Morgunblaðið - 17.12.2013, Blaðsíða 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 17. DESEMBER 2013
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson, Sigtryggur Sigtryggsson, ritstjorn@mbl.is Viðskipti Agnes Bragadóttir, vidskipti@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson menning@mbl.is Íþróttir
Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Guðrún Hálfdánardóttir, Sunna Ósk Logadóttir netfrett@mbl.is, Smartland Marta María Jónasdóttir, smartland@mbl.is Umræðan | Minningar | Bréf til blaðsins mbl.is/sendagrein Prentun Landsprent ehf.
BROT ÚR BYGGÐARSÖGU!
www.holabok.is/holar@holabok.is
Mannlíf í Grýtubakka-
hreppi í 150 ár.
Fjallað er um atvinnu-
mál, félagsmál og
framfarir á mörgum
sviðum.
Við sögu koma ómagar
og alþingismenn og allt
þar á milli.
Yfir 100 milljarða sala
 Eignasafn Seðlabankans hyggst selja skuldabréf að verðmæti 103 milljarðar
 Hagfræðingur segir söluna draga úr þrýstingi á vaxtahækkanir á næstunni
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Eignasafn Seðlabanka Íslands (ESÍ) hyggst innan
sex mánaða hefja sölu á verðtryggðum skuldabréf-
um. Heildarverðmæti bréfanna er 103 milljarðar
króna og verða þau seld í áföngum á fimm árum, að
óbreyttu fimmtungur á hverju ári. Um er að ræða
svonefnd sértryggð skuldabréf sem voru gefin út af
Kaupþingi og lögð að veði gegn láni hjá Seðlabank-
anum. Þegar Kaupþing fór í þrot við efnahagshrun-
ið haustið 2008 tók Seðlabankinn yfir þessi skulda-
bréf. Þau runnu svo inn í ESÍ.
Á bak við skuldabréfin eru fasteignalán og innlán
sem voru upphaflega í eigu Kaupþings.
Að sögn Hauks C. Benediktssonar, fram-
kvæmdastjóra ESÍ, er sala bréfanna liður í því
markmiði að selja allar eignir ESÍ og leggja það á
endanum niður. Hvenær það verður sé ótímabært
að segja til um. Bókfært virði eigna ESÍ var 326
milljarðar króna um síðustu áramót og sagði Hauk-
ur að sala sértryggðu skuldabréfanna hefði þau
áhrif á efnahagsreikning Seðlabankans að krafa
bankans á ESÍ minnkaði sem næmi söluvirði bréf-
anna. Haukur horfir til fagfjárfesta, þ.m.t. lífeyris-
sjóða, sem hugsanlegra kaupenda.
Bréfin seld í gegnum Kauphöllina
ESÍ hyggist stofna félög sem gefi út skráð
skuldabréf í Kauphöll.
Fram kom í tilkynningu frá SÍ að ákvarðanir um
selt magn bréfanna verði teknar í samráði við seðla-
bankastjóra og peningastefnunefnd SÍ.
Magnús Árni Skúlason, hagfræðingur hjá
Reykjavík Economics, segir söluna draga úr magni
peninga í umferð þegar áætlunin komi til fram-
kvæmda. Seðlabankinn muni selja bréfið fyrir
lausafé en á móti falli niður krafa SÍ á ESÍ. Minna
peningamagn minnki líkur á vaxtahækkun.
„Með því að selja bréfin er Seðlabankinn að gera
öfugt við það sem aðrir seðlabankar hafa gert á
undanförnum misserum sem er að kaupa skulda-
bréf til að þrýsta ávöxtunarkröfu niður. Seðlabank-
inn er með þessari aðgerð að búa sig undir að draga
úr peningamagni í umferð og nýta sér sölu þessara
skuldabréfa ESÍ til að styrkja peningastefnuna enn
frekar. Einnig verður að líta til þess að miðlun pen-
ingastefnunnar er orðin mun öflugri eftir að fjár-
mögnun íbúðalána breyttist í meira mæli úr verð-
tryggðum í óverðtryggð lán, sum hver með breyti-
lega vexti. Því gætu frekari vaxtahækkanir Seðla-
bankans haft veruleg áhrif á fjárhag heimila og
fyrirtækja,“ segir Magnús Árni.
Hann bendir á að þetta auki fjölbreytileika fjár-
festingarkosta á Íslandi í núverandi haftaumhverfi.
Seðlabankinn er með
þessari aðgerð að
draga úr peninga-
magni í umferð.
Magnús Árni Skúlason
Kjartan Kjartansson
kjartan@mbl.is
Hjörtu safnara tóku kipp þegar
þeir uppgötvuðu tíu þúsund króna
seðil sem var merktur með bók-
stafnum Z. Almennt eru 10.000
króna seðlarnir merktir með bók-
stafnum H á undan raðnúmeri
þeirra. Söfnurum er því ekki til
setunnar boðið að þefa z-seðlana
uppi.
Að sögn Sigurðar Pálmasonar,
eiganda Safnaramiðstöðvarinnar,
uppgötvaðist z-merkti seðillinn
fyrir tilviljun. Það geri seðilinn að-
eins meira spennandi fyrir safnara
en það er margt sem þeir leita eft-
ir.
„Þetta er náttúrlega nördismi
alla leið. Menn safna bæði eftir
númerum, undirskriftum og undir-
skriftum með ákveðnum núm-
erum,“ segir Sigurður. Það sem
gerir z-seðlana enn meira spenn-
andi er að þeir hafa lág raðnúmer
en þau eru eftirsóknarverðust í
augum safnara.
Hagkvæmari kostur
Z-merktu seðlarnir eru notaðir
í staðinn fyrir gallaða seðla. Nær
allir seðlarnir sem prentaðir eru
fá h-merkingu en örlítið magn af
z-merktum seðlum er einnig
prentað standist h-merktur seðill
ekki kröfur. Honum er þá kippt
út og eytt og z-seðill settur í
staðinn.
Þetta er í fyrsta skipti sem
þessi aðferð er notuð við peninga-
prentun á Íslandi að sögn Stefáns
Jóhanns Stefánssonar, upplýsinga-
fulltrúa Seðlabankans. „Það er
hagkvæmara að gera þetta svona
en að prenta sérstaklega nýjan
seðil ef það kemur í ljós að hann
uppyllir ekki alla staðla,“ segir
hann.
Nú eru um 370 þúsund 10.000
króna seðlar í umferð en þeir voru
fyrst gefnir út 24. október. Alls
eru því um 3,7 milljarðar króna í
10.000 króna seðlum í umferð.
Safnarar sækja í zetu-seðla
 Sumir 10.000 króna seðlar merktir með Z í stað H
Fágætur 10.000 kr. seðill merktur
með Z á undan raðnúmerinu.
Strákar eru líklegri en stelpur til
að hitta ókunnuga sem þeir kynnast
á netinu. Þetta er meðal þess sem
kemur fram í könnun frá Samfélagi
fjölskyldu og tækni (SAFT) sem
birt var í gær. Þetta er fjórða könn-
un samtakanna en hún birtist fyrst
árið 2003. „Þróunin er jákvæð og
börnum í hag,“ segir Guðberg Kon-
ráð Jónsson, verkefnisstjóri hjá
SAFT.
Í því samhengi bendir hann á að
börn virðast skoða það sem kemur
fyrir sjónir þeirra á netinu með
gagnrýnni huga en áður. „Í þeim
tilvikum þar sem þau hafa farið að
hitta einhvern, þá hefur það í flest-
um tilvikum verið jákvæð upplifun.
Þó það sé tölfræðilega ólíklegt að
þau lendi í einhverju, þá á það við
um 1-2% þeirra sem hitta
ókunnuga,“ segir Guðberg.
18% hitt einhvern
Fram kemur að ríflega 52,7%,
barna og unglinga höfðu einhvern
tímann á sl. tólf mánuðum leitað að
nýjum vinum á netinu. Rúm 18%
höfðu einhvern tíma hitt einhvern
sem þau höfðu fyrst kynnst á net-
inu. Hlutfallið var 21% árið 2009.
Tæplega 23% stráka sögðust hafa
hitt einhvern sem þeir kynntust á
netinu á móti 14% stelpna.
Í ljós kom að foreldrar stúlkna
eru líklegri til að setja reglur um
samskipti við ókunnuga á netinu.
Rúm 6% barna höfðu orðið fyrir því
að einhver sem kynnti sig sem barn
á netinu reyndist vera fullorðinn
einstaklingur. Það gerir innan við
1% af heildarfjölda allra barna og
unglinga sem tóku þátt í könn-
uninni. vidar@mbl.is
Strákar hitta frekar
einhvern sem þeir
kynnast á netinu
 Ný könnun SAFT „jákvæð fyrir börn“
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Samfélagsmiðlar Margir nota
samskiptavefinn Facebook til þess
að kynnast ókunnugu fólki.
Það var hart tekist á í Laugardalslauginni í gærkvöldi
er félagar í Ægi og Sundfélagi Hafnarfjarðar kepptu í
hreinum úrslitaleik í bikarkeppninni í sundknattleik.
Ægismenn báru sigur úr býtum, 7:3, og reyndist þriðji
leikhlutinn af fjórum Hafnfirðingum erfiður. Félögin
eru þau einu sem iðka þessa fornfrægu íþrótt hér á
landi um þessar mundir, en Íslendingar kepptu m.a. í
sundknattleik á Ólympíuleikunum árið 1936.
Hart tekist á í lauginni
Morgunblaðið/Golli
Ægir bar sigurorð af Hafnfirðingum í bikarkeppni í sundknattleik
Leit að skipverja sem saknað er af
flutningaskipinu Alexia, sem kom
til Reyðarfjarðar í fyrrakvöld, bar
ekki árangur í gær og var frestað
síðdegis þegar myrkur var skollið
á. Þyrla Landhelgisgæslunnar mun
í dag taka þátt í leit að manninum.
Í gær var farið var yfir allt það
leitarsvæði sem skipulagt var í
gærmorgun úti fyrir Reyðarfirði.
Níu bátar tóku þátt í leitinni; tvö
björgunarskip, fimm harðbotna
björgunarbátar, dráttarbátur og
Sómabátur.
Fjörur voru gengnar í gærmorg-
un, en fljótlega var því hætt þar
sem aðstæður voru hættulegar,
snjór yfir ís á klöppum auk þess
sem litlar líkur voru taldar á ár-
angri af slíkri leit. Þá höfðu borist
nýjar upplýsingar frá flutninga-
skipinu og var leitarsvæðið fært ut-
ar.
Þyrla tekur
þátt í leitinni
fyrir austan