Morgunblaðið - 11.03.2014, Qupperneq 38

38 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 11. MARS 2014
Morgunblaðið/Golli
Tveir fjórðu Steinar Sigurðarson og
Kári Árnason eru í kvartettinum.
Á djasskvöldi Kex hostels í kvöld,
þriðjudagskvöld, kemur fram
hljómsveitin Q56. Hana skipa þeir
Kári Árnason á trommur, Steinar
Sigurðarson á saxófón, Andrés Þór
Gunnlaugsson á gítar og Þor-
grímur Jónsson á kontrabassa.
Frá stofnun sveitarinnar hefur
efnisskrá hennar tengst saxófón-
leikurunum Wayne Shorter og Joe
Henderson. Fleiri áhrifavöldum
hefur verið gert hátt undir höfði,
þar á meðal John Coltrane, Joshua
Redman og Joe Farrell. Á tónleik-
unum hyggjast félagarnir í Q56
hylla alla þessa mætu listamenn.
Flutningurinn hefst kl. 20.30 og
stendur í um tvær klukkustundir,
með hléi. Kex hostel er á Skúlagötu
28.
Kvartettinn
Q56 á Kex
Síðumúla 11, Sími 5686899, netfang vfs@vfs.is, 108 Reykjavík. www.vfs.is
RAFMAGNSVERKFÆRI FAGMANNSINS
Kristinn Ingi Jónsson
kij@mbl.is
„Ég vissi hver Hallgrímur Péturs-
son var og þekkti auðvitað Hall-
grímskirkjuna og Passíusálmana, en
áhugi minn vaknaði ekki fyrr en ein
besta vinkona mín, Guðrún Ás-
mundsdóttir, sagði mér frá sögu
hans,“ segir óperusöngkonan Alex-
andra Chernyshova í samtali við
Morgunblaðið.
Alexandra hefur samið sína fyrstu
óperu í fullri lengd, Skáldið og bisk-
upsdóttirin, og verður hún frumflutt
hinn 11. apríl í Hallgrímskirkju í
Saurbæ í Hvalfirði. Verkið fjallar
um vináttu Ragnheiðar Brynjólfs-
dóttur, dóttur Brynjólfs Sveinssonar
biskups, og Hallgríms Péturssonar,
prests og sálmaskálds. Alexandra,
sem fæddist og ólst upp í Úkraínu en
flutti hingað til lands árið 2003, sem-
ur alla tónlistina í verkinu en hand-
ritið skrifar Guðrún Ásmundsdóttir
leikkona.
Alexandra segir að hugmyndin að
verkinu hafi kviknað fyrir þremur
árum, þegar hún var í meistaranámi
í nýsköpun í tónlist við Listaháskóla
Íslands.
„Mig langaði að skrifa óperu og
fór þess vegna að leita að einhverri
lifandi og einstakri sögu. Ég heyrði í
vinum mínum en ein besta vinkona
mín, Guðrún, er einmitt svo góður
sögumaður. Hún sagði mér margar
sögur en þessi saga, um Ragnheiði
og Hallgrím, hreif mig mjög og ég
gat ekki hætt að hugsa um hana.“
Alexandra hafði heyrt sögunnar get-
ið en aldrei gefið henni neinn sér-
stakan gaum fyrr en Guðrún sagði
henni frá henni.
„Hún er sérfræðingur í þessum
málum,“ segir Alexandra kímin.
Kynntust fyrir tíu árum
Samstarf þeirra vinkvenna nær
nokkur ár aftur í tímann en Alex-
andra segir að þær hafi kynnst fyrir
um tíu árum. Guðrún hafi síðan þá
leikstýrt nokkrum óperum sem
Ópera Skagafjarðar, sem Alexandra
stofnaði, setti upp og þá hafi Alex-
andra jafnframt komið fram í mörg-
um verkefnum Guðrúnar.
Að sögn Alexöndru fjallar óperan
um ást, vináttu og samfélagið á
sautjándu öldinni og dregur hún
fram áðurnefnda vináttu Ragnheið-
ar og Hallgríms.
„Ég fann hvað Hallgrímur hafði
mikil áhrif á líf hennar þegar ég
skrifaði óperuna, hvað hann auðgaði
líf hennar. Hann færði henni til
dæmis gjafir þegar hún var lítil,
samdi handa henni ljóð og gaf henni
loks Passíusálmana. Þegar hún varð
ástfangin af Daða Halldórssyni
sagði hún Hallgrími það fyrst. Hún
fór ekki til mömmu sinnar eða
pabba, heldur Hallgríms vinar síns,“
útskýrir hún.
Hún segir að verkið verði flutt í
Hallgrímskirkju í Saurbæ í Hval-
firði. „Sagan tengist kirkjunni því
þar þjónaði Hallgrímur sem prestur
í átján ár og mér finnst hún líka vera
flottur staður til að frumsýna verk-
ið.“
Athygli vekur að ópera Gunnars
Þórðarsonar, Ragnheiður, sem
frumsýnd var í Hörpu fyrir
helgi, fjallar einnig um
sögu Ragnheiðar bisk-
upsdóttur. Alexandra
bendir þó á að verkin
séu ansi ólík. Nálgunin
við áhorfendur sé til
dæmis önnur í
hennar verki og
tónlistin öðruvísi.
Semur óperu um Hall-
grím og biskupsdótturina
 Alexandra Chernyshova heillaðist af örlagasögu Ragnheiðar Brynjólfsdóttur
Ljósmynd/Jón Hilmarsson
Vinkonur Samstarf þeirra Guðrúnar Ásmundsdóttur og Alexöndru Chernyshovu nær nokkur ár aftur í tímann.
Alexandra Chernyshova semur alla tónlistina í óperunni Skáldinu og
biskupsdótturinni en Guðrún Ásmundsdóttir skrifar handritið. Ljóð-
skáldið Rúnar Kristjánsson var fenginn til að semja ljóð við textana en
einnig eru notuð ljóð eftir Hallgrím Pétursson, Brynjólf Sveinsson bisk-
up, Guðnýju frá Klömbrum og Daða Halldórsson, að sögn Alex-
öndru.
Eiríkur Hreinn Helgason fer með hlutverk Hallgríms Péturssonar,
Kristján Jóhannsson með hlutverk Brynjólfs biskups og túlkar
Elsa Waage móður Ragnheiðar, Margréti Halldórsdóttur. Alexandra
syngur hlutverk Ragnheiðar og Egill Árni Pálsson hlutverk Daða
Halldórssonar, biskupsþjónsins sem átti barn með Ragnheiði.
Verkið verður frumsýnt hinn 11. apríl næstkomandi, einmitt
á 400 ára afmælisári Hallgríms Péturssonar. Þá er ennfremur
fyrirhugað að gefa út efni frá óperunni á diski í júní, en
Alexandra segir að farið verði í hljóðver í byrjun aprílmán-
aðar. „Ég er alveg handviss um að sagan mun heilla fólk
upp úr skónum og tónlistin vekja aðdáun,“ segir hún.
Lögin verða gefin út á diski
ÓPERA FRUMSÝND Á 400 ÁRA AFMÆLISÁRI HALLGRÍMS
Hallgríms-
kirkja í
Saurbæ.
Heimspekispjall
verður í Hann-
esarholti, Grund-
arstíg 10, í kvöld,
þriðjudagskvöld,
og hefst klukkan
20. Rætt verður
um vanda ís-
lensks lýðræðis,
starfsvenjur,
kosningaloforð
og þjóðaratkvæðagreiðslur. Stuttar
framsögur flytja Vilhjálmur Árna-
son, prófessor í heimspeki, Gunnar
Helgi Kristinsson, prófessor í
stjórnmálafræði, Salvör Nordal,
forstöðumaður Siðfræðistofnunar,
og Þorbjörn Broddason, prófessor
emeritus í fjölmiðlafræði.
Efnt er til þessa opna umræðu-
fundar í tengslum við að enn hafa
vaknað spurningar um vandamál
og styrkleika beins lýðræðis í ís-
lensku samfélagi. Spurt er hvort
stjórnmálamönnum beri að hlusta á
vilja kjósenda og hvaða máli loforð
gefin í aðdraganda kosninga skipti
eftir að ríkisstjórn hefur verið
mynduð. Siðfræðistofnun hefur
undanfarin ár unnið að þverfaglegu
rannsóknarverkefni um einkenni á
íslensku lýðræði og stendur starfs-
hópurinn að fundinum.
Rætt um
lýðræði
Salvör Nordal