Morgunblaðið - 05.09.2014, Blaðsíða 12

SVIÐSLJÓS
Anna Marsibil Clausen
annamarsy@mbl.is
Sálfræðingurinn Anna Kristín New-
ton segir nauðsynlegt að hið opin-
bera bjóði fólki með barnagirnd upp
á meðferðarúrræði.
Anna vinnur um þessar mundir að
sérverkefni hjá Fangelsismálastofn-
un sem miðar að því að setja saman
meðferðar- og matsleiðbeiningar um
hvernig megi mæta þörfum dæmdra
kynferðisbrotamanna svo hægt sé að
koma í veg fyrir endurtekin brot en
hún vill leita leiða til að grípa inn í
áður en brotin eiga sér stað til að
byrja með.
„Við þurfum að geta boðið þeim
sem þurfa aukalegan stuðning eftir
að tími þeirra í fangelsiskerfinu
rennur út og einnig þeim sem eru
ekki í kerfinu hjá okkur og þurfa
aldrei að stíga fæti í fangelsi,“ segir
Anna. „Það er sá hópur sem mik-
ilvægast er að ná til en það þarf að
vera gert með stuðningi opinberra
aðila.“
Allir eru í feluleik
Anna segir ástandið í dag minna á
feluleik. Fólk með barnagirnd felur
sig af ótta við þær afleiðingar sem
það hefur að játa hugsanir sínar og
þeir meðferðaraðilar sem geta hjálp-
að við að halda hugsununum í skefj-
um eru einnig faldir. Flestir þeirra
sem vinna að slíkum meðferðum eru
sálfræðingar sem mega ekki auglýsa
þjónustu sína samkvæmt siðareglum
stéttarinnar og því er erfitt að vita
hvert eigi að leita.
„Við erum mjög fá sem erum með
þekkingu á þessu sviði og það er erf-
itt að finna okkur,“ segir Anna.
„Við höfum ekki fengið formlegan
stuðning frá ríkinu eða opinberum
aðilum þó svo að brugðist hafi verið
vel við þegar við höfum haft sam-
band.“
Hún nefnir hjálparsíma á við hinn
sænska PrevenTell, sem Morgun-
blaðið fjallaði um á miðvikudag, sem
dæmi um aðferð sem sérfræðingar
vilja reyna hér á landi en ekki fengið
hljómgrunn fyrir. Fólk með óæski-
lega kynóra og hvatir getur fengið
ráðgjöf nafnlaust og sér að kostn-
aðarlausu í gegnum PrevenTell og
þau meðferðarúrræði sem bjóðast í
kjölfar símtalsins eru niðurgreidd af
sænska ríkinu.
Sinnir sjúklingum án greiðslu
„Þjónusta íslenskra sálfræðinga
er ekki niðurgreidd svo fólk hefur
ekki möguleika á að sækja hana
nema með talsverðum kostnaði,“
segir Anna, sem rekur eigin stofu
meðfram sérverkefni sínu fyrir fang-
elsismálastofnun. Hún segir mikil-
vægt að halda uppi slíkri þjónustu
fyrir fólk með barnagirnd en að sál-
fræðingar þarfnist stuðnings.
„Í augnablikinu er ég að veita
nokkrum einstaklingum þjónustu án
þess að fá borgað fyrir það. Þeir geta
ekki borgað mér en mér finnst það
vera mín siðferðislega skylda,“ segir
Anna. „En ég get auðvitað ekki rekið
heimili á því.“
Vandi sem hægt er að stjórna
Anna segir þá sem leitað hafi til
sín vegna barnagirndar vera á mis-
munandi aldri og í mismunandi stöð-
um og aðstæðum.
Þá séu sjúklingarnir bæði einstak-
lingar sem aldrei hafi brotið gegn
börnum sem og einstaklingar sem
vilja koma í veg fyrir endurtekin
brot en Anna tekur fram að sálfræð-
ingar séu bundnir tilkynningar-
skyldu verði þeir áskynja um brot af
hálfu sjúklingsins.
„Þetta er mjög misleitur hópur.
Sammerkt með þeim er kannski það
að þeir eiga við vanda að stríða sem
við getum gert eitthvað í,“ segir
Anna. Hún segir greinilegt að stór
hópur þeirra sem finna fyrir barna-
girnd vilji stjórna hegðuninni og að
margir sjúklinga hennar þjáist mjög
vegna kynóra sinna og vilji losna við
þá.
„Það er ekki einhver ein ástæða
fyrir barnagirnd en við vitum að við
getum stutt fólk og dregið úr líkum á
því að það framkvæmi brot gegn
barni. Við getum kannski ekki sagt
að við getum tekið allar hugsanir í
burtu en það að við getum dregið úr
skaða það er náttúrlega þess virði að
styðja við.“
Fólk með barnagirnd þarf meðferð
 Meðferðarúrræði innan heilbrigðiskerfisins fyrir fólk með barnagirnd eru óaðgengileg og kostnaðar-
söm  Mikilvægt er að koma í veg fyrir endurtekin brot sem og að ná til fólks áður en það brýtur af sér
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Feluleikur Anna segir fólk með barnagirnd vera í feluleik fyrir samfélaginu
en að meðferðaraðilar séu einnig faldir fyrir þeim sem vilji hjálp.
12 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 5. SEPTEMBER 2014
Anna segir samfélaginu hætta til
að setja allt fólk með barnagirnd í
flokk með barnaníðingum. Þó er
raunin sú að sumir þeirra sem
þjást af barnagirnd hafa hvorki
horft á barnaklám né brotið gegn
börnum með beinum hætti, en
mæta samt hatri og reiði reyni þeir
að leita sér hjálpar. Anna segir að
viðmót samfélagsins við starfi
hennar einkennist einnig oft af
skilningsleysi.
„Þetta er stundum svolítið mis-
skilin umræða, fólk heldur að ég
vilji vera góð við kynferðisbrota-
menn, að ég vilji bara að þeim líði
betur,“ segir Anna.
Hún segir að ekki eigi að ein-
blína á hjálpina sem fólk með
barnagirnd fær heldur af hverju
hún er veitt. „Fyrst og fremst vil ég
að börn þurfi ekki að lenda í þessu,
það sem knýr okkur öll áfram er að
geta komið í veg fyrir brotin.“
Vilja koma í veg fyrir barnaníð
MEÐFERÐ VIÐ BARNAGIRND FYRST OG FREMST FORVÖRN
ÓPERUKÓRINN Í REYKJAVÍK SÖNGSKÓLINN Í REYKJAVÍKOG
FAGNA 40 ÁRA AFMÆLI
U 6.MEÐ TÓNLEIKUM Í HÖRP OG 7. SEPT. 2014
GIUSEPPE VERDI
MIÐAVERÐ KR. 5900 MIÐASALA Á MIDI.IS OG Á HARPA.IS
STJÓRNANDI: GARÐAR CORTES
FLYTJENDUR:
ÓPERUKÓRINN ÁSAMT EINSÖNGVURUM OG SINFÓNÍUHLJÓMSVEIT
TÓNLEIKARNIR ERU Í NORÐURLJÓSASAL UHÖRP
LAUGARDAGINN 6. SEPT. KL. 20.00
SUNNUDAGINN KL. 17.00OG 7. SEPT.
Í ÖÐRUM EINSÖNGSHLUTVERKUM:
D'OBINGNY: DAVÍÐ ÓLAFSSON / GASTONE: EINAR DAGUR JÓNSSON
DOUPHOL: GUÐMUNDUR KARL EIRÍKSSON / ANNINA: GUÐRÚN LÓA JÓNSDÓTTIR
FLORA: INGIBJÖRG ÓLAFSDÓTTIR / ÞJÓNN OG SENDIBOÐI: JÓN INGI STEFÁNSSON
Alfredo GermontViolettaGrenville
GARÐAR THÓR CORTES BERGÞÓR PÁLSSONÞÓRA EINARSDÓTTIRVIÐAR GUNNARSSON
Skýrsla umboðsmanns Alþingis fyr-
ir árið 2013, þar sem gerð er grein
fyrir starfsemi umboðsmanns á
árinu, hefur enn ekki komið út
þrátt fyrir að frestur til birtingar
sé nú liðinn. Í 12. gr. laga nr. 85/
1997 um umboðsmann Alþingis seg-
ir: „Umboðsmaður skal gefa Al-
þingi árlega skýrslu um starfsemi
sína á liðnu almanaksári. Skýrsluna
skal prenta og birta opinberlega
fyrir 1. september ár hvert.“
Tryggvi Gunnarsson, umboðs-
maður Alþingis, segir skýrsluna nú
vera á lokametrunum. „Það er verið
að ganga frá þessu og hluti af
henni er kominn í prentsmiðju,“
segir hann. „Þing kemur saman eft-
ir helgi og það er yfirleitt hægt að
dreifa henni í þinginu áður en hún
er sett inn á heimasíðuna hjá okk-
ur.“
Þing kemur saman á þriðjudag
Spurður hvort hann eigi von á
því að skýrslan verði tilbúin áður
en þingsetning verður þriðjudaginn
9. september næstkomandi svarar
Tryggvi: „Við vitum það ekki alveg
enda erum við líka háð prent-
smiðju.“
Að sögn hans hafa starfsmenn
embættisins verið önnum kafnir við
ákveðin mál og hefur því birting
skýrslunnar tafist nokkuð. „Starfs-
fólkið hjá mér er nú ekki margt svo
það má við litlu,“ segir Tryggvi.
Skýrsla umboðs-
manns er enn óbirt
 Átti að koma út fyrir 1. september
Morgunblaðið/Ómar
Alþingi Ekki er víst að skýrslan
verði birt þegar þing kemur saman.