Morgunblaðið - Sunnudagur - 09.11.2014, Blaðsíða 6

Morgunblaðið - Sunnudagur - 09.11.2014, Blaðsíða 6
VIÐ TENGJUM YFIRLEITT TÁKN EINS OG HAKAKROSS OG HAMAR MEÐ SIGÐ VIÐ OFSTÆKI OG GRIMMD. EN Í ASÍU ER HAKAKROSSINN VÍÐA NOTAÐUR TIL AÐ TRYGGJA FÓLKI GÆFU OG HANN SKREYTIR BÚDDAHOF. TIL ERU MÖRG ÞÚSUND ÁRA GAMLAR HAKAKROSSTEIKNINGAR. 6 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9.11. 2014 HEIMURINN BRETLAND Came að fá breytt reglumBretlands, hyggst reyna m frjálst flæði fólks milliEvrópusambandsins u kil andstaða er meðalaðildarríkjanna en mi við vaxandi innflutningalmennings í landinu regs, Svíþjóðar og Danmerfólks. Leiðtogar No varað Cameron messum reglum, þá yrði ekkivið að hrófla við þ gur hægt að líta á ESB se rmálaskýrendur hafa bStjóreinn markað. n r herði reglurna um utandmuni fleiri innflytjendur frá lön mast til annarra ÍN A uskýrslFullyrt er í nýrri kiE A að kí knýlega keypt g ni er þeir ferðuðu Xinpings Kínafor m hefurrém ríkjunum vísa þ emstárasíðu anía ertirsó AKÓ ÓNAKÓBORGM Interpol segirAlþjóða g glö re erskáumsem hyggist ganga lið meðða ð feSýrlandi og Írak séu faramísl i með skemmtiferðaskipum. Þeggað okkur tilfelli. Interpol vill að eftirl gvalla heldur einnig skemmtiferðferðalöngum nái því e 1987, og n milljónum auðmaður sem vil gamall vinstrimaður, sínum til góðgerðarm Hann býr á fátæklegu Manuelu. Einn sérkennilegasti fáni ofstækissamtaka í Miðausturlöndum er lík- lega sá sem Hizbollah í Líb- anon, samtök heittrúaðra sjía-múslíma, nota. Til eru nokkur afbrigði en algeng- astur er sá guli með græna mynd af Kalasníkov- hríðskotabyssu! Samtökin hafa lengi haft mikil áhrif í landinu, ekki síst vegna þess að þau reka eigin herafla. Fyrir nokkrum árum reyndi Ísraelsher með litlum ár- angri að ganga á milli bols og höfuðs á Hizbollah vegna end- urtekinna flugskeyta- árása sam- takanna yfir landamærin á Ísrael. Róttæklingar og valdasjúkir of-stækismenn hafa í gegnumsöguna notað veifur og fána með merki eða áletrun sem á að sameina og hvetja til baráttu. Markaðsfræðingar nútímans myndu líklega nota enska orðið „brand“ yf- ir fyrirbærið fremur en vörumerki, í viðskiptaheiminum mun brandið Coca Cola vera frægast. Bæði kommúnistar og síðar nasistar komu sér upp þekktum vörumerkj- um. Og IS-menn í Sýrlandi og Írak sveifla svörtum fána með hvítri áletrun: „Enginn er Guð nema Al- lah“. Svartur fáni íslams á sér rætur í tíð Múhameðs spámanns, með hann í fararbroddi lögðu arabar undir sig stóran hluta heimsins þegar á mið- öldum. Blóði stokknir liðsmenn IS telja sig vera réttkjörna arftaka en hafa aðallega sýnt hetjuskap sinn við að murka lífið úr saklausu fólki. Kommúnistar í Sovétríkjunum gerðu hamar með áfestri sigð að merki sínu 1923, merkið skreytti fána landsins. Hamarinn táknaði verkamenn en sigðin smábændur. Merkið, í ýmsum gerðum, varð að sjálfsögðu geysilega útbreitt og er enn á mörgum opinberum bygg- ingum, þótt Sovétríkin hafi hrunið 1991. Sum héruð og borgir í Rúss- landi nota það enn og einnig er það ennþá í merki rússneska flugfélags- ins Aeroflot. Nokkur fyrrverandi komm- únistaríki A-Evrópu hafa bannað notkun þessa tákns og reynt að fá Evrópusambandið til að gera slíkt hið sama. Þau segja að með því að leyfa kommúnistatáknið sé verið að „gera lítið úr glæpaverkum komm- únista“ sem sé ekkert skárra en að leyfa fólki að afneita Helförinni. En líklega er hakakrossinn (í út- gáfu nasista) þekktasta vörumerki óþjóðalýðs og hroðaverka sem um getur á Vesturlöndum. Þótt langt sé síðan Hitler skaut sig í byrginu í Berlín 1945 vekur merkið enn óhug okkar. Eimskip, Falun Gong og hásæti Dalai Lama Fyrir nokkrum árum hætti Eimskip að nota gamla merkið sitt á stefni skipanna en það var blár hakakross með stuttum örmum. Það var einfaldlega allt of flókið að útskýra fyrir öðrum þjóðum að merkið hefði verið tekið í notkun 1914, þegar Hitler reyndi enn að skrimta sem póstkortamálari í München. Og ekki dugar heldur að minna á að finnski flugherinn málaði bláan hakakross á vélar sínar löngu fyrir tíma nasista. Kínverska þjálfunar- og íhugunarhreyfingin Falun Gong notar hakakross í sínu merki, hann barst fyrir um 2000 árum til Kína frá Indlandi með búddismanum. Og hvarvetna um sunnanverða Asíu má sjá þetta merki á búddahofum og veraldlegri fyrirbærum eins og rút- um og verslunum. Skátahreyfingin notaði táknið til 1935, sama gerði bandaríska guðspekifélagið lengi. Og í Tíbet skreytir það hásæti hins útlæga Dalai Lama. Hakakrossinn, sem á fornmáli Indverja, sanskrít, heitir swastica, er miklu eldri en nasisminn. Fund- ist hafa 10.000 ára gömul hella- málverk með hakakrossum og tákn- ið mun hafa fundist á leifum af 2000 ára gömlu gyðingamusteri í Palest- ínu. Stjörnufræðingurinn Carl Sag- an benti á að merkið gæti táknað halastjörnu sem gæti útskýrt hve víða það finnst. Á Norðurlöndum var hakakrossinn nefndur Þórs- hamar og táknið barst með vík- ingum til Englands á miðöldum. Hakakrossinn finnst í fjölmörgum litum og útfærslum og hefur senni- lega verið stílfært sólartákn, hann er heilagur í hindúisma og búdd- isma. Einnig getur hann táknað gæfu en þá álíta sumir að menn megi ekki snúa merkinu eins og þeim hentar. Uppruninn er álitinn vera í Ind- landi þótt hakakrossinn hafi fundist um allan heim, þ. á m. hjá indjánum í Norður-Ameríku. Á gamalli ljós- mynd sést að indverskt skip, Ja- ladhanya, var með samskonar mynd og Eimskip á stefninu 1974, kross- inn á skipinu var þó rauður en ekki blár. Merki illsku en líka friðar og gæfu AP IS hampar fána sínum í Írak, hakakross og hamar og sigð vekja einnig óhug. En Asíumenn vita að Hitler fann ekki upp hakakrossinn eldforna, Falun Gong notar sitt litfagra afbrigði og einnig má sjá indverska útgáfu með mjúkum örmum. * Enginn fáni er svo stór að hann dugi til að breiða yfirþað smánarlega athæfi að drepa saklaust fólk.Howard Zinn, bandarískur sagnfræðingur.AlþjóðamálKRISTJÁN JÓNSSON kjon@mbl.is SKREYTTUR BYSSU
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið - Sunnudagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið - Sunnudagur
https://timarit.is/publication/1078

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.