Morgunblaðið - Sunnudagur - 30.11.2014, Blaðsíða 52

Viðtal
52 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 30.11. 2014
Þ
að leynir sér ekki að
Tatiana Solovyeva er
hugmikil manneskja og
harðdugleg við það sem
hún tekur sér fyrir
hendur. Heima hjá henni í einbýlis-
húsi í Vogum á Vatnsleysuströnd
verður varla þverfótað fyrir stólum
sem hún hefur af smekkvísi og ein-
stakri vandvirkni gert upp, svo þeir
eru eins og nýir. Tatiana er fyrsti
bólstrarinn sem útskrifast hefur á
Íslandi um langt árabil og nú er
hún að læra húsgagnasmíði í
Tækniskóla Íslands. Útskriftar-
skírteini hennar úr bólstruninni ber
góðri ástundun hennar vitni, en það
er bara brot af þeim útskriftar-
skírteinum sem hún hefur aflað sér
á ævinni. Og alls staðar hefur hún
staðið sig frábærlega. Hún sýnir
mér skírteinin sín í húsgagnabólstr-
un stolt, þar sem ég stend í stofunni
hennar, innan um stólana alla sem
hún hefur gert við og eru hver öðr-
um fallegri, en þó mjög ólíkir. Ta-
tiana hefur ekki aðeins lært bólstr-
un á Íslandi, heldur hefur hún lært
það fag í Bretlandi, þ.e. Traditional
Upholstery of Antique Furniture.
En er húsgagnasmíði og bólstrun-
in erfið vinna?
„Já, hún er það líkamlega. Ég
hafði aldrei unnið erfiðisvinnu fyrr
en ég byrjaði að vinna með húsgögn
en ég hef fengið heilmikla vöðva og
er orðin sterk vegna þessara
starfa,“ segir Tatiana og hlær. Hún
er glæsileg kona og öll hennar
framganga ber með sér hve áhuga-
söm hún er og lifandi í anda.
Tatiana er fædd og uppalin í
Moskvu en býr á Íslandi, gift ís-
lenskum manni, Sigurði Ísleifssyni
tæknifræðingi. Hún á eina upp-
komna dóttur. Hún stundaði um
tíma íslensk miðaldafræði hér við
Háskóla Íslands, en er nú að vinna í
Moskvu.
„Ég er verkfræðingur og fékk
fyrir tæpu ári rétt til að nota það
starfsheiti hér á Íslandi. En fyrst
fékk ég ekki vinnu hér strax og datt
þá í hug að læra bólstrun, ég hef
lengi haft áhuga á gömlum munum
og húsgögnum,“ segir Tatiana. „Ég
hefði ábyggilega haft bólstrun og
húsgagnaviðgerðir sem áhugamál
hefði ég fengið vinnu strax. En þar
sem ég fékk ekki vinnu hvatti mað-
urinn minn mig til þess að fara í
nám í bólstrun og húsgagnasmíði:
„Þig langar til að gera þetta, láttu
það bara eftir þér,“ sagði hann við
mig,“ bætir Tatiana við og brosir.
„Stuðningur og skilningur frá
fjölskyldu er mjög nauðsynlegur
þegar maður byrjar á einhverju
nýju verkefni og ólíku því sem mað-
ur hefur fengist við áður. Einkum
þegar umhverfið er nýtt og maður
sjálfur ekki barnungur. Og auðvitað
var mér mjög mikilvægt að hitta
Elínborgu Jónsdóttur, meistara í
bólstrun, sem ég var nemi hjá og
vann hjá æfingarverkefni í hús-
gagnabólstrun. Elínborg og maður
hennar Hilmar, sem er meistari í
húsasmíði, voru ekki aðeins mínir
fyrstu kennarar í faginu heldur hafa
orðið mér dýrmætir og traustir vin-
ir.“
Samhent hjón
Það sést á innanstokksmunum að
húsráðendur hafa mikinn áhuga á
antík og fallegum gripum. Gömul og
falleg húsgögn, bækur, gamlar rit-
vélar, saumavélar og ýmiskonar
áhöld eru allrar athygli verð. Hús-
bóndinn sker út mannamyndir og
fleira. Augljóslega eru hjónin sam-
hent í sínum áhugamálum og hafa
þar og í menntun sinni sameigin-
legan bakgrunn.
Tatiana bendir mér á hvern stól-
inn á fætur öðrum. Við göngum um
og skoðum sérkenni hvers og eins
og hvernig hún hefur endurnýjað
gripina. Einn er úr elmi með ís-
lenskri gæru. Sá stóll er einna lík-
astur kind á beit. Tatiana sýnir mér
myndir af þeim stól úti í náttúrunni,
innan um kindahóp, sem augljóslega
er ekki meira en svo um þennan
undarlega hlut gefið. Elmur er að
sögn Tatiönu sjaldgæfur viður. Hún
bendir mér og á ruggustóll úr eik,
sem hún hefur litað dökkleita og
klætt með kýrskinni. Þriðji stóllinn
sem við stöldrum við er merktur
henni. Hann hefur hún teiknað upp,
smíðað og þar með unnið alveg frá
byrjun. Hann er teiknaður eftir
hönnun C.R. Mackintoch frá 1918.
Hann er úr amerískri eik en klædd-
ur rauðu leðri.
Tatiana getur þess sérstaklega að
hún noti ekta efnivið í öllum sínum
viðgerðum. „Sjáðu, hér er hrosshár,
sem er fínt efni í uppstoppun í stól-
sessur. Ég nota líka þræði úr kok-
os, sem Bretar nota mikið og er
sterkt efni. Ég hef líka verið að
læra aðeins að skera út til þess að
geta bætt inn í og fyllt upp í
skemmdir á útskurði,“ segir hún.
Það er ekki ónýtt að fá svo lag-
henta konu í okkar raðir hér á Ís-
landi. Við höldum áfram að ganga
um og skoða stóla. Einn er gamall
og glæsilegur, næstum eins og kon-
ungsstóll, hann er útskorinn og
klæddur með kýrskinni, sem Tati-
ana heldur greinilega mikið upp á.
Hún sýnir mér myndir af öðrum
stól sem var afar illa farinn þegar
hún keypti hann. „Ég þurfti að
binda hann algjörlega upp á nýtt.
Gormarnir í sætinu voru alveg ónýt-
ir. Það þarf kunnáttu og krafta til
að binda svona gorma upp, það þarf
að gæta þess vel að þeir séu jafnir.
Annars verður sætið óþægilegt. Svo
setti ég fóður yfir og loks áklæði.
Ég kaupi stundum áklæði frá gam-
alli og fornfrægri áklæðaverksmiðju
í Rússlandi. Þaðan koma mjög góð
efni.“
Tatiana sýnir mér í tölvunni sinni
lið fyrir lið hvernig svona viðgerð
fer fram, frá upphafi til enda. Of
langt mál er að lýsa því hér, en
greinilega er þetta mikil og oft erfið
vinna. Einnig sýnir hún mér
rókókóstól sem hún gerði upp og
gaf tengdaforeldrum sínum.
Loks bendir hún mér á tvo stóla
sem hún hefur nýlega keypt. Þeir
bíða viðgerðar, sem Tatiönu finnst
mjög spennandi. „Þetta er gamall
hjúkrunarstóll frá Bretlandi. Hann
er svona lágur til þess að hjúkr-
unarkonan geti setið við rúmstokk-
inn. Stundum er armur hægra meg-
in á svona stólum, fyrir konur sem
eru að gefa brjóst,“ segir hún. Hinn
stóllinn sem hún sýnir mér er fag-
urlega útskorinn og með naglaför-
um þar sem áklæðið húsar frá.
„Sjáðu öll naglaförin. Þau sýna
hvað mörgum sinnum hefur verið
sett nýtt áklæði. Þessi stóll er mjög
gamall, það verður gaman að gera
hann upp,“ segir Tatiana og setur
stólinn niður. Hún segir mér að til
standi að hún fái verkstæði í bíl-
skúrnum en ekki sé enn komið að
því. „Sennilega getur það orðið að
veruleika í vetur. Þangað til verð ég
að hafa vinnuaðstöðu hér inni í
stofu,“ segir hún og sýnir mér inn í
aðra stofu, þar sem úir og grúir af
verkfærum. Það þarf greinilega ým-
islegt til, svo hægt sé að vinna
bólstrun og viðgerðir á húsgögnum
eftir kúnstarinnar reglum.
Glæsilegur námsferill
En hver er Tatiana og hvað hefur
hún gert annað en að bólstra og
gera við húsgögn?
Tatiana brosir og vill lítið gera úr
ferli sínum, en fer þó að segja mér í
stuttu máli hvað á daga hennar
dreif áður en hún kom til Íslands.
„Ég er einbirni og ólst upp í
Moskvu. Foreldrar mínir voru bæði
verkfræðingar. Pabbi var yfirmaður
á rannsóknarstofu og mamma starf-
aði við rannsóknir. Ég byrjaði að
læra ensku þriggja ára gömul hjá
einkakennara, svo var ég sett í sér-
skóla, þar sem lögð var áhersla á
enska tungu. Ég velti því fyrir mér
hvers vegna foreldrar mínir lögðu
svona mikla áherslu á enskunám,
því í byrjun áttunda áratugarins
voru tækifæri til að ferðast til út-
landa frá Sovétríkjunum ekki mikil.
Mér þykir ólíklegt að foreldrar mín-
ir hafi séð fyrir sér þær breytingar
sem þar áttu eftir að verða. En
kannski hafa þau haft tilfinningu
fyrir því að eitthvað væri að breyt-
ast og viljað opna fyrir mér mögu-
leika í öðrum löndum,“ segir Tati-
ana.
Hún getur þess að hún hafi frá
æsku haft mikinn áhuga á sauma-
skap og stundað hann meðfram
námi og einnig í starfsþjálfun.
„Í allt hef ég lært saumaskap í
fjögur ár. Ég missti föður minn úr
lungnakrabba þegar ég var sautján
ára. Líklega hefur fráfall hans átt
þátt í að ég valdi mér verkfræði
sem háskólanám. Ég stundaði það í
fimm ár. Lauk 1988 prófgráðu með
hæstu einkunn í jarðganga- og neð-
anjarðarlestakerfum.
Sovétríkin voru þá enn við lýði og
á þeim tíma þurfti fólk ekki að hafa
áhyggjur af atvinnuleysi. Lögum
samkvæmt varð fólk að vinna
minnst þrjú ár hjá stofnun sem
tengdist menntun þess. En þeir sem
útskrifuðust með hæstu einkunn,
eins og ég, fengu að velja sér
starfsvettvang. Í borgum sem höfðu
yfir eina milljón íbúa var skylda að
leggja neðanjarðarlestakerfi. Það
var því úr nógu að velja fyrir mig.
Við slíkt verkefni vann ég í þrjú ár.
Samhliða þessu fór ég í nám við
þýðingar og túlkun og lauk gráðu
sem þýðandi úr tækniensku yfir á
rússnesku 1993.
Árið 1991 fæddist mér dóttir og
ég var eitt ár í fæðingarorlofi. Á
þeim tíma velti ég talsvert fyrir
mér ástandi þjóðmála. Þegar þarna
var komið sögu var ekki lengur
tryggt að maður fengi vinnu, sér-
staklega átti þetta við um eldra
fólk. En á hinn bóginn opnuðust
tækifæri til að gera eitthvað nýtt og
öðruvísi.
Tatiana Solovyeva er mikil handverks-
kona - auk þess sem hún er verkfræð-
ingur þýðandi og margt fleira.
Finnst ég eiga
hér heima
Í VOGUM Á VATNSLEYSUSTRÖND BÝR TATIANA SOLOVYEVA VERKFRÆÐINGUR
ÁSAMT MANNI SÍNUM SIGURÐI ÍSLEIFSSYNI. TATIANA ER FYRSTI BÓLSTRARINN SEM
HEFUR ÚTSKRIFAST Á ÍSLANDI Í MÖRG ÁR. HÚN Á AÐ BAKI MIKIÐ OG FJÖLBREYTI-
LEGT NÁM Í MOSKVU OG VÍÐAR OG ER ENN AÐ BÆTA VIÐ SIG. NÚ ER HÚN AÐ
LÆRA HÚSGAGNASMÍÐI VIÐ TÆKNISKÓLA ÍSLANDS.
Guðrún Guðlaugsdóttir gudrunsg@gmail.com