tengist viðhorfsbreyt-
ingu gagnvart því að þiggja bætur
sem við byrjuðum að verða vör við
fyrir hrunið.“
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Grafarholt Sveitarfélögin veita fjölda fólks fjárhagsaðstoð. Mikið atvinnuleysi í kjölfar efnahagshrunsins haustið 2008 jók þennan vanda.
Vaxandi þörf fyrir aðstoð
 Sérfræðingur óttast að félagsleg vandamál geti reynst sveitarfélögum ofviða
 Hefur áhyggjur af börnum ungs fólk sem býr við rótleysi og atvinnuþref
Leit að banda-
ríska ferðamann-
inum Nathan Fo-
ley-Mendelsson
sem saknað hefur
verið frá 10. sept-
ember hefur ver-
ið hætt að sinni.
Um hundrað
björgunarsveitar-
menn leituðu
mannsins fram í
myrkur í kringum Landmannalaug-
ar á laugardag en án árangurs.
Það var eini staðurinn sem vitað
er með vissu að Foley-Mendelsson
hafi verið á en nú komi allt landið
til greina að sögn Jóns Her-
mannssonar sem situr í svæðis-
stjórn Landsbjargar í Vestur-
Skaftafellssýslu og Rangárvalla-
sýslu. Björgunarsveitarmenn hafi
þegar leitað af sér grun við Land-
mannalaugar.
Bandaríkjamaðurinn ætlaði að
ganga Laugaveginn og Fimmvörðu-
háls, úr Landmannalaugum að
Skógum undir Eyjafjöllum. Talið er
að hann hafi haft vistir til þriggja
daga.
Fjöldi björgunarsveitarmanna
hefur leitað mannsins og hefur
þyrla Landhelgisgæslunnar meðal
annars aðstoðað við leitina.
Í vikunni fannst tjald og viðlegu-
búnaður sem talið var að hann ætti
en svo reyndist ekki vera. Því eru
nú engar vísbendingar um ferðir
hans né hvað orðið hafi af honum.
Hætta leit
að ferða-
manninum
 Leituðu í kringum
Landmannalaugar
Nathan Foley-
Mendelsson
Tillaga um að fjölga stjórnar-
mönnum í Stöfum lífeyrissjóði um
tvo til þess að ná markmiðum laga
um hlutföll kynja í stjórnum fyrir-
tækja liggur fyrir aukaársfundi
sjóðsins sem fer fram 16. október.
Ekki tókst að tryggja rétt hlutföll
kynjanna í stjórninni á ársfundi í
sumar í samræmi við ný lög um hlut-
föll kynjanna í stjórnum fyrirtækja.
Til þess að tryggja að hlutfall hvors
kyns sé ekki minna en 40% í stjórn-
inni geta aðeins konur gefið kost á
sér í nýju sætin. Eftir breytinguna
verða stjórnamenn átta. Framboðs-
frestur er til 9. október.
Aðeins konur
geta boðið sig
fram í stjórn
„Ég hef sagt að það sé vel svigrúm í fjárlögunum til að
færa fé milli málaflokka, sé til þess pólitískur vilji. Það er
mikil krafa um að það verði komið til móts við Landspít-
alann og Sjúkrahúsið á Akureyri,“ segir Vigdís Hauks-
dóttir, formaður fjárlaganefndar Alþingis, aðspurð hvort
tekist hafi að finna 200 milljónir króna í ríkisrekstrinum
svo slá megi fyrirhuguð legugjöld af.
Tilefnið er þau ummæli Sigmundar Davíðs Gunnlaugs-
sonar forsætisráðherra á fundi kjördæmisráðs Fram-
sóknarflokksins á Akureyri um helgina, að hægt sé að slá
gjöldin af ef það finnast leiðir í fjárlagavinnunni til að for-
gangsraða enn frekar í þágu heilbrigðisþjónustunnar.
Vigdís kveðst aðspurð jafnvel sjá fyrir sér að það takist
að finna enn meira fé til reksturs sjúkrahúsanna með til-
færslu ríkisútgjalda. Þá kunni hagræðingarhópurinn,
sem Vigdís á sæti í, að finna sparnaðarleiðir sem geri
kleift að gera enn betur við sjúkrahúsin.
„Það er augljóst á umræðu síðustu viku að pólitísk sátt
virðist vera að nást um að leggja meira fé í spítalann. Það
kom fram í umræðunni um fjárlögin. Það var alveg klárt
hvað við framsóknarmenn vildum.
Við lögðum áherslu á heilbrigðismálin í kosningabar-
áttunni, að það þyrfti að fara í einhverjar aðgerðir. Það lá
alveg fyrir og kosningabaráttan gekk m.a. út á það að við
vorum búin að gera okkur grein fyrir ástandi Landspít-
alans fyrir þó nokkru,“ segir Vigdís en fjárlaganefnd
fundar næst á miðvikudag. baldura@mbl.is
Hagræðingarhópur
finni fé fyrir spítalann
 Formaður fjárlaganefndar boðar sparnað og niðurskurð
Morgunblaðið/Júlíus
Í fjárþörf Niðursveiflan kom hart við Landspítalann.
„Ég varpaði því fram hvort það væri skynsamlegt að
afgreiða bætur sem samfélagið veitir til framfærslu
í einni stofnun í stað þriggja í dag, hvort þá gæti ver-
ið auðveldara að hafa eftirlit með greiðslunum,“
segir Ellý A. Þorsteinsdóttir, skrifstofustjóri á
velferðarsviði Reykjavíkurborgar, um hugmynd sem
hún setti fram á fjármálaráðstefnu sveitarfélaganna
á föstudaginn var.
Vísar Ellý þar til greiðslna frá Tryggingastofnun,
atvinnuleysisbóta frá Vinnumálastofnun og fjár-
hagsaðstoðar til framfærslu frá sveitarfélögunum.
Ellý segir að skoða þurfi hvort þeir séu að fá bætur sem þess þurfa
og engir aðrir, hvort bæturnar komi til móts við þær þarfir markhóps
sem ætlað er og hvort framkvæmdin á bótagreiðslunum sé eins og
lagt er upp með.
Sameini eftirlitið
EIN STOFNUN AFGREIÐI BÆTUR Í STAÐ ÞRIGGJA
Ellý Alda
Þorsteinsdóttir