Morgunblaðið - 23.05.2014, Page 1

Morgunblaðið/Ómar
Þeir voru ekki sólahringsgamlir
ungarnir hennar Svanhildar þegar
ljósmyndari Morgunblaðsins fang-
aði fjölskylduna á mynd í Elliðaár-
dal í gærkvöldi. Þá uppskar mynda-
smiðurinn eftir að hafa beðið
þolinmóður eftir klakinu en að
kvöldi miðvikudags sat Svanhildur
sem fastast og enga unga að sjá.
Þegar ljósmyndara bar að garði í
gærmorgun hafði þó heldur betur
dregið til tíðinda, því þá faldi karl
sig í sefi með þrjá litla hnoðra á
meðan illúðlegir mávar sveimuðu
yfir. Mamma lá enn á og hélt kyrru
fyrir fram eftir degi en síðla dags
skreið fjórða afkvæmið úr eggi og
fékk fljótlega tækifæri til að
spreyta sig á vatninu.
Íbúar höfuðborgarsvæðisins bíða
eflaust margir með óþreyju eftir
því að beri til tíðinda við Bakka-
tjörn, þar sem annað ektapar freist-
ar þess að koma ungum á legg. Sást
til álftarinnar Svandísar á hreiðri
sínu við tjörnina í gær og hafði hún
félagsskap af steggnum, sem var
ekki langt undan.
Krúttklak
Svanhildar
við Elliðaár
F Ö S T U D A G U R 2 3. M A Í 2 0 1 4
Stofnað 1913  121. tölublað  102. árgangur 
FAGURGRÆNIR
FINGUR OG
GRILLMENNSKA
SÝNING Á
VERKUM
SIGURJÓNS
GARÐAR OG GRILL 48 SÍÐUR LISTASÖFN 44
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Mikil ásókn hefur verið í útgreiðslu
séreignarsparnaðar að undanförnu.
Frá áramótum hafa borist umsóknir
um útgreiðslu rúmlega 7,6 milljarða
kr. af séreignarsparnaðarreikning-
um samkvæmt upplýsingum emb-
ættis Ríkisskattstjóra.
Kröftugur vöxtur einkaneyslu
Heimild til sérstakrar útgreiðslu
séreignarlífeyrissparnaðar var
rýmkuð um seinustu áramót og
framlengd til loka þessa árs. Um-
sóknirnar um útgreiðslu á fyrstu
fimm mánuðum ársins eru mun meiri
en reiknað hafði verið með.
Í Peningamálum Seðlabankans
sem komu út í vikunni segir að vís-
bendingar séu um kröftugan vöxt
einkaneyslu í upphafi ársins. Búist
hafi verið við nokkurri aukningu út-
greiðslna séreignarlífeyrissparnaðar
á fyrsta ársfjórðungi en komið sé í
ljós að hún var umtalsvert meiri en
reiknað var með í fyrri spá Seðla-
bankans. Nemur munurinn um 2,5
milljörðum króna eða sem samsvarar
1% af ársfjórðungslegri einkaneyslu.
Framlengt á ári hverju
Launafólki var fyrst heimilað í
mars 2009 að taka út séreignar-
sparnað sinn til að mæta brýnum
fjárhagsvanda og hefur heimildin
síðan verið framlengd á hverju ári.
Samtals hefur verið sótt um úttekt
98,4 milljarða á þessu tímabili sam-
kvæmt upplýsingum Ríkisskatt-
stjóra.
Taka út 7,6 milljarða
 Umsóknir um útgreiðslu séreignarsparnaðar hafa verið mun meiri frá áramót-
um en búist var við  Heildarúttektirnar eru komnar í 98,4 milljarða frá árinu 2009
Hærri fjárhæð
» Samþykkt var á Alþingi í des-
ember að framlengja heimild til
úttektar á séreignarsparnaði til
loka þessa árs.
» Heildarfjárhæðin sem taka
má út á 15 mánuðum var hækk-
uð úr 6.250.000 kr. í níu millj. Á
mánuði má hver taka út að há-
marki 600.000 kr. fyrir skatt.
Hjúkrunarfræðingi á gjörgæslu-
deild Landspítalans láðist að tæma
loft úr kraga barkaraufarrennu þeg-
ar hann tók sjúkling úr öndunarvél
og setti talventil á rennuna 3. októ-
ber 2012. Eftir það gat sjúklingurinn
einungis andað að sér lofti en ekki
frá sér, fall varð á súrefnismettun og
blóðþrýstingi og sjúklingurinn lést
skömmu síðar.
Ríkissaksóknari hefur gefið út
ákæru á hendur hjúkrunarfræð-
ingnum og Landspítalanum vegna
atviksins en Sigríður Gunnarsdóttir,
framkvæmdarstjóri hjúkrunar á
spítalanum, segir að í kjölfar mis-
taka starfsmannsins hafi verkferlar
á gjörgæsludeildinni verið endur-
skoðaðir.
„Þegar svona alvarleg atvik verða
hjá okkur skoðum við þau. Markmið
okkar er að átta okkur á því hvað
hefur gerst og hvað mætti betur
fara. Lokamarkmið er alltaf að
reyna að fyrirbyggja að sambærileg
atvik geti gerst aftur,“ segir Sigríð-
ur. Hún segir þær aðstæður sem
upp eru komnar skapa mikla óvissu í
heilbrigðiskerfinu. »2
Gat ekki
andað
frá sér
Morgunblaðið/Ómar
Landspítali Sigríður segir mark-
miðið að atvik endurtaki sig ekki.
 Verkferlar hafa
verið endurskoðaðir
 Lán sem hafa
áður farið í
gegnum end-
urskipulagningu
og teljast nú til
vandræðalána
mælast einungis
0,3% af útlánum
Arion banka.
„Það er ekki
nema ríflega
hálft ár síðan sú umræða var hávær
að líklega yrði að fara í aðra um-
ferð endurskipulagningar. Við telj-
um að nú sjáum við skýr merki þess
að þessi umræða var ekki á rökum
reist,“ segir Höskuldur H. Ólafsson
bankastjóri. »21
Ekki þörf fyrir aðra
endurskipulagningu
Höskuldur
Ólafsson
Líkur á að tveggja flokka ríkis-
stjórnir verði myndaðar á Íslandi í
framtíðinni hafa minnkað og er lík-
legra að framvegis þurfi þrjá flokka
til þess að mynda stjórn.
Þetta er skoðun Ólafs Þ. Harðar-
sonar, prófessors í stjórnmálafræði
við Háskóla Íslands, sem telur að
málamiðlanir í stjórnmálunum geti
því orðið meiri en verið hefur.
Rætt er við hann í Morgunblaðinu
í tilefni af því að í dag er ár liðið síðan
núverandi ríkisstjórn tók við völdum.
Spurður hvort hann telji flokka-
landslagið hafa breyst varanlega
með uppgangi
Bjartrar fram-
tíðar og Pírata,
sem mælast sam-
tals með um 25%
fylgi í lands-
málum, segir
Ólafur að sagan
bendi til þess „að
það séu mestar
líkur á að þeir
deyi fljótlega út“.
Það séu hins vegar vísbendingar
um að örlög þeirra kunni að verða
önnur en t.d. Borgaraflokksins og
Kvennalistans. „Ef þeir fá fulltrúa í
sveitarstjórnum – eins og allt bendir
til – þá festir það flokkana í sessi.
Flokkshollusta hefur líka minnkað.
Umhverfið á okkar dögum gerir það
líklegra að flokkar eins og Píratar og
Björt framtíð geti lifað.“
Árin 1987 og 2013 hafi fjórir
stærstu flokkarnir fengið alls 75%
atvæða. „Það er eina skiptið sem
samanlagt fylgi fjögurra stærstu
flokka hefur farið niður fyrir 85%.
Frá 1931 hefur fylgi þessara fjög-
urra oftast verið yfir 90%,“ segir
Ólafur. »17
Stjórnarmynstrið breytist
 Prófessor telur tveggja flokka ríkisstjórnir á útleið
Ólafur Þ.
Harðarson
 Húsafrið-
unarnefnd hefur
lagt fram tillögu
þess efnis að timb-
ur úr Ísafjarð-
arkirkju, sem
brann í júlí árið
1987, verði nýtt til
viðhalds og við-
gerða friðaðra og
friðlýstra húsa.
Timbrið var varð-
veitt og geymt undir bárujárnsþaki í
Engidal og virðist að minnsta kosti
hluti þess heillegur.
„Ef timbrið er heilt er hægt að
byggja úr gömlum við og kjörið að
nýta efnið í viðgerðir á eldri húsum,“
segir Magnús Skúlason, formaður
húsafriðunarnefndar. Hann segist
ekki telja að Ísafjarðarkirkja verði
nokkurn tímann endurreist. »6
Vilja nýta timbrið í
friðuð og friðlýst hús
Eldurinn lék gömlu
kirkjuna illa.