Morgunblaðið - Sunnudagur - 06.04.2014, Qupperneq 44

Fjármál
heimilanna *
Lífsstílsvefurinn Lifehacker segir hægt að
spara í matarinnkaupunum með því að versla
á réttum tíma dags og á réttum degi vik-
unnar. Er sniðugast að kaupa inn á kvöldin en
þá eiga stórmarkaðir það til að lækka verðið
á ferskvöru sem er að renna út, s.s. brauð-
meti og kjöti. Miðvikudagur á svo, a.m.k.
vestanhafs, að vera sá dagur vikunnar sem
flest tilboð eru í gildi.
Besti tíminn til að kaupa í matinn
Jóna Valborg er annar höfunda Bros-
bókarinnar; barnabókar sem hugsuð er
fyrir alla þá sem hafa einhvern tímann farið
í fýlu. Lokaritgerð í meistaranámi í
mannauðsstjórnun á hug hennar allan
þessar vikurnar enda fyrirhuguð útskrift í
sumar.
Hvað eruð þið mörg í heimili?
Við erum fimm. Ég, eiginmaður minn Vil-
hjálmur og börnin þrjú, Garpur, Viktor
og Vera. Börnin biðja reglulega um gælu-
dýr (þau eru hætt að biðja um barn), en
þar sem ég er hrædd við dýr (þrátt fyrir
að vera orðin fertug) þá verður þeim
varla að ósk sinni.
Hvað áttu alltaf til í ísskápnum?
Jógúrt, ávaxtasafa og spínat. Morgunkorn
fyrir börnin.
Hvað fer fjölskyldan með í mat
og hreinlætisvörur á viku?
Um 40-45 þúsund kr.
Hvar kaupirðu helst inn?
Ég fer oftast í Bónus en í Fjarðarkaup
þegar mig langar í eitthvað gott úr kjöt-
borðinu eða grænmetis- og ávaxtadeild-
inni.
Hvað freistar helst í matvöru-
búðinni?
Góður fiskur eins og lax, jógúrt og litrík-
ir ávextir.
Hvernig sparar þú í heim-
ilishaldinu?
Með því að fara með innkaupamiða í
búðina. Ég kaupi þá bara það sem vant-
ar.
Hvað vantar helst á heimilið?
Herbergi fyrir elsta barnið, en þeir bræð-
ur deila saman herbergi. Ég hef lofað
Garpi mínum sérherbergi áður en hann
fermist. Þá förum við í framkvæmdir.
Eyðir þú í sparnað?
Ekki eins og er. Vonandi hef ég tök á því
þegar ég hef lokið námi.
Skothelt sparnaðarráð?
Á stóru heimili stoppar maturinn stutt í ís-
skápnum. Börnin eru að stækka og þurfa
sitt. Yngri strákurinn minn æfir fótbolta og
hann er sísvangur. Þá finnst mér stundum
gott að skella í hafragraut. Til að bragð-
bæta grautinn og hressa upp á litinn má
bera hann fram með ferskum eða frosn-
um ávöxtum, appelsínum og kókosmjöli,
jafnvel eplamauki. Það kætir börnin.
JÓNA VALBORG ÁRNADÓTTIR
Vantar aukaherbergi
Jóna hefur lofað elsta syninum nýju herbergi fyrir fermingu.
Það gerir sálinni gott að hjálpa
öðrum og leggja sitt af mörkum til
að gera heiminn að betri stað. Eru
sumir fjármálaráðgjafar meira að
segja á því að sá siður að styrkja
góð málefni regulega sé til þess
fallinn að stuðla að bættum fjár-
hag.
En hvað á að gera ef engar af-
gangs krónur eru eftir á banka-
reikningnum?
Jú; það er hægt að gefa án þess
að það kosti krónu, ef keypt er inn
með réttum hætti.
Gott dæmi um þetta er Amazon
Smile, verslunargátt hjá Amazon
sem góðgerðarfélög geta tengst.
Með því að rata réttu leiðina inn í
netverslunina og byrja kaupin á
smile.amazon.com, er hægt að
tryggja að 0,5% af kaupverðinu fari
til góðgerðarstarfs.
Annað gott ráð er að kaupa
rausnarlega þegar skólakrakkar og
íþróttafélög standa fyrir söfnunum.
Verðið er oft gott á rækjunum og
klósettpappírnum og um leið verið
að styðja gott málefni.
púkinn
Aura-
Góðverk sem
kosta ekkert
E
r það ekki merkilegt hvað
hátekjufólk á stundum í
miklu basli fjárhagslega?
Árstekjurnar eru jafnvel
komnar upp í átta stafa tölu en
samt virðist lítið sem ekkert vera
eftir af peningum undir lok mán-
aðarins. Ef tekjurnar hækka þá
aukast bara útgjöldin og lífinu er
alltaf lifað frá einum launaseðli til
þess næsta.
Fjármálaspekingurinn Mr. Mo-
ney Moustache, eða Pete eins og
hann heitir réttu nafni, fjallar um
þessi mál í nýlegri grein á vinsæl-
um vef sínum. Fjármálasíða Sunnu-
dagsblaðsins hefur fjallað áður um
Pete en honum tókst að haga lífs-
stíl sínum og fjárhag þannig að
hann gat hætt að vinna þrítugur.
Í þetta skiptið eru honum hug-
leiknir allir auðmennirnir sem aldr-
ei virsðat eiga neina peninga af-
lögu. Þeir hafa komið sér í þannig
aðstæður að ekkert má út af
bregða: ef markaðurinn hikstar,
makinn ákveður að pakka saman
og fara, eða heilsan bregst, þá
hrynur spilaborgin öll um leið.
Duglegt, vel menntað og hæfi-
leikaríkt fólk sem ætti að vera á
grænni grein gengur sjálfviljugt í
fjárhagslega gildru sem vel á að
vera hægt að forðast.
Gera eins og vinirnir
Vandinn liggur, eins og lesendur
eflaust grunar, í því að fólk gleym-
ir sér í lífsgæðakapphlaupinu.
Þannig getur það oft verið raun-
in með þá sem ná miklum árangri
á framabraut að þeir eru um-
kringdir fólki af sömu gerð, og allir
með sand af seðlum. Er nánast
óhjákvæmilegt að taka upp á því
að bera lífsstíl sinn saman við lífs-
stíl vina og kollega. Það gengur
ekki að eiga ekki skíðakofa ef
gömlu bekkjarfélagarnir eiga allir
sumarbústað. Það er jú ekki eins
og launin dugi ekki fyrir kaup-
unum. Eða hvað á það að þýða að
aka um á praktiskum VW Golf
þegar vinnufélagarnir aka allir
Land Rover og Porsche? Launin
ættu alveg að duga fyrir afborg-
ununum.
Alltaf hægt að eyða meira
Pete bendir á að þannig sé enginn
skortur á nýjum lúxus til að eyða í
og upplifa. Ef launin skyldu tvö-
faldast þá einfaldlega tvöfaldast út-
gjöldin, því alltaf er hægt að bæta
við: dýrara sumarleyfi á dýrara
hóteli; dýrari bíll, dýrara vín með
matnum á dýrari veitingastað.
Ekki aðeins getur þessi hegðun
sett fólk í mikla fjárhagslega hættu
heldur líka, að mati Pete, dregið
athyglina frá því sem raunverulega
skiptir máli í lífinu. Öll orkan fer í
að afla meiri og meiri tekna á
kostnað t.d. gæðatíma með fjöl-
skyldunni. Öll streitan og erfiðið
tekur vitaskuld líka stóran toll,
bæði líkamlega og andlega, og á
endanum getur það gerst að fólk
hleypur á vegg, og ræður ekki við
meira.
En hvað er þá til ráða? Tekj-
urnar mega jú ekki minnka því fyr-
irvinnan og fjölskyldan öll er búin
að venjast miklum útgjöldum.
Ertu ríkur fátæklingur?
Hvernig má forðast að lenda í
þessum aðstæðum, helst áður en
peningarnir byrja að rúlla inn?
Pete segir rétt að athuga fyrst
hvort peningarnir eru í reynd þeg-
ar byrjaðir að streyma inn. Hann
nefnir til viðmiðunar að ein-
staklingur undir fertugu með jafn-
gildi 8-9 milljóna króna í árslaun sé
þegar kominn í hóp hátekjufólks,
og eigi þá þegar að geta búið þann-
ig um hnútana að ríflegur afgangur
sitji eftir hvern mánuð, og fari í að
leggja grunninn að fjárhagslega
öruggri framtíð.
Þeir sem enn eru á leiðinni á
toppinn ættu svo að reyna að
kunna að meta það sem þeir hafa,
og kunna að segja „nei“ við sjálfan
sig og sína nánustu. Ef fjölskyldan
hefur þak yfir höfuðið og eldhús
fullt af mat þá þarf ekki mikið
meira til að byrja að lifa mjög gef-
andi lífi. Verður að muna að alllt
sem bætist við umfram grunnþarf-
irnar hefur sinn fórnarkostnað.
Valið getur í raun staðið á milli
stærri jeppa eða flottari eldhús-
innréttingar annars vegar, og hins
vegar minni frítíma til að verja
með okkar nánustu og rýrari vara-
sjóðs fyrir magrari ár.
Listin er að kunna að segja „nei“
þegar við höfum þegar alveg nóg.
SUMIR HAFA TÝNST Í LÍFSGÆÐAKAPPHLAUPINU
Ertu tilbúin(n) til
að verða rík(ur)?
FJÖLDI FÓLKS ER MEÐ FÍNAR TEKJUR EN Á SAMT Í ENDALAUSUM FJÁRHAGSVANDRÆÐUM. SKIPTIR RÉTTA HUGARFARIÐ
OG BETRI FORGANGSRÖÐUN KANNSKI MEIRA MÁLI EN HVERSU STÓR LAUNASEÐILLINN ER?
Ásgeir Ingvarsson ai@mbl.is
Freistingarnar eru víða í lífinu og auðvelt að eyða peningum þegar maður
eignast þá. Dýrir eðalvagnar í röð á bílastæði.
Morgunblaðið/Frikki