Morgunblaðið - Sunnudagur - 16.02.2014, Síða 56

56 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 16.2. 2014
BÓK VIKUNNAR Ekki einhöm er ljóðabók eftir Berglindi
Gunnarsdóttur en þar er meðal annars að finna ljóð til Péturs
Pan og Joan Baez.
Bækur
KOLBRÚN BERGÞÓRSDÓTTIR
kolbrun@mbl.is
Bókin sem undanfarið hefur trónað átoppi metsölulista Eymundssonarer stórkostleg saga um hetjuskap
og þær fórnir sem fólk er reiðubúið að
færa í baráttu við hið illa. HHhH eftir
Laurent Binet í þýðingu Sigurðar Páls-
sonar er marglofuð verðlaunabók sem
hlýtur að hafa djúp áhrif á alla lesendur.
Ein af fjölmörgum hetjum bókarinnar
er Jozef Gabcík, sem hér sést mynd af,
en hann fékk það verkefni ásamt Jan
Kubiš að drepa Reinhard Heydrich,
hættulegasta mann þriðja ríkisins. Í
HHhH segir Laurent Binet frá tilræðinu
við Heydrich, aðdragandanum og eft-
irleiknum. Hann leggur sig fram við að
leita sannleikans og öll smáatriði skipta
hann máli. Hann lifir og hrærist í frásögn
sinni og lesandinn
getur ekki annað
en fylgt honum. Bi-
net tekur sterka af-
stöðu með hetjum
sögunnar, sem eru
ekki bara Gabcík
og Kubiš sem vissu
mætavel að þeir
væru að taka að sér
verkefni sem nær
engar líkur væru á
að þeir kæmust lifandi frá. Þarna eru
fleiri hetjur, fólk sem lagði líf sitt í hættu
til að aðstoða og vernda þessa menn, og
eins og höfundur segir sjálfur bendir
ekkert til þess að þessir sömu ein-
staklingar hafi séð efir því. Bókin er saga
um hetjudáðir venjulegs fólks sem reis
yfir ömurlegar aðstæður, horfðist í augu
við hættuna og tók ákvörðun sem því
fannst vera siðferðilega rétt. En þar sem
eru hetjur eru líka svikarar sem eru til-
búnir að framselja félaga sína fyrir silf-
urpeninga. Þannig var einnig í Prag árið
1942. Og hefnd nasista var ægileg.
Það er stigvaxandi spenna í þessari
stórmerkilegu bók þar sem höfundur
fylgir staðreyndum málsins og tekur
sterka afstöðu og leyfir sér að sýna til-
finningar og einmitt það á þátt í því að
gera bókina svo sérstaka. Binet veit að
hann er að segja sögu sem hljómar ótrú-
lega en er sönn. Hann hyllir hetjur sem
færðu fórnir og fordæmir þá sem tóku af-
stöðu með illskunni eða gerðu sig seka
um ófyrirgefanlega heimsku.
Það er örugglega of oft sagt að bók sé
ógleymanleg, en það er sannarlega ekki
ofmælt þegar þessi bók á í hlut. Ekki
missa af henni.
Orðanna hljóðan
ÓGLEYM-
ANLEG
BÓK
Jozef Gabcík
H
inn árlegi og sívinsæli Bóka-
markaður Félags íslenskra
bókaútgefenda hefst föstu-
daginn 21. febrúar og stend-
ur til 9. mars. Undanfarin ár
hefur bókamarkaðurinn verið í Perlunni en
nú er hann haldinn í nýju húsnæði. Bryndís
Loftsdóttir er framkvæmdastjóri markaðar-
ins í ár. „Við erum að flytja á þjóðarleikvang
Íslendinga, Laugardalsvöll, og komum okkur
þar fyrir undir nýju stúkunni í frábæru hús-
næði sem er mjög rúmgott þannig að það fer
vel um bækurnar og fleiri titlar munu vænt-
anlega komast að,“ segir Bryndís. „Þetta er
líka þægilegt rými fyrir viðskiptavini Bóka-
markaðarins, salurinn er allur miklu stærri
og rúmbetri en var í Perlunni og bílastæði
fleiri. Þarna verður einnig rekið kaffihús með
áherslu á íslenskt þjóðlegt kaffimeðlæti,
kleinur, vöfflur, jólakökur og tertur svo eitt-
hvað sé nefnt. Þannig geta þeir sem hafa
vanist því að fara á kaffihúsið í Perlunni um
leið og þeir kaupa bækur haldið þeim sið
áfram. Ég er sannfærð um að þetta húsnæði
hentar frábærlega fyrir markaðinn.“
Spurð um úrval bóka segir Bryndís: „Þeg-
ar bókamarkaðurinn var fyrst haldinn árið
1952 í Listamannaskálanum við Austurvöll
voru Reykvíkingar harla glaðir yfir úrvali
bóka sem þar voru á boðstólum, þeir höfðu
aldrei séð jafnmarga titla samankomna á
söluborðum en þeir voru um 700. Nú eru titl-
arnir 15-20 þúsund þegar allt er talið, og þá
tel ég með þær bækur sem Ari Gísli Braga-
son fornbókasali verður með, en hann verður
með sérstakt pláss fyrir gamlar bækur og
þar á meðal eru ýmsir dýrgripir sem eru
löngu uppseldir en fólk getur nú nælt sér í.
Á bókamarkaðnum verða nýjar bækur sem
komu út fyrir jól í bland við eldri bækur. Að
venju er mikið af barnabókum á markaðnum
og þær hafa alltaf verið mjög vinsælar og
mikið keyptar. Einnig er þar þó nokkuð af
tímaritum og krossgátublöðum en útgefendur
tímarita setja nokkur þeirra saman í pakka
og verðið er mjög hagstætt. Þarna verður
líka gott úrval hljóðbóka auk hefðbundins úr-
vals af skáldverkum, fræðibókum, ævisögum,
ljóðabókum, matreiðslubókum og hvers kyns
handbókum. Eins og undanfarin ár eiga allir
að geta fundið eitthvað við sitt hæfi á mark-
aðnum.“
Bókamarkaðurinn hefur ætíð verið fjölsótt-
ur og svo verður örugglega einnig þetta árið.
„Fólk er byrjað að hringja í skrifstofu Félags
íslenskra bókaútgefenda og spyrja hvenær
markaðurinn byrji,“ segir Bryndís. Hún segir
að markaðurinn skipti máli fyrir bókaútgef-
endur. „Þarna ná þeir að losa um bókalager-
inn sinn og fá inn fjármuni til að halda áfram
útgáfu. Ein ástæða þess að svo mikil gróska
er orðin í útgáfu nýrra bóka allan ársins
hring er að eftir markaðinn geta útgefendur
farið að prenta bækur sem koma út í vor-
byrjun eða í kringum dag bókarinnar sem er
23. apríl, en þá er mikil útgáfa í gangi.
Rekstur bókamarkaðarins hefur líka staðið
undir mörgum góðum málefnum sem Félag
íslenskra bókaútgefenda hefur komið að. Þar
er nærtækast að nefna Íslensku bókmennta-
verðlaunin en þau eru nú veitt í þremur
flokkum og nemur heildarverðlaunaféð þrem-
ur milljónum króna. Félagið styrkir einnig
ýmsa viðburði eins og Upplestrarkeppni
grunnskólanna og Bókmenntahátíðina auk
þess sem Bókatíðindin koma árlega út á veg-
um félagsins.
Bryndís var lengi vörustjóri íslenskra bóka
hjá Eymundsson en er nú starfsmaður hjá
Félagi íslenskra bókaútgefenda. Hún segist
aldrei verða leið á bókum. „Ég hef starfað í
bókabransanum í tuttugu ár og mér finnst
vinnan alltaf jafnspennandi enda er ég stöð-
ugt að sjá eitthvað nýtt og áhugavert. Mik-
ilvægasta verkefnið framundan er að auka
áhuga yngri kynslóðarinnar á lestri og þá er
mikilvægt að við sem eldri erum séum þeim
góðar fyrirmyndir og að þau sjái okkur til
dæmis setjast niður í hálftíma eftir vinnu og
gefa okkur stund til lesturs.“
BÓKAMARKAÐURINN VERÐUR HALDINN UNDIR NÝJU STÚKUNNI Á LAUGARDALSVELLI
Bækur fyrir alla
Bryndís Loftsdóttir með Bókakarlinn fyrir framan stúkuna í Laugardalnum þar sem markaðurinn
verður haldinn. Milli 15 og 20 þúsund bókartitlar verða á markaðnum.
Morgunblaðið/Kristinn
BÓKAMARKAÐURINN HEFST Í
NÆSTU VIKU Í NÝJU HÚSNÆÐI.
BRYNDÍS LOFTSDÓTTIR ER FRAM-
KVÆMDASTJÓRI MARKAÐARINS
OG SEGIR NÝJA HÚSNÆÐIÐ
HENTA FRÁBÆRLEGA.
Sem barn var ég gjarnan sendur í sveit á sumrin. Á kvöldin og ef það
rigndi var helsta afþreying mín að lesa bækur. Þar kynntist ég bókum
Ármanns Kr. Einarsonar um Árna í Hraunkoti og Olla ofvita og
ég man hvað mér þóttu þetta stórkostlegar sögur
með litríkum karakterum. Í sveitinni las ég einnig
margar Enid Blyton-bækur.
Annars var bókakostur sveitabæja ærið misjafn. Á
einum bænum voru ekki margar bækur, svo ég kláraði
fljótt þær sem mér fannst vert að lesa. Eftir það var
helsta lesefnið Bændablaðið og Búnaðarblaðið
Freyr. Þar skoðaði ég auglýsingar um heyvinnuvélar
og dráttarvélar og las um kynbótanaut. Þegar sæðing-
armaðurinn kom í heimsókn hafði ég að sjálfsögðu
myndað mér skoðun á því úr hvaða nauti heppilegasta sæðið væri og
þuldi upp nöfn, númer og uppruna þessara kostagripa og veitti góð ráð.
Þegar ég komst á menntaskólaaldur var ég óheppilega staddur á
miðju leiðinlegasta tímabili íslenskrar bókmenntasögu, raunsæistíma-
bilinu. Þá var gott að geta hallað sér að gömlu íslensku höfundunum
Þórbergi og Halldóri Laxness, þar stendur Sjálfstætt fólk upp úr.
Ég þakka skólakerfinu fyrir að hafa kynnst Íslendingasögunum á
þessum tíma.
Það var mér alger himnasending eftir raunsæistímabilið að komast yf-
ir 100 ára einsemd Gabriels García Marquez og Hús andanna
eftir Isabel Allende og kynnast töfraraunsæinu.
Sú klassíska bók sem hvað mest áhrif hefur haft á mig er Glæpur og
refsing, þar rann upp fyrir mér að hafi menn einhverja samvisku er lík-
legt að þeir refsi sjálfum sér grimmilega fremji þeir glæp og því sé góð
breytni hið eina rétta.
Í seinni tíð hefur Jón Kalman heillað mig mest af íslenskum höf-
undum og af mörgum frábærum bókum er Sumarljós og svo kemur
nóttin í mestu uppáhaldi.
Í UPPÁHALDI
ÓLAFUR KRISTJÁNSSON
VIÐSKIPTAFRÆÐINGUR
Ólafur Kristjánsson les mikið og er aðdáandi bóka Jóns Kalmans Stef-
ánssonar og á sér uppáhaldsbók eftir hann.
Morgunblaðið/Rósa Braga
Ármann Kr.
Einarsson