Skessuhorn - 19.12.2012, Síða 64

64 MIÐVIKUDAGUR 19. DESEMBER 2012
Sendum okkar bestu óskir um gleðileg jól og
farsælt komandi ár
með þökk fyrir liðið ár

Gunnar Bragi Sveinsson
Ásmundur Einar Daðason
er ís laus, marg falt stærri en Ís land,"
seg ir Stef án.
Mikl ar auð lind ir í jörðu
„Mig lang ar að segja þér að eins frá
auð lind un um á því landi þar sem
við höf um hrein dýr in. Þar hef­
ur sem sagt fund ist járn og tít an í­
um í jörðu, lík lega um 1,2 millj arð­
ar tonna. Það myndi lík lega taka
Grund ar tanga um 40 ár að bræða
það allt, jafn vel leng ur. Járn grýt­
ið er hægt að mala, að greina síð an
grjót ið frá járnefn un um með raf­
segli og flytja þannig úr landi því
ekki er nóg orka til að klára ferl­
ið heima, sem þó væri mest spenn­
andi. En það er hægt að byggja
upp ann an iðn að í kring um þetta,
vinnsl una og upp skip un. Ég vildi
helst vinna þetta með Ís lend ing um
en rann sókn ar ferli er í gangi núna.
En það sem þeg ar hef ur kom ið í
ljós, lof ar sann ar lega góðu. Það er
kanadísk ur verð bréfa mark að ur sem
í raun fjár magn ar þetta. Þar er ör­
ygg is eft ir lit ið mjög strangt þannig
að þú verð ur að sanna til vist auð­
lind ar inn ar áður en þeir sam þykkja
ein hverj ar fjár fest ing ar. Það finnst
mér mjög gott og kannski mættu
Ís lend ing ar læra svo lít ið af Kanada­
mönn um í þess um efn um. Alla vega
að lækka vext ina."
Sest á skóla bekk
á Bif röst
Stef án sett ist á skóla bekk á Bif röst
fyr ir rúmu ári. Hann fór í frum­
greina deild sem hann seg ir vera fyr­
ir fólk sem ekki hef ur ver ið í skóla í
ára tugi. „Mig lang aði að vera á Ís­
landi og læra að vera Ís lend ing ur
aft ur og þá er eins gott að það sé
gert af ein hverju viti. Eft ir loft lags­
breyt ing arn ar var ég nærri kom­
inn á haus inn með hrein dýra bú­
skap inn en lærði á Bif röst að snúa
þessu við. Ég þurfti reynd ar að fara
áður en ég gat klárað, en það stend­
ur til að taka upp þráð inn að nýju.
Ég hef alltaf kom ið og ver ið hér­
lend is nokkra mán uði og jafn framt
hafa Ís lend ing ar kom ið til mín og
unn ið nokkra mán uði á sumr in ef
þeir sáu ekki fram á að geta borg að
hús in sín á ann an hátt. Þetta spillta
stýri kerfi hér ræð ur ekki við að
stýra sjálfu sér og til að vinna bug
á því er ég hlynnt ur því að við tök­
um upp sam starf við stærri ein ing ar
t.d. Evr ópu sam band ið. Hins veg­
ar eig um við mik ið meiri sam leið
með þjóð um sem eiga auð lind ir en
ríkja sam bandi sem ekki á mik ið af
þeim. Því ætt um við kannski frek ar
að skoða sam vinnu við t.d. Kanada­
menn. Á með an ég hef ver ið hérna
hef ég sótt mik ið af fyr ir lestr um og
verð bara að segja að Ís land er of­
set ið af of lang skóla gengnu fólki
sem ekki hef ur starfs reynslu úr at­
vinnu líf inu. Oft er far ið fram á að
þetta fólk skapi eitt hvað nyt sam legt
þótt það hafi aldrei unn ið sig upp
af gólf inu. Höf uð borg ar bú ar hafa
líka tap að rót un um og rót leysi þýð­
ir laus ung, al veg eins og hjá mann­
fólki og plönt um. Það mætti tengja
sveit ina bet ur við borg ar búa. Þeir
vilja jú gjarn an fara upp í sveit um
helg ar og þá verða þeir vænt an lega
að hafa að gang að net inu og raf­
magni til að hlaða nýju „hy brid"
bíl ana sína og ekk ert er leið in legra
en ryk og skít ur á og inni í bíl um
eft ir akst ur á mal ar vegi."
Mjög ó líkt líf
Stef án við ur kenn ir fús lega að fáu
sé sam an að jafna er kem ur að líf­
inu og lifn að ar hátt um á Ís landi
og Græn landi. „Það er sem dæmi
fimm sinn um dýr ara að borga fyr­
ir lýs ingu á ljósa per unni á Græn­
landi en hér. Það er ekk ert hopp­
að út í búð eft ir nauð synj um. Þær
fjöl skyld ur sem eiga bát, hafa það
jafn framt betra en hin ar. Þær veiða
sér sel og fisk í mat inn til að leggja
upp fyr ir vet ur inn. Það er lík­
lega um helm ing ur inn sem ger­
ir þetta, nær sér í bú bót úr nátt úr­
unni. Á Ís landi kaupa all ir allt. Fisk­
ur inn hérna er mjög dýr sem bitn­
ar á lág launa fjöl skyld um. Á Græn­
landi máttu veiða fisk inn í sjón um.
Hann er sam fé lags eign. Þú get ur
feng ið þorsk kvóta en átt hann ekki
og mátt ekki veð setja hann og þessi
til hög un bitn ar ekki á strand veið­
un um, trillukörlun um sem veiða á
litlu bát un um. Ef ég skoða Ís land
með gests aug um núna og ber sam­
an við það land sem ég flutti frá
milli 1970 og 80 þá er breyt ing in
mik il. Áður gátu all ir far ið á sjó og
bjarg að sér en nú er búið að taka
það frá Ís lend ing um. Hins veg ar á
Ís land mikla mögu leika á mörg um
svið um og nú síð ast í ferða þjón ust­
unni. Land ið er með þeim hætti að
það sel ur sig sjálft á með an virki lega
þarf að hafa fyr ir því að selja Græn­
land. Þar spila sam göng ur ekki síst
inn í. Eins og Græn land er sam­
sett núna verð ur það aldrei ann að
en lúx us land fyr ir ríka út lend inga
sem vilja fara í göngu­ eða veiði­
ferð ir enda sam göng ur með þeim
hætti að þú verð ur að sigla eða
labba. Við minn græn lenska sveita­
bæ hef ég kom ið upp ferða manna­
búð um þar sem fjór ir hafa at vinnu
og þá erum við helst að hugsa um
veiði ferð ir. Þar eru hins veg ar vax­
andi erf ið leik ar vegna skorts á sam­
göng um. En fólki finnst spenn­
andi að koma þrátt fyr ir allt, ann­
að hvort til að skjóta hrein dýr eða
veiða sjó bleikju. En Græn lend ing­
ar eiga víða langt í land þótt margt
gæti lag ast ef meira finnst af auð­
lind um í jörðu. Það eru nefni lega
mik ið frek ar sam göngu leys ið en
kuld inn sem hrjá ir Græn lend inga,"
seg ir Stef án Hrafn Magn ús son að
lok um. Að göml um og góð um sið
er blaða manni fylgt út á hlað sem
hugs ar um leið og sest er inn í bíl­
inn, mik ið væri gam an að fara til
Græn lands einn dag inn.
bgk
Mik il verð mæti hafa fund ist í jörðu á landi Stef áns. Hér eru Kín verj ar sem komu að
skoða járn og tít an í um námurn ar.
Um þetta snýst mál ið, hrein dýr.