Fréttablaðið - 14.09.2013, Page 82

14. september 2013 LAUGARDAGUR| HELGIN BÆKUR | 42
Þýðingar standa í blóma
Margir góðir gestir sækja Bókmenntahátíð í Reykjavík heim í ár. Auk þeirrar ánægju sem fylgir því að fá
skemmtilega gesti þýða heimsóknir höfundanna erlendu að mikill kippur hefur hlaupið í íslenskar þýðingar
á athyglisverðum bókmenntaverkum. Þessa dagana kemur hver bók gestanna af annarri út á íslensku.
Ewa Lipska
pólskt ljóðskáld
Fædd árið 1945 í Kraká, er
á meðal virtustu ljóðskálda
Póllands og hefur unnið til
alls kyns bókmenntaverð-
launa. Ljóð hennar hafa
verið þýdd á fjölda tungu-
mála og birtust nokkur
þeirra á íslensku í þýðingu
Geirlaugs Magnússonar
árið 1993.
Í tilefni Bókmennta-
hátíðar koma út ljóð eftir
Ewu í íslenskri þýðingu
Óskars Árna Óskarssonar,
Braga Ólafssonar og Magn-
úsar Sigurðssonar. Ljóðin
eru úr ljóðabókinni Kæra
frú Schubert … sem kom
út árið 2012. Útgáfan er
hluti af verkefninu ORT
sem hefur það að markmiði
að kynna íslenska ljóðlist í
Póllandi og pólska ljóðlist á
Íslandi.
Rachel Joyce
breskur skáldsagna-
höfundur og leikskáld
Hefur samið meira en 20
útvarpsleikrit fyrir BBC og
hlotið verðlaun fyrir. Jafn-
framt hefur hún skrifað
bæði leikgerðir og þætti
fyrir sjónvarp. Fyrsta
skáldsaga hennar, Hin
ótrúlega pílagrímsganga
Harolds Fry, kom út í fyrra
og sló hressilega í gegn,
bæði hérlendis og víða
heim.
Önnur skáldsaga hennar,
Árið sem tvær sekúndur
bættust við tímann, kom
út hjá Bjarti í tilefni af
komu Joyce á Bókmennta-
hátíðina. Það er Ingunn
Snædal sem þýðir og
væntan lega óhætt að lofa
lesendum góðri skemmtun
við lesturinn.
Georgi Gospodinov
búlgarskt ljóðskáld, rit-
höfundur og leikritaskáld
Fæddur árið 1968. Hann
þykir einhver merkasti
höfundur Búlgara og er sá
búlgarski höfundur sem er
hvað mest þýddur á erlend
tungumál eftir árið 1989.
Fyrsta skáldsaga Gos-
podinovs var Estestven
roman frá árinu 1999 og
er hún hans best þekkta
verk. Hún hefur komið út
á 22 tungumálum og verið
prentuð átta sinnum í
Búlgaríu.
Bókin inniheldur
fjöldann allan af styttri
frásögnum og hugleið-
ingum. Meginstefið er frá-
sögn manns hvers hjóna-
band er í molum. Bókin er
nú komin út á íslensku hjá
Dimmu í þýðingu Aðal-
steins Ásbergs Sigurðs-
sonar og ber heitið Nátt-
úruleg skáldsaga.
Mazen Maarouf
palestínskt ljóðskáld, rit-
höfundur og blaða maður
Fæddur í Beirút í Líbanon
árið 1978. Maarouf er með
háskólapróf í efnafræði og
starfaði áður sem blaða-
maður. Hann gaf út fyrstu
ljóðabók sína árið 2000 og
fjórum árum síðar fylgdi
önn ur bók í kjölfarið.
Þriðja ljóðabókin, An
Angel on Clothesline, kom
út árið 2012 og komið er út
hjá Dimmu úrval ljóða úr
þeirri bók í tvímála útgáfu:
á íslensku og arabísku.
Bókin nefnist Ekkert nema
strokleður og þýðendur eru
Aðalsteinn Ásberg Sigurðs-
son, Kári Tulinius og Sjón.
Kiran Desai
indverskur/bandarískur
skáldsagnahöfundur
Fædd á Indlandi árið 1971
en býr í Bandaríkjunum.
Fyrsta bók hennar, Hulla-
balloo in the Guava Orch-
ard, kom út árið 1998 og
hlaut góðar viðtökur.
Frægasta verk Desai
er bókin The Inheritance
of Loss frá árinu 2006,
en fyrir hana hlaut Desai
mikið lof gagnrýnenda
og lesenda og margvísleg
verðlaun, til dæmis Man
Booker-verðlaunin það
sama ár.
Bókin er komin út á
íslensku hjá Múltíkúltí í
þýð ingu Kjartans Jóns-
sonar og nefnist Horfin
arfleifð. Sagan fjallar um
indverskt samfélag, átökin
á milli kynslóða, tveggja
heima sýn, stöðu innflytj-
enda, hvað tapast og hvað
varðveitist þegar flutt er á
milli heimshluta.
Madeline Miller
bandarískur
skáldsagnahöfundur
Madeline er fædd í Banda-
ríkjunum árið 1978. Hún er
klassískt menntuð og kennir
grísku og latínu. Fyrsta og
eina skáldsaga hennar er
verðlauna- og metsölubókin
The Song of Achilles sem
kom út í september 2011.
Fyrir hana hlaut Miller
Orange-verðlaunin árið
2012, en þau eru veitt fyrir
framúrskarandi skáldsögur
kvenna af öllum þjóðernum.
Bókin er nú komin út á
íslensku hjá bókaforlaginu
Sölku í þýðingu Þórunnar
Hjartar dóttur og nefnist
Söngur Akkillesar. Sagan er
byggð á Ilíonskviðu Hómers
og segir frá ástarsambandi
Akkillesar og Patróklosar
en þeir voru kappar sem
börðust í Trójustríðinu í liði
Grikkja.
Friðrika
Benónýsdóttir
fridrikab@frettabladid.is
Við fórum af stað með þetta fyrir tveimur
árum og það tókst svo glimrandi vel að
nú verður ekki aftur snúið,“ segir Stella
Soffía Jóhannesdóttir, framkvæmdastjóri
Bókmenntahátíðar, um Bókaballið sem
haldið verður í Iðnó í kvöld. „Okkur fannst
vanta sameiginlegan punkt þar sem höf-
undar og lesendur gætu mæst og það er á
hreinu að Bókaballið verður fastur liður í
bókmenntahátíðum framtíðarinnar.“
Ágústa Eva og hljómsveit Ómars
Guðjónssonar leika fyrir dansi og ein af
hugmyndunum á bak við ballið er að
lesendum gefist hugsanlega tækifæri til
að dansa við uppáhaldshöfundinn sinn.
Húsið verður opnað klukkan 21 og dansinn hefst klukkan
22. Miðinn kostar 1.500 krónur og eru miðar seldir í Iðnó og í
Norræna húsinu. - fsb
Bókaball í Iðnó
DANSIBALL Stella Soffía
lofar miklu fjöri á Bóka-
ballinu.
BÆKUR ★★★
Rosie verkefnið
Graeme Simsion
ÞÝÐING: ELÍSA BJÖRG
ÞORSTEINSDÓTTIR
BJARTUR
Rómantískar gamanmyndir hafa
tröllriðið kvikmyndaheiminum
undanfarin tuttugu ár eða svo og
smátt og smátt hefur það þema
smeygt sér inn í bókmenntirnar.
Rosie verkefnið er grein af þeim
meiði, áströlsk reyndar, ekki
amerísk eða bresk, en lýtur öllum
sömu lögmálum og umræddar
myndir enda skilst mér að þegar
sé búið að selja kvikmyndaréttinn
að bókinni.
Höfuðpersónan er prófessor-
inn Don Tillman, hálfeinhverfur
prófessor í erfðafræði, og sagan
hverfist í kringum tilraun hans
til að finna hina fullkomnu eigin-
konu. Rosie, sú sem titillinn vísar
til, uppfyllir ekkert af þeim skil-
yrðum sem hann setur en auð vitað
dragast þau hvort að öðru og lifa
væntanlegan hamingjusamlega
upp frá því.
Tillman er skemmtilega skrifuð
persóna, sérviska hans og fast-
mótaðar venjur gera hann illa
hæfan í mannlegum sam skiptum
og árekstrar við allt og alla er
daglegt brauð í lífi hans. Pólitískt
rétthugsandi fólk setur hins vegar
kannski spurningarmerki við rétt-
mæti þess að gera einkenni heil-
kennis að hálfgerðum brandara,
en fyrir þá sem láta sér slíkt í
léttu rúmi liggja er óneitanlega
skondið að fylgjast með lífsbasli
hans. Persónan nýtur fullrar sam-
úðar höfundar og sú samúð smit-
ast yfir til lesandans sem getur
ekki annað en látið sér þykja vænt
um þennan furðufugl og stendur
engan veginn á sama um örlög
hans.
Rosie er öllu hefðbundnari
persóna, konan sem þykist sterk
og töff en býr yfir leyndarmáli
sem særir inn í merg og mótar öll
hennar samskipti við karlmenn.
Aukapersónur eru óljósari, enda
svo sem hálfgerðir statistar nema
Gene, besti vinur Tillmans, sem
vinnur að því verkefni að sænga
hjá konum af öllum þjóðernum.
Skemmtileg persóna og nauðsyn-
legt mótvægi við Tillman.
Bókin er líflega og skemmti-
lega skrifuð en ansi fyrirsjáan-
leg og spennan sem á að byggjast
upp í kringum leit Rosie að blóð-
föður sínum fer fyrir lítið þar sem
lesandinn sér niðurstöðuna fyrir
mjög snemma í ferlinu. Einnig er
breyting Tillmans á inn grónum
fastmótuðum venjum sínum
frekar ósannfærandi og aðeins
of Hollywood-myndaleg til að les-
andinn taki hana trúanlega. Engu
að síður er hin besta skemmtun
að kynnast þessum persónum og
basli þeirra í samskiptum við hitt
kynið og það er óhjákvæmilegt að
glotta út í annað og jafnvel flissa
á köflum við lesturinn. Aðall bók-
arinnar er þó hve vænt höfundi
þykir um persónur sínar, einkum
Tillman, og hversu mannleg og
hlý frásögn hans er.
Þýðing Elísu Bjargar Þorsteins-
dóttur er vel og vandlega unnin
eins og við var að búast úr þeirri
áttinni, rennur vel og er á góðu
máli. Friðrika Benónýsdóttir
NIÐURSTAÐA Mannleg og hlý
frásögn af vel skrifuðum persónum
sem lesandinn tekur ástfóstri við.
Ástin og heilkennið
Suður-afríski rithöfundurinn Masande
Ntshanga hlaut Nýræktarverðlaun PEN
International fyrir verk sitt Space. Rithöf-
undurinn og dómnefndarmeðlimurinn
Alain Mabanckou tilkynnti um verðlaunin
og verðlaunaféð, 1.000 Bandaríkjadali,
á Bókmenntahátíð í Reykjavík, nánar
tiltekið á hinu 79. heimsþingi PEN Inter-
national.
Nýræktarverðlaunin eru veitt óút-
gefnum höfundum sem tilnefndir eru
af deildum PEN í hverju landi fyrir sig.
Í ár voru einnig tilnefnd þau José Pablo
Salas frá Mexíkó og Claire Battershill frá
Kanada.
Masande Ntshanga hlaut
Nýræktarverðlaun PEN
VERÐLAUNAVEITING Alain Mabanckou afhendir
Masande Ntshanga verðlaunin. MYND/MAGNÚS HELGASON
FÆRT TIL
BÓKAR
Bókmennta-
hátíð í dag
Danski rit-
höfundurinn
Kim Leine fjallar
um kynni sín af
Grænlandi og
áhrif danskrar
tungu og menn-
ingar þar í landi
í Þjóðminjasafn-
inu kl. 15.30 á
morgun.
!