Frúin - 01.07.1962, Blaðsíða 21

FRANSKI skáldsagnahöfundurinn
Honoré de Balzac var uppi á tíma-
bilinu 1799—1850. í hinum lítt búnu
híbýlum sínum í París vaknaði hann
eina nótt við það, að innbrotsþjófur
var að reyna að dirka með þjófa-
lykli upp skúffu þá í skrifborðinu
hans sem hann geymdi ritföngin sín
í. Balzac horfði um stund á þjófinn
úr rúmi sínu en rak síðan upp skelli-
hlátur. Þjófnum brá illa við og
hrökklaðist út i dimmasta skot her-
bergisins.
— Þetta er alveg bráðskemmtilegt,
stundi Balzac milli hláturskviðanna.
Þér brijótist inn í kolamyrkri að næt-
urlagi og dirkið skúffuna mína upp
með fölskum lykli til þess að leita að
því sem ég finn aldrei í henni þótt
ég noti réttan lykil um hábjartan
dag.
Frá liðnum dögum
Framh. af bls. 13.
um. Sást þó ekki á heimilishaldi
þeirra, að hagur þeirra þrengdist.
Og þótt Jón á Ketilsstöðum færi til
Ameríku 1887, laust því aldrei niður
í hug þeirra Syðrivíkurhjóna að fara
sömu leiðina, sem þó fjöldi Vopn-
firðinga gerði. Það kom flatt upp á
alla Vopnfirðinga er Jóhannes seldi
Syðrivík haustið 1908 bónda á Jökul-
dal. Var hann þá orðinn skuldugur
við Örum & Wulffs verzlun í Vopna-
firði, og gerðist of gamall til að veita
viðnám. Hins vegar hjálpaði verzl-
unarstjórinn honum til að selja, svo
hann gæti fengið sitt. Þau höfðu eign-
ast 5 börn og urðu öll þroskafólk, en
voru nú lítt af unglingsaldri og eigi
til staðfestu ráðin. Heimili þeirra í
Syðrivik var ekki lengur við líði,
eitt af þessum heimilum, sem lengi
má minnast, og lengi sjá eftir, fyrir
þjóðhagslega þýðingu í lífsbaráttu
þjóðarinnar og fyrir áhrif þess og
samhengi í sögulegri menningarupp-
byggingu, og sögulegra erfða íslend-
inga. Það stóð í dalnum ljúfa í aust-
urátt, og sést að listin kom þar líka
við sögu, og mun nú lengi eiga þar
heimreið um hjartna veg fyrir skáld-
ið, sem kom þar í kassanum vorið
1886.
(Maí 1961).
Tveir af meðlimum Grímu, Erlingur Gíslason og Kristbjörg Kjeld léku
tvær hrjáðar sálir í „Læstum dyrum“ eftir Jean-Paul Sartre, fyrsta
sjónleoknum sem Gríma setti á svið. Leikurinn fer fram í víti, fyrir lukt-
um dyrum, þar sem þrjár manneskjur eru dæmdar til þess að vera sam-
an til eilífðar og hegning þeirra felst í því, að þeim er nærvera hverrar-
ar annarrar óbærileg.
GHÍMA
lenzk leikritun geti haft mikið gagn
af því, að höfundar tengist betur leik-
húsinu. Það verður varla gert á ann-
an hátt en að verk þeirra öðlist líf i
höndum reyndra leikstjóra og leik-
ara. Fullkomin uppsetning á leikriti
er mjög dýr og íslenzk leikhús hafa
því ekki haft ráð á að sýna öll
þau íslenzku verk, sem þau annars
hefðu viljað sinna. Þennan vanda má
leysa með því að lesa verkin af sviði.
Þótt ekki sé um fullkominn leik að
ræða, sér höfundurinn og getur rætt
við eikstjóra o leikendur kosti og
galla verks síns og slíkur upplest-
ur getur auk ess verið mjög skemmti-
legur áheyrnar fyrir leikhúsgesti.
Þegar við lítum yfir farinn veg
eftir þetta fyrsta starfsár Grímu
finnum við að við höfum mikið lært
um þá flóknu veröld, — leikhúsheim-
inn, — og enn meira eigum við vafa-
laust ólært. Síðast en ekki sízt höf-
um við haft ánægju af að finna henni
tekið sem raunverulegu leikhúsi,
með kostum þess og göllum.
Starf Grímu er að sjálfsögðu ekki
aðeins meðlimum hennar að þakka
og væri raunar óhugsandi nema fyr-
ir áhuga leikara á leiklistinni. Fjár-
hagur Grímu leyfir því miður ekki
að bjóða leikurum upp á önnur laun
en að skipta bróðurlega þ í sem inn
kann að koma, — ef eitthvað verður.
Við þessi kjör starfa allir sem hlut
eiga að sýningum klúbbsins. Harald-
ur Björnsson er einn þeirra, sem
þannig hafa stutt Grímu með list
sinni og verður það aldrei fullmetið
né það, sem aðrir leikarar hafa
þannig lagt af mörkum.
FRÚIN
21