Morgunblaðið - 09.05.2014, Qupperneq 26

26 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 9. MAÍ 2014
Í Morgunblaðinu 26.
apríl sl. er birt athygl-
isverð grein um áfeng-
isbölið eftir Styrmi
Gunnarsson, fv. rit-
stjóra Morgunblaðs-
ins. Um leið og ég flyt
Styrmi þakkir fyrir
hans góðu grein er
einkum þakkarverð sú
áhersla, sem hann
leggur á þann vanda,
sem börn alkóhólista þurfa að búa við
með eftirtöldum orðum: „Einn þeirra
þjóðfélagshópa, sem verða illa fyrir
barðinu á því böli, sem fylgir áfengi,
eru börn alkóhólista. Og þau eru
mörg, bæði á barns- og unglingsaldri
en líka fullorðinsaldri. Sá sem hefur
alist upp í umhverfi, sem þrúgað var
af ofneyslu áfengis ber þess merki
alla ævi og skilar þeim áhrifum frá
sér til næstu kynslóða“.
Samkvæmt 3. mgr. 76. gr. stjórn-
arskrárinnar skal börnum tryggð í
lögum sú vernd og umönnun, sem
velferð þeirra krefst. Þetta ákvæði er
ítrekað í 1. gr. barnaverndarlaga og
er þar jafnframt tekið fram að for-
eldrum beri að búa börnum sínum
viðunandi uppeldisaðstæður og gæta
velfarnaðar þeirra í hvívetna. Ljóst
er að réttarvernd þessi gagnvart
börnum er brotin í stórum stíl á Ís-
landi, þegar þau njóta engrar vernd-
ar gagnvart áfengismengun á þeirra
heimili.
Þá er í ávarpi um baráttu gegn
áfengisbölinu, sem mörg hundruð Ís-
lendingar úr öllum stéttum birtu í
Morgunblaðinu í nóvember 1979 vak-
in athygli á því, „hvílíkt böl neysla
vímuefna og þá einkum áfengis er
þjóðinni og hve miklum þjáningum
það veldur börnum“ eins og stendur í
ávarpinu.
Viðhorf til áfengis þurfa að
breytast
Áfengisnotkun hefur stórlega auk-
ist á síðustu árum og þá einkum eftir
að bjórbanninu var aflétt 1989. Þann-
ig sýnir skoðanakönnun, að aðeins
3% kvenna hafna allri áfengisneyslu.
Þá er talið að um 20. þús. börn líði
þjáningar af völdum áfengis á sínum
heimilum og að 300 manns bíði nú
meðferðar á Vogi.
Drykkjutískan er
helsta smitleið víndýrk-
unar og sú gildra sem
mest veiðir í klær Bakk-
usar. Hún er oftast or-
sakavaldur þess, að
ungt fólk byrjar að
drekka áfengi hvort sem
það heitir bjór, léttvín
eða eitthvað annað. Það
er því brýnt velferð-
armál að fólk taki til
endurskoðunar viðhorf
sín til áfengis og finni til
ábyrgðarkenndar í þeim efnum.
Þeir sem í alvöru vilja leggja sitt af
mörkum í baráttunni gegn áfeng-
isbölinu og öðrum fíkniefnum gera
það áhrifaríkast með því að sína gott
fordæmi. Það væri því til mikils sóma
fyrir forystumenn ríkis og sveitarfé-
laga að verða hér öðrum til fyr-
irmyndar og afnema vínveitingar á
vegum hins opinbera.
Búið er að koma á víðtæku banni
gegn tóbaksreykingum en hvers
vegna þarf annað að gilda um áfeng-
ið, þetta hættulega eiturlyf, sem
veldur margfalt meira tjóni en
tóbakið og oft ólýsanlegu böli.
Besta heilræðið
„Eina öryggið gegn vanda áfengis
er að neyta þess aldrei,“ sagði Egg-
ert G. Þorsteinsson, fv. þingmaður og
ráðherra, en hann var einn af frum-
kvöðlum að stofnun SÁÁ. Þetta eru
varnaðarorð, sem öllum foreldrum er
hollt að gefa börnum sínum og eitt
besta heilræði og veganesti sem
hægt er að fá á lífsleiðinni.
Bindindi er á meðal þeirra lykil-
atriða, sem stuðla að hamingjusömu
lífi eins og vitnisburðir þeirra, sem
losnað hafa úr klóm Bakkusar sanna
best.
Aldrei skulum við gleyma ummæl-
um hins heimsþekkta mannvinar, Al-
berts Schweitzers, sem sagði:
„Áfengið er mesti óvinur mannsins
trúarlega og siðferðilega séð“.
Þakkir til Styrmis
Eftir Árna
Gunnlaugsson
Árni Gunnlaugsson
» Bindindi er á meðal
þeirra lykilatriða,
sem stuðla að
hamingjusömu lífi.
Höfundur er hæstaréttarlögmaður.
Það er mér og mínum
flokki til mikilla von-
brigða að ríkisstjórn og
Alþingi hafi alls ekki
tekið á aðsteðjandi hætt-
um og vanda lands og
þjóðar eins og efni
standa til og þörf er á.
Vandinn er margur en
úrgreiðanlegur ef menn
færu eins afgerandi að
og Hægri-grænir mæla
með. Má nefna dæmi
þar um og þá t.d. enn og aftur skyn-
semina í og aðferðina til þess að koma
þúsundum þurfandi heimila aftur til
lífs og þar með þátttöku í efnahagslíf-
inu sem ekki mun verða með hinu fyr-
irhugaða flugulíkissmælki án raun-
leiðréttingar, aðferð sem ekki hefði
sent kostnaðinn í óþarfa til fátækra,
þ.e. ríkissjóðs og skattgreiðenda; um
afnám verðtryggingarinnar sem ein-
göngu viðheldur vandamálunum; um
mikilvægi þess og hvernig ná megi
fljótt til stórfjár þrotabúanna og
aflandskrónueigenda og
bægja yfirvofandi gjald-
eyrisskorti frá, afnema
gjaldeyrishöftin og ná
stöðugleika. Það hefur
a.m.k. ekki enn verið
tekið tillit til hugmynda
okkar þó að enginn hafi
getað bent á villur í þeim
eða komið með betur
virkandi hugmyndir og
því er sem er og vænt-
anlega fer sem fer, því
miður fyrir allt og alla.
Hugmyndaskortur
Fyrir utan það sem Hægri-grænir
hafa bent á þá hefur gagnrýnin á
stjórnina að mestu komið frá vinstri
en stjórnarandstaðan hefur ekki sýnt
sig vera með neitt og hvað þá prakt-
ískar tillögur um hvað gera þurfi eða
hvernig eigi að takast á við hin graf-
alvarlegustu mál, en það má vissulega
engan tíma missa vegna þeirra. Ég
get í hreinskilni ekki annað en óttast
um afdrif okkar á meðan hug-
myndafátækt, getu- og þorleysi ríkir
svo víða.
Fugl í skógi
Þeir sem telja að það að ganga í
ESB muni leysa alla hluti hafa sem
von er ekki getað rökstutt hvernig það
leysti vandamálin og verkefnin sem
ráða þarf strax til lykta eða þá yfirhöf-
uð. Viðkomandi leyfa sér þannig að slá
ryki í augu fólks og hoppa yfir nauð-
synlegar aðgerðir og virðast ímynda
sér að þeir séu komnir einhver ár
fram í tímann og allt sé bara klárt.
Þeir viðurkenna ekki heldur óvissuna
og gallana sem fylgdu því að undir-
gangast vald hins síbreytilega ESB
sem við svo hefðum lítil áhrif á eða
hvernig þróaðist. Það er því óábyrgt
að tefla þeirri ofureinfölduðu blind-
hugmynd fram til jafns við afgerandi
og afar brýnar aðgerðaáætlanir eins
og við Hægri-grænir stöndum að.
Sjálfskipaðir talsmenn
Með allri virðingu að öðru leyti þá
er það svolítið pirrandi þegar maður
eins og Benedikt Jóhannesson telur
sig vera sérstakan talsmann hægri-
manna og jafnvel eiga hugmynda-
fræðina. Það er auðvitað út í hött en
hann er talsmaður aðeins eins máls og
hefur ekki upplýst í hverju hægri-
stefna hans felst og stuðningsfólk
hans verður að átta sig á að það að
segjast vera til hægri er teygjanlegt
og væntanlega verður það hjá honum.
Hægri-grænir eru hins vegar með al-
veg skýra hægristefnu, stefnu sjálf-
stæðis og frelsishugsjóna, libertarian-
isma, pragmaticisma og hófsama
markaðshyggju og vilja hag alþýð-
unnar sem mestan gegn ofríkisvaldi,
forsjárhyggju, ógegnsæi og órétt-
arríki auðvaldssérhagsmuna, margt
sem viðgengst innan bandalagsins
eina og við viljum ekki hér heima.
Atvinnulífið og ESB
Ísland þarf auðvitað að hafa vit á
því að hlúa að allri atvinnustarfsemi,
m.a. með einföldu og aðlaðandi laga-
og regluverki, samkeppnishæfum
sköttum og frjálsu umhverfi og ættu
það að öðru jöfnu að vera aðalbaráttu-
mál atvinnulífsins. Það er hins vegar
ekki svo auðvelt að átta sig á því hvað
vakir fyrir aðilum sem hóta núna að
fara úr landi með starfsemi sína ein-
göngu vegna fyrirhugaðrar stöðvunar
viðræðna við ESB, því ekkert hefur
breyst að öðru leyti og við erum enn
innan EES sem fyrr. Ef það er evran
sem menn sækjast sérstaklega eftir,
þá er svo margt annað hægt að gera
til þess að ná hér stöðugleika og það
væri meira að segja mjög fljótgert ef
menn opnuðu augu sín eins og marg-
bent hefur verið á. Og enn og aftur þá
er ESB og þannig fengin evra ekki
handan við hornið jafnvel þótt menn
vildu þangað inn strax á hvaða for-
sendum sem væri eða verkast vildi.
ESB er upplýst stærð eins og fyrir-
bærið er núna, en sumir ætla sér að
trúa því ekki og vilja halda viðræðum
við það áfram og reyna að fá að kíkja í
pakkann og svo eru enn aðrir, eins og
t.d. Össur Skarphéðinsson, fyrrver-
andi utanríkisráðherra, sem hafa bent
á að það var í raun ESB sjálft sem
stöðvaði viðræðurnar, annars vegar
vegna ótta við viðbrögð Íslendinga
vegna sjávarútvegsstefnu sambands-
ins og hins vegar að það hafi viljað
þvinga fram vilja sinn í makrílmálinu
áður en lengra væri haldið.
Kraftmiklar aðgerðir
það sem þarf
Það má auðvitað velta ESB áfram
fyrir sér og er í sjálfu sér ágætt ef af
öfgaleysi er að staðið og ef það byrgir
mönnum ekki sýn. Gildir einu hvort
einhver velvilji eða þá óskhyggja ráða
för, en það er hið allra alvarlegasta
mál ef menn ætla að flýja aðkallandi
vandamálin með því að halda og vona
að þetta reddist allt einhvern veginn
einhvern tímann seinna. Það finnst
mér vera mergurinn málsins eins og
sakir standa. Skynsamlegra og afger-
andi aðgerða er þörf núna sem fuglar í
skógi munu ekki hjálpa mikið til við.
Eftir Kjartan Örn
Kjartansson » Það er því óábyrgt að
tefla þeirri ofurein-
földuðu blindhugmynd
fram til jafns við afgerandi
og afar brýnar aðgerða-
áætlanir Hægri-grænna
Kjartan Örn
Kjartansson
Höfundur er fyrrverandi forstjóri og
varaformaður Hægri-grænna.
Vandamál þjóðarinnar og ESB-umræðan
MOSFELLSBAKARÍ
Háholti 13-15 Mosfellsbæ | Háaleitisbraut 58-60 Reykjavík
s. 566 6145 | mosfellsbakari.is
Ert þú búin að prófa
nýja súrdeigsbrauðið okkar?
Renndu við í Mosfellsbakarí og fáðu þér hollara brauð.
Tillaga að breytingu á deiliskipulagi
Stofnanareits, Heiðarbraut 40
Bæjarstjórn Akraness samþykkti á fundi 29. apríl 2014 að auglýsa tillögu að breytingu á
deiliskipulagi Stofnanareits, vegna lóðarinnar Heiðarbraut 40, skv. 1. mgr. 43. gr.
skipulagslaga nr. 123/2010.
Breytingin felst í að heimilt verði að breyta notkun hússins úr bókasafni í íbúðarhús.
Einnig að byggt verði við húsið þannig að nýtingarhlutfall lóðar fari úr 0,40 í 0,87.
Skilgreindur er nýr byggingarreitur á lóðinni. Byggt verður við húsið á tveimur stöðum.
Alls verða í húsinu 26 íbúðir.
Tillagan liggur frammi í þjónustuveri Akraneskaupstaðar að Stillholti 16-18, frá og með
föstudeginum 9. maí n.k. til og með 22. júní 2014 og á heimasíðu Akraneskaupstaðar
www.akranes.is.
Athugasemdir og ábendingar skulu vera skriflegar og berast í þjónustuver
Akraneskaupstaðar að Stillholti 16-18 eða á netfangið akranes@akranes.is í
síðasta lagi 22. júní 2014.
S
K
E
S
S
U
H
O
R
N
20
14