Morgunblaðið - 11.12.2013, Blaðsíða 28

28 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 11. DESEMBER 2013
Áskrifendur Morgunblaðsins eru sjálfkrafa meðlimir í Moggaklúbbnum og njóta ýmissa fríðinda og tilboða.
Hægt er að fylgjast með hvað er í boði hverju sinni á moggaklubburinn.is og fá tilboðin send í tölvupósti með því að skrá sig á póstlistann.
Hafðu samband í síma 569 1100 eða askrift@mbl.is hafi Moggaklúbbskortið ekki borist þér.
FÁÐU ÞÉR ÁSKRIFT Á
EÐA Í SÍMA
Jólahlaðborðið okkar er vinsælt og
rómað fyrir fjölbreytni og gæði.
Hjá okkur fá gestirnir jólahlaðborðið beint
á borðið til sín og geta notið kvöldsins.
Fyrir notalegt kvöld á aðventunni
er Veitingahúsið Einar Ben tilvalið
fyrir vandláta.
Hlýlegt umhverfi, notalegir
litlir veitingasalir og einkastofur
fyrir smærri hópa.
25% AFSLÁTTUR
AF JÓLAHLAÐBORÐI
OG GJAFABRÉFUM
Á VEITINGAHÚSINU
EINAR BEN
VIÐ INGÓLFSTORG
Almennt verð: 7.900 kr.
Moggaklúbbsverð: 5.900 kr.
Veltusundi 1, við Ingólfstorg. Sími 511 5090
www.einarben.is
Opið öll kvöld frá 18:00
Tilboðið gildir fimmtudaga og sunnudaga
Borðapantanir í síma 511 5090
Jólahlaðborðstilboðið gildir til 22. des. en hægt
er að kaupa gjafabréfin með afslætti til áramóta.
Raforka til stóriðju
er „seld undir kostn-
aðarverði“ – „nið-
urgreidd“ – „gefins“.
Um orkusölu úr
Kárahnjúkavirkjun
til Fjarðaáls var
meðal annars sagt í
skrifum á netmiðli
nýlega, að þar hafi
stjórnmálamenn
þröngvað í gegn
samningi um sölu á
miklu magni af orku „á skítaverði“
til nokkurra áratuga. Vissulega
var Kárahnjúkavirkjun umdeild
framkvæmd. Fjárhagsleg áhrif
hennar á rekstur Landsvirkjunar
koma hins vegar fram í ársreikn-
ingum fyrirtækisins með skýrum
hætti:
Virkjunin var gangsett haustið
2007 en komin í fullan rekstur ár-
ið 2008. Árið 2006 var eiginfjár-
hlutfall Landsvirkjunar 26,7% en
er í árslok 2012 komið í
38%.Vaxtaberandi skuldir fyr-
irtækisins ári eftir að
virkjunin komst í full-
an rekstur voru 2.824
milljónir bandaríkja-
dollara. Í árslok í
fyrra hafði fyrirtækið
greitt þessar skuldir
hratt niður um tæpar
400 milljónir dollara
og námu þær þá 2.436
milljónum dollara.
Landsvirkjun hefur
því á þessu tímabili
greitt niður skuldir
um tæpa 50 milljarða
króna.
Hversu mörg íslensk stórfyr-
irtæki hafa skilað viðlíka rekstrar-
afkomu? Hvernig fer þessi góða
afkoma fyrirtækisins saman við
þær fullyrðingar að verið sé að
selja álfyrirtækjunum, sem kaupa
um 75% af allri orku fyrirtækisins,
raforku á hrakvirði? Svarið er
augljóst. Þeir samningar sem
Landsvirkjun hefur gert við álver-
in eru fyrirtækinu hagfelldir og
skila því góðri afkomu. Þeir sem
halda öðru fram þurfa að rök-
styðja mál sitt. „Skítaverðið“ skil-
ar nefnilega góðum hagnaði.
Útflutningstekjur af áli á síð-
asta ári námu 226 milljörðum
króna eða um 23% af útflutnings-
verðmæti okkar. Hreinn vöru-
skiptajöfnuður af álframleiðslu
nam 120 milljörðum króna. Að
mati Hagfræðistofnunar Háskóla
Íslands hafa um 5.000 manns
framfæri sitt af álframleiðslu með
beinum hætti. Þá greiðir atvinnu-
greinin há laun miðað við íslensk-
an vinnumarkað og störf innan
hennar eru eftirsótt.
Styrkleikar okkar sem sam-
félags til aukinnar atvinnusóknar
og uppbyggingar liggja einkum á
fjórum sviðum. Matvælafram-
leiðslu, aðallega í sjávarútvegi,
ferðamennsku, þekkingariðnaði og
sölu á samkeppnishæfri grænni
orku. Uppbygging í hverjum þess-
ara þátta getur og á að fara sam-
an. Við þurfum að nýta öll okkar
tækifæri til að auka fjárfestingu
og efla hagvöxt. Leggjast á eitt
um að skapa verðmæti innanlands
hverju sinni. Einungis þannig
sköpum við ný störf, aukum kaup-
mátt og vinnum okkur út úr efna-
hagsvandanum.
Eftir Gunnar
Þórarinsson
Gunnar
Þórarinsson
» Þeir samningar sem
Landsvirkjun hefur
gert við álverin eru fyr-
irtækinu hagfelldir og
skila því góðri afkomu.
Höfundur er formaður bæjarráðs
Reykjanesbæjar.
Er raforka seld á
„skítaverði“ til stóriðju?
Af mikilhæfum
forvígismönnum
og öðrum
Ég hringdi í núver-
andi ritstjóra Morg-
unblaðsins og spurði
hvort ég mætti fjalla
um fjöldauppsagnir á
RÚV á minn hátt.
Föstudeginum var
varið í að ræða við
starfsmenn RÚV sím-
leiðis og í trúnaði – tíu
manns af öllum deild-
um og stigum og hæð-
um sem ég þekki til tuga ára – suma
svo langt aftur sem ég man. Vandi
minn felst í því að gera hömlulausa
gagnrýni uppbyggilega. Reyni það.
Til þess er hún – gagnrýni. Ekki
satt? Hér á eftir fara nokkrar sund-
urlausar sögur úr fortíð og nútíð,
sem varpa ljósi á góða forystumenn
og illa.
Að vera lausbeislaður
Þáverandi ritstjóri sagði við mig
1972: „Þú ert alveg lausbeislaður
Guðmundur minn – en verður jafn-
framt að taka afleiðingum skrifa
þinna. Við stöndum með þér að
vissu marki en ekki út yfir öll landa-
mæri.“
Að láta reka sig
Dagskrár- og fréttastjóra sjón-
varps var skipað fyrir margt löngu
að segja Ómari Ragnarssyni upp
störfum. „Er hann ekki bara spé-
fugl?“ Presturinn sagði: „Rekið mig
fyrst og svo getið þér rekið Ómar
sjálfir.“ Annar útvarpsstjóri skipaði
mér síðar að reka starfsmann af
tónlistardeild því faðir viðkomandi
væri í kolvitlausum stjórn-
málaflokki. Þá hrökk upp úr mér:
„Rektu mig fyrst og gerðu það svo
sjálfur.“ Það læra börnin sem fyrir
þeim er haft. Nú vill svo undarlega
til að þessi dagskrárgerðarmaður er
annar tveggja (!) starfsmanna tón-
listardeildar sem ekki fengu upp-
sagnarbréf. Aðrir horfnir á braut.
Sá vægir
Ég gekk víst út yfir öll landamæri
„háttvísi“ 1978. Þá skrifaði „menn-
ingarforkálfur“ heilu opnurnar mér
til höfuðs í Morgunblaðið – þótt ég
væri bara að segja satt. Þá var ég
kallaður til ritstjóra. En það var
ekki eins og þeir væru að skamma
mig – blessað barnið – þeir sögðu
kannski: „Láttu hann eiga síðasta
orðið, Guðmundur minn.“ Og svo
var sagt: „Sá vægir sem vitið hefur
meira.“ Í framhaldinu var stofnuð
íslensk ópera – sem er í sjálfu sér
alveg fáránlegt, enda óperuformið
rándýrasta form allra listforma.
Garðar Cortes hlaut fyrir það bjart-
sýnisverðlaun frá útlöndum. Það er
stutt á milli bjartsýni og fífldirfsku.
Söngvarar gerðu þetta í nauðvörn
og í sjálfboðavinnu.
Talsmenn listalífs
Og hvað sögðu tíu traustir og góð-
ir starfskraftar RÚV við mig í dag?
Það var ekki fallegt. Mér þykir það
allt mjög dapurlegt, enda hafa þeir
unnið á sig gat í áratugi á lágkúru-
launum – en haldið listalífinu fram
af alefli.
Undirlægjuháttur er ljótt orð
Og hvað meira var sagt? Útvarps-
stjóri skilur ekki ljóð.
Hann hlustar ekki á
músík. Hann sækir
ekki tónleika. Hefur
aldrei tekið sér „menn-
ingu“ í munn það best
fólk veit. Hann er ekki
hæfur heldur van-
hæfur. Þannig menn
eiga ekki að stjórna
menningargjallarhorni
þjóðarinnar til fram-
tíðar. Þannig menn rífa
niður en byggja ekki
upp. Hann getur ekki einu sinni var-
ið vígið. Hann hefði átt að segja –
eða segja nú: „Fyrst rekið þið mig
og svo getið þið sjálfir rekið alla
mína góðu starfsmenn.“ Þetta, að
sitja sem fastast, heitir heiguls-
háttur í besta falli og er útvarps-
stjóra til vansa.
Ekki prenthæft
Og hvað var mér sagt af starfs-
mönnum RÚV í dag? Það var svo
ljótt að ég treysti mér ekki til að
hafa það eftir – orðrétt. Það er ekki
prenthæft. „Seg mér það í trúnaði,“
segir fyrrverandi ritstjóri. „Nei,
ekki þér og ekki nokkrum manni.
Hitt veit ég að þú talaðir aldrei
svona til samverkafólks á Morg-
unblaðinu.“ „Og hvað skal þá gera,
Guðmundur minn?“ „Segja mann-
inum upp!“ „Og hvað svo, Guð-
mundur minn?“ „Segja yfirboðara
hans upp!“
Gleðileg jól
„Er eitthvað annað í stöðunni,
Guðmundur minn?“ Já, gera vopna-
hlé. Afturkalla uppsagnir. Halda
gleðileg jól með menningardýrð í
Efstaleiti. Fá svo óvilhallt fólk til að
semja varanlegan frið eftir áramót.
Þetta sagði starfsfólk RÚV við mig.
Forsætisráðherra
Hringt er eftir sjónvarpsfréttir –
ég svara. Þetta er Bjarni Bene-
diktsson forsætisráðherra (hann
var vinur minn enda ég þá þings-
veinn). Við strákarnir í Sogamýri
þekktum líka Bjarna að góðu einu.
Hann gekk hitaveitustokkinn á
sumarkvöldum djúpt hugsi. En
hann staldraði alltaf við og sagði
eitthvað vinsamlegt við okkur.
„Jæja, svo þið eruð enn í fótbolta,
strákar!“
Áfram með söguna
„Gott kvöld, er sr. Emil við?“ Ég
lá í símanum uppi á lofti en prest-
urinn í eldhúsinu að sjúga ýsubein.
Bjarni: „Sr. Emil, ef fréttastofan
hættir ekki þessum linnulausu árás-
um á minn flokk mun ég reka yður.“
Emil: „Þá gerið þér það, herra for-
sætisráðherra.“ Bjarni (hugsi um
hríð). „Nei, ég læt Gylfa gera það!“
Ég sagði fyrrverandi ritstjóra
Morgunblaðsins þessa sögu síðar og
í trúnaði. Hann segir: „Bjarni minn
gat látið svona. Svo var það búið.“
Þeir þrír voru perluvinir alla tíð –
en héldu uppi vörnum fyrir sitt fólk
dag og nótt. Það er mórallinn í þess-
ari sögu! Ekki annar.
Eftir Guðmund
Emilsson
»Dagskrár- og frétta-
stjóra sjónvarps var
skipað fyrir margt
löngu að segja Ómari
Ragnarssyni upp störf-
um. „Er hann ekki bara
spéfugl?“ Presturinn
sagði: „Rekið mig fyrst
og svo getið þér rekið
Ómar sjálfir.“
Höfundur er hljómsveitarstjóri og fv.
tónlistarstjóri Útvarpsins.
ge224@simnet.is
Guðmundur Emilsson
Nú geta allir fengið
iPad-áskrift
Skráðu þig í iPad-áskrift á
www.mbl.is/mogginn/ipad/
- með morgunkaffinu