Frúin - 01.10.1963, Page 15

Lafði Caroline
Lamb var fög-
ur en siðlaus
og olli hverju
hneykslinu á
fætur öðru
— m. a. með
ástarævintýri
með Lord
Byron.
skyndilega, og halda sjálf ræðu við
einhverja opnunarhátíðina. Og það
eru ekki allar sem hafa fengið annað
eins snarræði í vöggugjöf og Lady
Astor, fyrsta þingkona Englands.
Eitt sinn var hrópað til hennar i
þinginu: „Heyrið þér frú, hvað hafa
svínin margar klaufir?“ Lady Astor
svaraði um hæl: „Farið þér úr skón-
urn maður og teljið þær.“
•Já Luciile Iremonger segir að þetta
líf sé erfitt, en hún er einnig þeirrar
skoðunar, að það sé eina lífið sem
sé einhvers virði. Við lestur bókar
her.nar sannfærist lesandinn um þá
skoSun hennar að gengi stjórnmála-
mannsins standi og falli með konu
hans. Þegar flokkarnir velja fram-
bjóðendur sína eru ævinlega óskað
eftir að ná tali af eiginkonum þeirra,
— og það er ekki að ástæðulausu.
Ekki eru samt allar þær konur, sem
bók frú Iremonger segir frá jafn að-
laðandi. Caroline Lamb var gift Willi-
am Lamb, lord Melbourne sem lauk
starfi 3Ínu sem forsætisráðherra og
mikilsvirtur ráðgjafi Viktoríu drottn-
ingar. Enginn hefði trúað því í kring-
um el312, þegar hin fagra en van-
stillta unga kona hans lenti í hverju
opinbeiu hneykslinu á fætur öðru. —
Hún notaði hvert tækifæri til að
vekja athygli á sjálfri sér. Hún setti
opinberlega ástarævintýri sitt með
Lord Byron á svið, þau skrifuðust á
löngum bréfum, sem beint var ætl-
azt til að gefin yrðu út, þau komu
alls staðar fram saman eins og hjón,
og aumingja eiginmanninum var alls
varnað — líka á stjórnmálavettvang-
inum. En samt stóðst hann aldrei
þessa geðtrufluðu eiginkonu sína,
töfra hennar, lygar og móðursýkis-
köst hennar, sem enduðu alltaf með
því að hún sættist við hann. Byron
þreyttist fljótlega á öllum þeim vand-
ræðum, sem fylgdu þessari erfiðu
konu. Hún átti það til að bíta stykki
úr glösum við hádegisverðarboð, til
að sýna afbrýðisemi sína, skera sig
á púlsinn til að vekja á sér athygli
og standa klukkutímum saman úti
og bíða hans, ef hann var einhvers
staðar án hennar. Ást hennar breytt-
ist smám saman í glóandi hatur, sem
hún gerði að jafnopinberu máli. Hún
lét gera þjónum sínum nýja búninga,
þar sem áletrað var á hnappana á
latínu: „Treystið ekki Byron!“ og
hún lét brenna myndir af honum á
báli og leigði stúlkur til að dansa í
kringum bálið í hvítum kjólum.
William fyrirgaf henni að venju
— þetta var svo sem ekki í fyrsta
skipti sem hún var honum ótrú. Hann
dró sig í hlé frá stjórnmálunum um
hríð, og fór til útlanda með konu
sinni. En eftir orrustuna við Water-
loo, þegar fyrirfólkið kom saman í
Bruxelles, vakti Caroline aftur at-
hygli vegna ósæmilegs klæðnaðar, —
eða öllu heldur vegna skorts á klæðn-
aði. Fjölskylda Wiiliams fór að vinna
að því að fá skilnað fyrir hann. En
þegar öliu hafði verið kippt í lag og
Wiliiam sat aftur í neðri deild enska
þingsins, tókst Caroline að gera nýtt
stórhneyksli. Á einum mánuði skrif-
aði hún bók, án þes að nokkur vissi,
— það var sagan um ástarævintýri
hennar og Byrons, sem hún kallaði
Glenarvon, og í henni móðgaði hún
alla vini og samstarfsmenn Williams
og sömuleiðis þá fáu vini sem hún
átti sjálf eftir. Það er ekki undarlegt
þótt systir Williams, Emily, sem síð-
ar giftist Lord Palmerstone kallaði
mágkonu sína aldrei annað en „litla
kvikindið“. Sjálf var hún öllum til
fyrirmyndar, var falleg og glæsileg
húsmóðir, skynsöm og hafði gott vit
á stjórnmálum. — En William komst
vel í gegnum þessa erfiðleika. í öðr-
um kafla í bókinni lesum við um aðra
Caroline, sem seinna fylgdi honum
á lífsleiðinni. Caroline þessi Norton
var barnabarn írska leikskáldsins
Sheridan, sérkennileg kona og mörg-
um góðum gáfum gædd. Hún skrif-
aði greinar, leikrit, skáldsögur kvæði
og vísur, (sem enn eru sungnar)
en í bókinni er samt sérstaklega get-
ið um eitt afrek hennar. Hún skildi
við mann sinn og missti réttinn til að
sjá börnin sín. Og hún fékk því al-
ein áorkað meðötulli baráttu að 1839
voru samþykkt lög þess efnis, að
fráskildar konur hefðu jafnan rétt
á við maka sína til þess að hafa böm
sín hjá sér. „Hve margar enskar kon-
ur, sem eiga henni þetta að þakka,
vita nú hver hún var?“ spyr Lucille
Iremonger.
Bókin segir einnig frá Charlotte
Schreiber, sem giftist tveimur stjórn-
málamönnum og safnaði postulíni
af svo miklum ákafa og þekkingu að
safn hennar er nú eitt af gersemum
á safninu Victoria and Albert Muse-
um í London. Þetta var alveg einstök
kona. Tuttugu og eins árs giftist hún
Josiah John Guest, eiganda Guest-
járnverksmiðjanna í Wales. Hún var
fögur og óvenjulega hæfileikamikil.
Hún gerði koparstungur, spilaði á
píanó og hörpu, hún gat leikið á leik-
FRÚIN
15