Morgunblaðið - 07.02.2014, Blaðsíða 21

21
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7. FEBRÚAR 2014
Samstilltir söngfuglar Allar deildir Leikskóla Seltjarnarness, um 200 börn, komu saman á Eiðistorgi í gær til að gleðja gesti og gangandi með söng og hljóðfæraleik í tilefni af Degi leikskólanna.
Ómar
Reykjavík er höf-
uðborg allra lands-
manna og því eðlilegt að
íbúar landsins láti í sér
heyra þegar fjallað er
um grundvallarþætti í
skipulagi borgarinnar.
Borgaryfirvöld áforma
nú að ganga nærri
svæðinu sem við köllum
Geirsgata og Kalkofns-
vegur eða Austurhöfn,
sem auglýst er til kynn-
ingar um þessar mundir.
Á grannsvæði Seltirninga, við
Vesturhöfnina, nálægt
Slippnum og Grand-
anum, er eitt af alvar-
legri dæmunum um
ríkjandi óraunsæi og
skammsýni. Þarna ligg-
ur Mýrargata, sem
margir Seltirningar
eiga óhjákvæmilega
leið um oft á dag, og því
eðlilegt að þeir láti sig
þróun svæðisins miklu
skipta.
Vaxandi fjöldi at-
vinnufyrirtækja er á
svæðinu, að ógleymdu ol-
íugeymasvæði höfuðborgarinnar í
Örfirisey, sem margir tugir olíu-
flutningabíla aka frá og til með farm
sinn hvern virkan dag.
Tvær meginumferðarrásir tengja
allan vesturbæ Reykjavíkur og Sel-
tjarnarnes við vegakerfi borgarinnar.
Annars vegar er það Mýrargata,
Geirsgata/Kalkofnsvegur og hins
vegar Hringbraut. Hringbraut þolir
illa meiri umferð.
Gatnaframkvæmdir á þessu svæði
skal vinna í samráði við Vegagerðina.
Seltjarnarnesbær hefur sent inn at-
hugasemdir sem snerta umferðarör-
yggi á þessu svæði. Tryggja verður
umferðaröryggi Vesturbæinga, Sel-
tirninga og annarra höfuðborgarbúa
sem um þetta svæði keyra, hjóla eða
ganga.
Tillaga sem nú liggur fyrir um
breytingu á „deiliskipulagi Aust-
urhafnar, gatnamót Geirsgötu og
Kalkofnsvegar“ er algjörlega
óraunsæ, tillagan gerir ráð fyrir
minna umferðaröryggi. Hefur til-
lagan verið borin undir Vegagerðina
til umsagnar?
Tryggja verður að borgarbúar
komist greiðlega á milli borgarhluta
og neyðarrýming borgarhverfa verð-
ur einnig að vera framkvæmanleg,
þótt vonað sé í lengstu lög að til slíkra
aðstæðna komi ekki. Núverandi
áform borgaryfirvalda auðvelda ekki
bílaumferð um Geirsgötu, Kalkofns-
veg og Mýrargötu, heldur þvert á
móti þrengja að henni.
Hér skal heitið á forystumenn höf-
uðborgarinnar að þeir bregðist ekki
hlutverki sínu, taki tillit til framkom-
inna ábendinga og athugasemda.
Fyrirliggjandi deiliskipulagstillögu
þarf að vinna betur, sannreyna þarf
hvernig umferðarflæði verður og
leggja ofuráherslu á öryggi íbúa.
Eftir Ásgerði
Halldórsdóttur »Hefur tillagan verið
borin undir Vega-
gerðina til umsagnar?
Ásgerður
Halldórsdóttir
Höfundur er bæjarstjóri
á Seltjarnarnesi.
Skipulagsmál, óraunsæi og
skammsýni hjá borgaryfirvöldum
Miðvikudaginn 5. febrúar sat
ég áhugaverðan fund Félags at-
vinnurekenda um framtíðar-
horfur í íslensku efnahagslífi. Yf-
irskriftin var; „Hlúum að
viðskiptum og velferð“. Á fund-
inum var rætt um starfsumhverfi
fyrirtækja og samkeppnismál frá
ýmsum ólíkum sjónarhornum.
Sjónarhorn smærri fyrirtækja
var ráðandi á fundinum, en allt of
oft eru það hagsmunir stærstu
fyrirtækjanna sem ráða umræðu
um samkeppnismál. Þessi fundur var góð til-
breyting frá því.
Umræðan var öll á uppbyggilegum nótum
og gefur fyrirheit um að áhersla atvinnulífsins
á mikilvægi virkrar samkeppni sé sífellt að
styrkjast. Frá hruni hefur Samkeppniseft-
irlitið talað fyrir því að virk samkeppni sé skil-
virkasta tækið til að flýta endurreisn atvinnu-
lífs og auka framleiðni í innlendu atvinnulífi.
Átak Félags atvinnurekenda undir einkunn-
arorðunum „falda aflið“ byggist á sömu hugs-
un og er dæmi um það hvernig atvinnulífið get-
ur skapað stjórnvöldum jákvætt aðhald.
Engin velferð án samkeppni
Einn ræðumanna, Ásdís Halla Bragadóttir,
stjórnarformaður EVU og Sinnum, fjallaði um
hvernig samkeppnishugsun í heilbrigðisþjón-
ustu getur snúið margra ára vörn í sókn. Sókn
sem koma mun samfélaginu öllu til góða.
Að mati Samkeppniseftirlitsins er þetta eitt
brýnasta verkefnið sem íslenskt
samfélag stendur frammi fyrir.
Án samkeppnishvata í heilbrigð-
isþjónustu og öðrum opinberum
rekstri mun okkur ekki takast að
standa vörð um velferðarkerfið til
framtíðar. Nágrannar okkar ann-
ars staðar á Norðurlöndum eru
búnir að átta sig á þessu og hafa
verið að innleiða samkeppnis-
hugsun í opinberan rekstur á
ýmsum sviðum. Hér á landi má
ekki minnast á þetta án þess að
hið hræðilega orð „einkavæðing“
gleypi alla umræðuna.
Málshraðinn og
Ólafur apótekari
Annar ræðumaður, Ólafur Adolfsson apó-
tekari, fjallaði um samkeppnislöggjöf frá sjón-
arhóli minni fyrirtækja. Kvartanir hans leiddu
til þess að Samkeppniseftirlitið sektaði Lyf og
heilsu um 130 m.kr. fyrir misnotkun á mark-
aðsráðandi stöðu árið 2010. Hæstiréttur stað-
festi að lokum brotin og 100 m.kr. sekt.
Ákvörðunin (nr. 4/2010) og meðferð málsins
fyrir áfrýjunarnefnd og dómstólum gefur góða
mynd af þeim átökum sem eiga sér stað um
samkeppnismál á Íslandi í dag.
Löng bið eftir úrlausnum Samkeppniseft-
irlitsins var Ólafi hugstæð. Ég deili með hon-
um þeim áhyggjum. Við sem þar vinnum erum
sífellt að leita að leiðum til að koma í veg fyrir
tafir af völdum fyrirtækja sem sæta rannsókn.
Einnig leitum við aðferða til að hraða málum
hjá okkur að öðru leyti. Dæmi um það er að
mjög mörg mál sem við höfum skoðað frá
hruni hefjast á forathugun. Slík forathugun
gefur okkur færi á að leggja fyrsta mat á málið
og forgangsraða því áður en lengri máls-
meðferð hefst. Í mörgum tilvikum enda mál
eftir forathugun með tilmælum eða viðvör-
unum til fyrirtækja sem kvartað er yfir.
Barnið og brunnurinn
Við í Samkeppniseftirlitinu deilum líka
áhuga á fyrirbyggjandi leiðbeiningum með
iðnaðar- og viðskiptaráðherra. Ragnheiður El-
ín Árnadóttir vék að þessu hlutverki Sam-
keppniseftirlitsins í sínu ávarpi. Eftirlitið hef-
ur síðustu ár lagt sig eftir þessu með ýmsum
hætti. Heimasíðan, fésbókin, tvítið, ráðstefnur,
leiðbeiningafundir og stuttmyndagerð eru
dæmi um þetta. Síðustu mánuði hefur Sam-
keppniseftirlitið boðið stjórnendum fyrirtækja
á námskeið um bannreglur samkeppnislaga.
Ákvarðanir og álit fela líka í sér mikla leiðbein-
ingu. En betur má ef duga skal og á næstunni
mun eftirlitið setja fram aðgerðaráætlun um
þetta.
Að ausa Atlantshafið
Vandinn er sá að aðgerðir á þessu sviði líkj-
ast pínulítið því að ausa Atlantshafið, einkum
þegar horft er til fjárveitinga í málaflokkinn.
Mér er til efs að margir geri sér grein fyrir því
hversu mikil eftirspurn er eftir afnámi sam-
keppnishindrana á Íslandi í dag. Þess vegna
munum við, þessar 24 manneskjur sem störf-
um í Samkeppniseftirlitinu, aldrei standa und-
ir ýtrustu væntingum ykkar hinna, þótt ýmsu
verði komið í verk. Verkefnið er einfaldlega
það stórt í samanburði við fjárveitingarnar.
Beittar tennur
Umræðan á vettvangi Félags atvinnurek-
enda gefur vonir um að samtök í atvinnulífinu,
Samkeppniseftirlitið og önnur stjórnvöld geti
tekið höndum saman með það að markmiði að
efla samkeppni á Íslandi. Þar geta allir lagt
hönd á plóg. Samtök í atvinnulífinu geta skap-
að aga á sínum vettvangi með því að líða ekki
samkeppnislagabrot í sínum röðum og stjórn-
völd geta innleitt hugarfar samkeppni sín á
meðal.
Og Samkeppniseftirlitið á að vera fljótt, leið-
beinandi og vel tennt. Mikilvægasta skylda
þess er að skapa varnaðaráhrif með því að
uppræta brot fyrirtækja og hindranir opin-
berra aðila með sektum og annarri íhlutun.
Brot á samkeppnislögum er m.a. aðferð fyrir-
tækja til þess að koma tjóni hrunsins yfir á við-
skiptavini sína og þar með neytendur. Við
megum aldrei falla í þá gryfju að sýna slíkri
rányrkju skilning eða linkind. Hrunið kenndi
okkur öllum að eftirlitsstofnanir eiga að hafa
beittar tennur og nota þær. Annars hlustar
enginn og allt fellur í sama farið.
Eftir Pál Gunnar Pálsson »Umræðan á vettvangi Fé-
lags atvinnurekenda gefur
vonir um að samtök í atvinnu-
lífinu og stjórnvöld geti tekið
höndum saman um að efla
samkeppni.
Páll Gunnar
Pálsson
Velferð, samkeppni og beittar tennur
Höfundur er forstjóri Samkeppniseftirlitsins.