Fréttablaðið - 05.07.2014, Qupperneq 22

5. júlí 2014 LAUGARDAGUR| HELGIN | 22
Lilja ólst upp í Keflavík hjá foreldrum sínum og þrem-ur systkinum. Pabbi henn-ar vann þrettán tíma á dag en mamma hennar sá mest-megnis um heimilið og börn-
in fjögur. Heimilislífið var ósköp
venjulegt, mikil umhyggja og hlýja
einkenndi fjölskylduna og lífið gekk
sinn vanagang. Það var ekki fyrr en
Lilja var komin á unglingsaldur að hún
áttaði sig á því að mamma hennar væri
öðruvísi en aðrar mæður.
„Mamma er með milda þroskaskerð-
ingu og telst því til seinfærra foreldra.
Hún getur stundum átt erfitt með að
skilja mann en þá þarf maður bara að
orða hlutina öðruvísi. Einnig gat hún
lítið aðstoðað með heimanámið eða
flókin vandamál á unglingsárunum.
En það var sko nóg af knúsi á mínu
heimili.“
„Mamma þín er skrýtin“
Lilja segir að hún hafi fundið mun
meira fyrir fátæktinni sem fylgdi
félagslegri stöðu móður hennar. Hún
fékk eingöngu tímabundna atvinnu af
og til í gegnum Vinnumálastofnun og þá
var um láglaunastörf að ræða. Lengsti
starfsferillinn var þegar hún pakkaði
inn heyrnartólum fyrir flugfélögin.
„Svo fékk maður að heyra það frá
umhverfinu að það væri ekki í lagi
með mömmu. Krakkar kölluðu á eftir
mér að mamma væri skrýtin, meira að
segja fyrir framan foreldra sína sem
tóku ekkert í taumana. Einn kennari
í skólanum kom alltaf fram við mig
eins og ég væri líka greindarskert.
Hann hafði verið kennari mömmu og
þekkti hana vel. Þar af leiðandi gerði
hann engar kröfur til mín í náminu og
ég þurfti aldrei að skila verkefnum eða
svara spurningum í tímum hjá honum.
Ég var með mjög fínar einkunnir í
skóla en í þessu eina fagi var ég, eðli
málsins samkvæmt, alltaf með lélegar
einkunnir.“
Systkinin send í fóstur
Lilja var 16 ára þegar foreldrar hennar
skildu. Í kjölfarið fóru yngri systkini
hennar í fóstur því að móðir hennar
var ekki talin geta verið ein með fjög-
ur börn.
„Mamma mætti miklu mótlæti frá
félagsþjónustunni og systkinum sínum.
Um leið og fólkið í kringum þig missir
trúna á þér þá minnkar metnaðurinn
sjálfkrafa og mamma gafst upp. Það
að senda systkini mín í fóstur var strax
fyrsta úrræðið og ekkert annað kom
til greina. Tvö systkini mín fóru sátt
í fóstur og því var það kannski rétta
leiðin fyrir þau. En yngsta systir mín
er enn að vinna úr þessari reynslu
enda er hún mikil mömmustelpa og
vildi bara búa heima hjá henni.“
Tók systur sína í fóstur
Yngsta systir Lilju greindist með sjúk-
dóm á unglingsárunum sem móðir
þeirra hafði ekki skilning á og átti erf-
itt með að höndla. Lilja segir að með
miklum stuðningi hefði þó vel verið
hægt að aðstoða móður hennar við að
hafa hana hjá sér. Yngsta systirin var
fimmtán ára gömul þegar hún fékk að
fara í fóstur til Lilju og hún býr enn hjá
henni í dag.
„Ég fékk greitt fyrir að vera með
hana í fóstri. Fósturvistun kostar sam-
félagið mjög mikið og ég skil ekki af
hverju fjármagnið er ekki notað til að
veita foreldrunum stuðning til að vera
sjálfir með börnin. Þrjú börn mömmu
voru sett í fóstur, sú summa sem það
kostaði hefði getað breytt gífurlega
miklu í okkar lífi í formi félagslegs og
fjárhagslegs stuðnings.“
Skilningsleysi fagaðila
Lilja segir fordóma og skilningsleysi
samfélagsins gagnvart seinfærum
Mamma á nóg af knúsi að gefa
Lilja Árnadóttir ólst upp hjá þroskaskertri móður ásamt þremur systkinum sínum. Þegar foreldrar hennar skildu voru
systkini hennar send í fóstur því enginn hafði trú á að móðirin gæti séð sjálf um börnin. Lilja segir fordóma enn ríkjandi
í samfélaginu gagnvart seinfærum foreldrum, sem eigi mikla umhyggju að gefa börnum sínum en skorti stuðning.
HEIMA Í HLÍÐUNUM Lilja er í fæðingarorlofi og tók hún og sex mánaða dóttir hennar á móti blaðamanni á heimili þeirra í Hlíðunum. Lilja starfar annars sem
sérkennari og deildarstjóri á leikskóla og vinnur að mastersritgerð sinni í fötlunarfræðum sem fjallar um börn seinfærra foreldra. FRÉTTABLAÐIÐ/ARNÞÓR
Erla Björg
Gunnarsdóttir
erlabjorg@frettabladid.is
Fósturvistun kostar
samfélagið mjög mikið
og ég skil ekki af hverju
fjármagnið er ekki notað
til að veita foreldrunum
stuðning til að vera
sjálfir með börnin.
Mamma gaf
okkur það sem
skiptir mestu máli,
ást og umhyggju, og
gerir enn. Ég leita
bara annað fyrir
aðra hluti.
Krakkar kölluðu
á eftir mér að
mamma væri skrýtin,
meira að segja fyrir
framan foreldra sína
sem tóku ekkert í
taumana.