Læknablaðið - 15.04.2003, Blaðsíða 53

UMRÆÐA & FRÉTTIR / HEILSUGÆSLA Á SUÐURNESJUM
Heilsugæslan á Suðurnesjum
Sjálfseignarstofnun
Heilsugæslan á Suðurnesjum hefur verið töluvert
til umræðu eftir að heimilislæknar sem þar störfuðu
sögðu upp störfum sínum og gengu út þann 1. nóv-
ember síðastliðinn. Eins og kunnugt er var boði
þeirra um að endurráða sig eftir að viljayfirlýsing
heilbrigðisráðherra lá fyrir í lok nóvember ekki tekið
og því hefur heilsugæslan á Suðurnesjum verið fá-
menn og ekki getað haldið uppi viðunandi þjónustu.
Heilsugæslan hefur síðan verið starfrækt með ein-
um eða tveimur læknum en sérfræðingar af sjúkra-
húshluta Heilbrigðisstofnunar Suðurnesja hafa létt
undir með þeim. Þetta gat kannski gengið í einhvern
tíma vegna þess að læknarnir höfðu unnið fram fyrir
sig. íbúar Suðurnesja hafa líka leitað annarra leiða til
að fá úrlausn sinna mála. Þeir hafa meðal annars í
vaxandi mæli leitað ásjár á Læknavaktinni í Reykja-
vík og heilsugæslustöðvum á höfuðborgarsvæðinu.
Heilbrigðisstofnun Suðurnesja hefur auglýst stöð-
ur heilsugæslulækna lausar til umsóknar án árangurs.
Það hefur enginn sótt um þessar stöður og það er
ekki fyrir tilstuðlan eða áeggjan samtaka lækna.
María Ólafsdóttir sem var í hópi læknanna sem
sögðu upp í haust segir að áhugaleysi lækna stafi fyrst
og fremst af þeirri stefnubreytingu sem varð í rekstri
stofnunarinnar í haust og leiddi til þess að starfskröft-
um sjö sérfræðinga var hafnað.
Ólík rekstrarform undir einu þaki
Eftir að þessi staða kom upp hefur umræðan snúist
um að finna nýjar aðferðir við að leysa þann hnút
sem reksturinn er kominn í. Meðal þess sem rætt hef-
ur verið er stofnun sjálfseignarstofnunar sem gæti
tekið að sér rekstur heilsugæslu. Kristján Gunnars-
son formaður Verkalýðs- og sjómannafélags Kefla-
víkur varpaði fram þeirri hugmynd að stéttarfélög,
sveitarfélög, samtök sjúklinga og eldri borgara, félög
atvinnurekenda, fyrirtæki og einstaklingar legðu í
púkk til að koma slíkri stofnun á laggirnar.
Hugsunin að baki slíkum rekstri er að stofnunin
geri þjónustusamning við ríkið um að annast heilsu-
gæslu á svæðinu. Hún réði síðan til sín það starfsfólk
sem þarf og væri óbundin af opinberum kjarasamn-
ingum í þeim ráðningum. Þannig væri svigrúm til að
ráða lækna sem venjulega launamenn en einnig sem
verktaka að hluta eða að þeir leigðu húsnæði af
stofnuninni og rækju þar sína eigin stofu sem væri
hluti af starfsemi heilsugæslunnar. Með því móti gætu
ýmis rekstrarform þrifist undir sama þaki.
Ef um hagnað væri að ræða af starfseminni yrði
hann ekki greiddur út til eigendanna heldur yrði hon-
um varið til að byggja stofnunina upp, styrkja eigið fé
hennar eða til að gera betur við starfsfólkið.
Hugmyndasmiður þessarar lausnar er Skúli Thor-
oddsen lögmaður í Keflavík en hann hefur reynslu af
rekstri sjálfseignarstofnunar í Svíþjóð og hefur skrif-
að um málið í staðarblaðið Víkurfréttir. Hann segir
að þetta rekstrarform nýti hagkvæmni einkarekstrar
í þágu almennings.
Reykvísk yfirtaka?
Þegar þessi hugmynd var til umræðu manna á meðal
á Suðurnesjum bárust fréttir af því að heilbrigðis-
ráðuneytið hefði farið þess á leit við Heilsugæsluna í
Reykjavík að hún hlypi undir bagga með heilsugæsl-
unni í Keflavík. Það var kominn upp inflúensufarald-
ur og mikið álag á heimilislæknum um allt land.
Þessi ósk hlaut takmarkaðan hljómgrunn meðal
heilsugæslulækna sem ekki vildu ganga inn í störf við
stofnunina meðan ríkjandi stefna stjórnenda hennar
er við lýði. Þá kom fram sú hugmynd hvort ekki væri
rétt að Heilsugæslan í Reykjavík tæki einfaldlega yfir
rekstur heilsugæslunnar á Suðurnesjum. Ef af verður
mun heilsugæsluþátturinn verða skilinn frá öðrum
rekstri Heilbrigðisstofnunar Suðurnesja og honum
stjórnað frá Reykjavík. Um þetta var rætt þegar
Læknablaðið fór í prentun og óljóst hvort sú yrði
niðurstaðan.
Maríu Ólafsdóttur leist vel á þessa hugmynd ef
hún þýddi að staðlar Heilsugæslunnar í Reykjavík
myndu taka gildi í Keflavík og heilsugæslan þar yrði
rekin á sömu forsendum og stuðst er við annars stað-
ar. „Það yrði sigur fyrir heimilislækningar í landinu
því með því væri ráðuneytið að viðurkenna þá staðla
sem eru í gildi og að heilsugæslan væri grunnþáttur
heilbrigðisþjónustunnar,“ sagði María.
Þröstur
Haraldsson
Læknablaðið 2003/89 337