Læknablaðið - 15.04.2003, Blaðsíða 50

UMRÆÐA & FRÉTTIR / MÁLEFNI BUGL
Samþykkt ríkisstjórnarinnar
í frétt frá heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytinu segir að tillögurnar sem
samþykktar voru til að auka þjónustuna við börn og ungmenni séu þríþættar:
• Komið verði á fót sérstöku tímabundnu teymi sem einbeiti sér að
bráðatilvikum. Auk þess að sinna bráðatilvikum verði meginviðfangs-
efni hópsins að vinna á bráðabiðlistum unglingageðdeildar, heimsækja
unglinga í vanda og veita sérhæfða geðheilbrigðisþjónustu utan spítal-
ans. Þá mun átakshópurinn greiða fyrir innlögn unglinga á unglinga-
geðdeild í samráði við inntökustjóra og vakt barnageðlækna. Gert er
ráð fyrir að áætlaður kostnaður vegna þessa þáttar verði um 20 milljón-
ir króna á árinu 2003.
• í árslok 2002 var veitt sérstök fyrirgreiðsla til að mæta þörfinni fyrir
barnageðlæknisþjónustu utan stofnana. Tryggt verður að sú fjölgun
greiðslueininga haldi sér á árinu 2003. Áætlaður kostnaður vegna
þessa er um fimm milljónir króna.
• Heilbrigðis- og tryggingamálaráðherra mun í framhaldi af samþykkt
ríkisstjórnarinnar hefja undirbúning að stækkun barna- og unglinga-
geðdeildar og flutningi göngudeildar barna- og unglingageðdeildar.
Með þessu verður fjölgað rúmum fyrir ungmenni í brýnni þörf og
barna- og unglingageðdeildin stækkuð.
í ljósi þess vanda sem að barna- og unglingageðdeildinni steðjar og til þess
að tryggja skilvirkni þjónustunnar til framtíðar hefur heilbrigðis- og trygg-
ingamálaráðherra ákveðið að láta fara fram stjórnsýsluskoðun á starfsem-
inni.
ar er eina úrræðið að sinna þeim eins og hægt er á
göngudeild. Einstaka sinnum eru unglingar lagðir inn
á fullorðinsgeðdeild en foreldrar eru yfirleitt mjög
mótfallnir því og það skiljum við vel. Það er ekki
góður kostur að leggja 14 ára ungling inn á slíka
deild, bæði vegna samsetningar hópsins sem þar er og
einnig og ekki síður vegna þess að á fullorðinsgeð-
deild nálgast menn vandamálin á allt annan hátt en á
unglingageðdeild."
- Hvaða möguleika hefur deildin á að veita börn-
um og unglingum langtímameðferð?
„Fyrir unglinga er bara ein legudeild og hún er allt
í senn: bráðamóttaka, legudeild og langtímameðferð.
Hér blandast því saman unglingar sem eru bráðveik-
ir, aðrir sem eru í tímabundinni meðferð og einn og
einn sem er í langtímameðferð. Sumir þeirra síðast-
nefndu eru hér í eitt til tvö ár. Það er óneitanlega erf-
itt að vera með svona blandaðan hóp á lítilli deild.
Ástandið hjá börnunum er heldur skárra því við er-
um með sex rúma meðferðardeild og framhaldsmeð-
ferð á Kleifarvegi.“
Nýja nefndin
- Hverju breytir ákvörðun ríkisstjórnarinnar fyrir
ykkur?
„Ákvörðunin felur í sér að 20 milljónir króna eru
ætlaðar í tímabundið átak. Það gerir okkur kleift að
fjölga starfsfólki, svo sem ráðgjöfum eins og starfs-
menn á deildum eru nefndir. Einnig getum við fengið
aðkeypta hjúkrunarþjónustu og ráðið sálfræðing og
lækni í tímabundin störf. Með þessu móti getum við
myndað þverfaglegt átaksteymi sem er nýjung í þjón-
ustunni. Það nýja er að þeir sem skipa teymið geta
farið út fyrir deildina, heimsótt unglingana og fjöl-
skyldur þeirra og ráðfært sig við þá sem annast með-
ferð þeirra. Ef nauðsynlegt er talið að leggja unglinga
inn þá er það gert, ýmist á BUGL ef pláss er eða á
fullorðinsgeðdeild en í þeim tilvikum mun teymið
stjórna meðferðinni. Með þessu móti er ætlunin að
stytta biðlistann eftir bráðainnlögnum. Þetta er hins
vegar bara eingreiðsla sem varir í stuttan tíma. Við
vitum ekki hvað tekur svo við.“
- Hvað þyrfti að gera?
„Það er búið að kortleggja ástandið ágætlega,
bæði í nefndinni sem skilaði af sér haustið 1998 og
einnig í skýrslu sem Landlæknisembættið lét vinna
árið 2000 en hún fjallaði um þjónustu við böm og
unglinga utan stofnana, hjá sveitarfélögum og víðar. I
þessum skýrslum kemur fram að það þurfi að skoða
þjónustu skólasálfræðinga og hvernig hún tengist
skólaheilsugæslunni á grunni þverfaglegrar vinnu.
Slíkt er að gerast á nokkrum stöðum, til dæmis á Sel-
fossi. Einnig þarf að skoða sérfræðiþjónustuna og
niðurgreiða þjónustu fleiri starfsstétta en lækna, til
dæmis sálfræðinga.
Það þarf einnig að skoða stöðu einu sérfræðistofn-
unarinnar á þessu sviði (ef frá er talin afmörkuð sér-
fræðiþjónusta á FSA). Ég vildi breyta því að deildin sé
hluti af geðsviði Landspítalans. Geðsviðið er mjög
stórt og deildin er einungis um 15% af heildarumsvif-
um þess. Starfsemi BUGL er í flestu mjög ólík annarri
starfsemi sviðsins og í sjálfu sér ekkert skrítið að
stjómendur þess sem eru staðsettir á fullorðinsþættin-
um, séu uppteknari af því sem þar gerist en á BUGL.
Það er nauðsynlegt að gera BUGL að sérstöku
sviði innan Landspítalans. Því er stundum haldið
fram að deildin sé of lítil til þess að standa undir því
að vera sjálfstætt svið en það eru til lítil svið innan
Landspítalans. Kennsluþátturinn hefur einnig háð
sjálfstæði deildarinnar. Það þarf að stofna prófessors-
stöðu í barna- og unglingageðlækningum til þess að
styrkja sjálfstæði fræðigreinarinnar sem slíkrar."
Virkjum fjölskylduna!
- Veldur það ekki auknu álagi á aðstandendur og
skólakerfi þegar þrengt er að þjónustu deildarinnar?
„Jú, vissulega. í því sambandi má benda á að
stjómvöld í nágrannalöndum okkar hafa komist að
raun um hversu nauðsynlegt það er að hlúa vel að
fjölskyldunni. Virki hún ekki nógu vel bitnar það á
atvinnulífinu og heilsufari þegnanna. Uppbygging
þjónustu á þessu sviði er mjög góður fjárfestingar-
kostur og á þessum virkjanatímum er rétt að benda á
334 Læknablaðið 2003/89